Rritja e Prodhimit të Brendshëm Bruto në tremujorin e parë të këtij viti u ngadalësua në 3.4% në terma vjetorë, ku dega “Administrata Publike dhe mbrojtja, sigurimi social i detyrueshëm; arsimi; shëndetësia dhe aktivitete të punës sociale”, shënoi rritje vjetore në masën 19%, duke reflektuar aktivitetin parazgjedhor të qeverisë. Ndërkohë, ekonomia e shqiptarit të zakonshëm të punësuar në industri apo të vetëpunësuar në bujqësi, pësoi rënien e radhës.
Të dhënat e publikuara nga Instituti i Statistikave tregojnë se tre sektorë, bujqësia, industria dhe telekomunikacioni e mbyllën vitin 2024 me rënie dhe kjo rënie vijoi edhe në vitin 2025. Në fakt, bujqësia ka njohur rënie të Prodhimit të Brendshëm Bruto në terma realë për 13 tremujorë me radhë. Tremujori i fundit me rritje ka qenë tremujori i katërt i vitit 2021, ndërsa rënia ka nisur efektivisht që në vitin 2020.
Sektori i bujqësisë ka rëndësi të madhe shoqërore për Shqipërinë për shkak se në të janë të angazhuar zyrtarisht mbi 30% e të gjithë forcës punëtore të vendit ose rreth 300 mijë vetë. Bujqësia ra në tremujorin e parë të këtij viti me 2.8%.
Industria është sektori tjetër që ka rënë në recesion. Rënia në këtë sektor nisi në tremujorin e parë të vitit 2024 dhe duket se u thellua në tremujorin e parë të këtij viti me 5.7%. Sektori i industrisë përfshin aktivitetet e industrisë së rëndë si minierat apo guroret, elektriciteti, nafta, uji apo menaxhimi i mbeturinave si dhe industrinë përpunuese, e cila përfshin aktivitete të tilla si veshjet apo këpucët. Industria e lehtë ka nisur rënien në tremujorin e dytë të vitit 2023 dhe në tremujorin e parë të këtij viti, rënia duket se u thellua në minus 7.5% në terma vjetorë.
Telekomunikacioni, ku përfshihet media, komunikimi përmes telefonit apo internetit e të tjera, ishte sektori tjetër që duket se ka hyrë në recesion të gjatë. Tremujori i fundit pozitiv për këtë sektor ishte tremujori i parë i vitit 2024, ndërsa që nga tremujori i dytë ka pësuar rënie. Rënia u thellua në minus 3% në terma vjetorë këtë tremujor.
Rritja ekonomike prej 3.4% e tremujorit të parë u ndihmua nga rritja në sektorin Administrata Publike me 19% si dhe në sektorin e pronave të patundshme me 8%. Grupi “Shitje me shumicë e pakicë, riparim automjetesh, transport dhe magazinim, hoteleri e shërbime ushqimore,” grupi që gjatë viteve të fundit ka qenë në pararojë të rritjes ekonomike, veçanërisht për shkak të turizmit, pati një rritje prej 2.1% në tremujorin e parë të këtij viti, gjë që sugjeron se ditët e arta ndoshta kanë mbaruar. Ky është sektori që në vitin 2024 pati rritje mbi 5% dhe në vitin 2023 mbi 9%.
Po kështu, sektori i ndërtimit, i cili që nga koha e procesit të rindërtimit nga tërmeti i vitit 2019 ka qenë sektor me rritje të fuqishme, në tremujorin e parë të këtij viti pati rritje 1.8%.
Morali i fabulës është që rritja në tremujorin e parë të këtij viti, përveçse më e ulët se sa vitin e kaluar, kur rritja ishte 4%, është e paqëndrueshme. Zgjedhjet nuk mund të bëhen sërish dhe sektori publik nuk mund të zgjerohet më tutje. Sipas të dhënave të INSTAT, administrimi publik kontribuoi në 2.24% nga 3.4% që ishte rritja totale./ Gjergj Erebara, BIRN
