Migjeni, model i jashtëzakonshëm i prozës moderne shqiptare
Millosh Gjergj Nikolla ose siç njihej me pseudonimin e tij të shkrimit Migjeni ishte poet dhe prozator i shquar shqiptar i viteve 1930.
Migjeni konsiderohet si një ndër shkrimtarët më të lexuar e më të rëndësishëm të letërsisë shqipe të shekullit të 20-të. Për epokën ishte një zë krejtësisht novator nga brendia dhe forma dhe ndikimi mbi letërsinë shqipe të kohës ishte i madh.
Migjeni lindi më 13 tetor 1911 në Shkodër në një familje ortodokse. Mbiemri i Millosh Gjergj Nikollës vjen nga gjyshi i tij Nikolla Dibrani, një shqiptar i ardhur nga krahina e Rekës (sot në Maqedoni), ku ishte pjesë i komunitetit ortodoks që lindi një emër tjetër në lëmin e poezisë, Josif Jovan Begerin, transmeton kp.
Migjeni kishte bindje të përparuara për kohën e tij, me të cilat filloi të brumoset që në bankat e shkollës nën ndikimin e veprave të autorëve përparimtarë. Punën si shkrimtar e nisi kur në letërsinë shqiptare po forcohej rryma demokratike me shkrimet e tij realiste, thellësisht novatore nga brendia dhe forma, dha ndihmë të madhe në zhvillimin e saj të mëtejshëm.
Konsiderohet qĂ« Migjeni kaloi nga njĂ« romantizĂ«m revolucionar nĂ« realizĂ«m kritik gjatĂ« jetĂ«s sĂ« tij. Ai pasqyroi varfĂ«rinĂ« e thellĂ« tĂ« viteve kur jetoi, dhe duke u dalĂ« zot heronjve tĂ« krijimeve tĂ« tij si “BukĂ«n tonĂ« tĂ« pĂ«rditshme falna sot”, “Bukuria qĂ« vret”, “MollĂ« e ndalueme”, “Legjenda e misrit”, “A don qymyr zotni ?”, etj. fshikulloi ashpĂ«r indiferentizmin e klasave tĂ« kamura ndaj vuajtjeve tĂ« popullit.
Ndikimi i Migjenit mbi rrethet e rinisë anticifligare qe i ndjeshëm në vitet kur shkroi. Një shtysë te posaçme mori përhapja e krijimtarisë se tij pas Luftës së Dytë Botërore, kur regjimi komunist mori përsipër botimin e plotë të veprave, të cilat në vitet 1930 kishin qenë pjesërisht të pabotuara.
Ai ka vdekur mĂ« 26 gusht 1938. Me interesimin e RepublikĂ«s Popullore tĂ« ShqipĂ«risĂ«, eshtrat e Migjenit u sollĂ«n nĂ« atdhe nĂ« 1956. Po ashtu, Migjenit iu dha titulli “MĂ«sues i Popullit” post-mortem nĂ« vitin 1957.
