UK
25 vjet realitet televiziv: Si “Big Brother” ndryshoi përgjithmonë ekranet britanike
Më 17 gusht 2000, një grup gazetarësh në redaksinë e BBC-së u mblodhën rreth një ekrani kompjuteri. Papritur, u dëgjua një zhurmë kolektive habie. Dikush u kthye dhe tha solemnisht: “Nasty Nick është përjashtuar.”
Nick Bateman, konkurrent në reality show-n britanik Big Brother, u zbulua se po përpiqej të manipulonte votimet e shokëve të shtëpisë dhe u përjashtua nga gara – një ngjarje që u bë lajm në faqet e para të gazetave.
Rasti ndezi një debat kombëtar moral, jo vetëm për veprimin e Nick-ut, por për vetë ekzistencën e programit. Një kritik i London Evening Standard e akuzoi producentin Peter Bazalgette se po “lyente ekranet tona me jashtëqitje”. Një tjetër kritik e përshkroi kastin si “mashtrues, të mërzitshëm, dhe budallenj pa emër.”
Megjithatë, britanikët votuan me telekomandat e tyre: rreth 10 milionë vetë ndoqën finalen më 15 shtator, shenjë e një ndryshimi të madh kulturor që do të pasonte.
Sot, 25 vjet më vonë, reality show-t janë ndër zhanret më të ndjekura në Britani. Programi The Traitors tërhoqi më shumë se 10 milionë shikues me nisjen e sezonit të tretë në janar. Love Island UK, megjithëse me rënie krahasuar me kulmin prej 6 milionësh në 2019, është rinovuar plot 10 herë.
Në vitet që pasuan, janë analizuar edhe anët e errëta të këtij formati. Disa ish-konkurrentë janë përballur me pasoja të rënda psikologjike, duke nxitur rregulla më të rrepta për mbrojtjen e tyre. Kritikat vazhdojnë, shpesh duke i cilësuar këto programe si zbavitje e zbrazët, apo më keq – si nxitëse përçarjeje.
Por disa psikologë dhe sociologë po japin një këndvështrim tjetër. Ata thonë se reality TV mund të ndihmojë në zgjerimin e këndvështrimeve, madje në kapërcimin e paragjykimeve. “Reality TV ka qenë më i larmishëm në përfaqësim sesa formatet e tjera të medias,” thotë sociologia Danielle Lindemann. “Këto programe hedhin dritë mbi pjesë të realitetit shoqëror që shpesh nuk i shohim.”
“Një vështrim pas perdes”
Big Brother UK, bazuar në një format holandez, mblodhi 10 të panjohur në një shtëpi në Londër për 64 ditë, ku çdo lëvizje e tyre u regjistrua. Shikuesit votonin për largimin e një personi çdo javë, deri në shpalljen e fituesit.
Risia nuk ishte formati, por lidhja emocionale mes audiencës dhe njerëzve të zakonshëm që shfaqeshin në ekran.
“S’kishte ndodhur më parë,” thotë Dr. Jacob Johanssen nga Universiteti i Shën Marisë, studiues i ndikimit psikologjik të reality TV. “Ishte hera e parë që njerëzit panë në televizor njerëz të zakonshëm, jo të famshëm – një fenomen krejt i ri.”
Sot, reality show-t përfshijnë një gamë të gjerë – nga dramat e jetës reale si The Only Way is Essex apo Made in Chelsea, deri te garat si Survivor, Love Island apo The Traitors. Por thelbi mbetet një: të shohësh dramën e jetës reale dhe emocionet e papërpunuara.
“Në jetën reale, këto emocione ndodhin në sferën private – jo para publikut,” thotë Johanssen.
“Njerëzit ndihen më pak të vetmuar”
Dr. Johanssen ka punuar edhe me emisionin Embarrassing Bodies, që trajton probleme shëndetësore të zakonshme për të luftuar stigmat.
“Sado problematik të jetë ndonjëherë formati, ky program ndihmoi njerëzit të kuptojnë se ekzistojnë lloje të ndryshme trupash dhe kushte shëndetësore. Mund të ketë bërë që disa të ndihen më pak të izoluar apo të përjashtuar.”
Një nënë dhe dy fëmijët e saj kanë humbur jetën pas një zjarri që shpërtheu në ‘Box Day’ në qytetin Stroud, në qarkun Gloucestershire të Anglisë.
Babai i familjes, i cili është punonjës aktiv i Policisë së Gloucestershire, ka mbijetuar dhe është dërguar për trajtim mjekësor në Spitalin Mbretëror të Gloucestershire-it.
Fillimisht, nëna dhe dy fëmijët, një vajzë 7-vjeçare dhe një djalë 4-vjeçar, ishin të zhdukur, por policia ka konfirmuar më pas se ata kanë ndërruar jetë.
Autoritetet kanë bërë të ditur se zjarri nuk konsiderohet i dyshimtë dhe po trajtohet si një ‘aksident tragjik’.
Ekipet e emergjencës u thirrën në një banesë në Brimscombe Hill, pranë Stroud, rreth orës 03:00 të mëngjesit të 26 dhjetorit, bëri të ditur një zëdhënës i Policisë së Gloucestershire-it. Në vendngjarje mbërritën forcat e policisë, shërbimi zjarrfikës dhe ambulanca.
Sipas Drejtorit të Hetimeve të Rënda (DSI), Ian Fletcher, nëna dhe babai u zgjuan rreth orës 03:00 dhe u përpoqën të arrinin te fëmijët, por nuk ia dolën për shkak të përmasave të mëdha të zjarrit.
‘Babai ka thyer një dritare të banjës për të dalë nga shtëpia dhe ka tentuar të hyjë nga jashtë drejt dhomës së fëmijëve,’ deklaroi Fletcher gjatë një konference për shtyp të hënën.
Megjithatë, ai nuk ka mundur të rikthehet brenda në banesë për shkak të intensitetit të flakëve. Hetimet për rrethanat e zjarrit vijojnë.
Një grup udhëheqësish rajonalë të NHS-së i është thënë se një numër në rritje i pacientëve në fund të jetës në spitale mund të ndikojë në nivelin e trajtimit të kryer këtë dimër.
Një konsulent në kujdesin paliativ theksoi “krizën” e afërt gjatë një takimi të brendshëm online të liderëve të shëndetësisë në Sussex, një regjistrim i të cilit është dëgjuar nga BBC.
Konsulenti në Spitalet Universitare të Sussex NHS Trust përshkroi dilemat me të cilat përballen menaxherët e spitaleve kur disa pacientëve u duhet t’u ofrohet kujdes në fund të jetës në korridoret e urgjencës.
Vlerësimi i zymtë ka të ngjarë të gjejë jehonë në rajone të tjera të NHS-së, pasi presionet e dimrit rrisin sfidën e gjetjes së shtretërve spitalorë për pacientët e sëmurë që kanë nevojë për kujdes.
Spitalet Universitare të Sussex Trust përfshijnë Spitalin Worthing, Spitalin Mbretëror të Qarkut Sussex, Spitalin St Richard në Chichester dhe Spitalin Princess Royal në Haywards Heath.
Mjekë dhe zyrtarë nga East Sussex Healthcare NHS Trust, i cili përfshin Spitalin Conquest në Hastings dhe Spitalin e Përgjithshëm të Distriktit Eastbourne, morën pjesë gjithashtu në takim, së bashku me përfaqësues të shëndetit të komunitetit.
Konsulenti bëri një prezantim me diapozitiva të titulluar “Kujdesi Paliativ dhe në Fund të Jetës në Sussex” në takimin, i cili u zhvillua më 4 nëntor.
Ajo i tha audiencës se qendrat lokale të kujdesit paliativ po përballonin vështirësi dhe ishte e vështirë të gjendeshin vende për pacientët që kanë nevojë për kujdes në fund të jetës, ndërsa ndonjëherë nuk ishte e qartë se sa mbështetje mund të kishte në komunitetin lokal kur njerëzit dërgohen në shtëpi.
Ajo tha: “Jam vërtet e shqetësuar se pacientët që kanë probleme të shërueshme nuk do të jenë në gjendje të shkojnë në spital dhe të trajtohen, sepse ka kaq shumë pacientë në fund të jetës në shtretërit e spitalit.”
Ajo vazhdoi duke thënë “ne nuk po i vendosim më në listën e pritjes për transferim pacientët që thjesht po vdesin”, duke u përqendruar vetëm tek ata me nevoja komplekse.
Lidhur me dhënien e kujdesit paliativ të përmirësuar në urgjencë, konsulenti tha se ishte një “zgjedhje vërtet e vështirë – a t’i shtroni për kujdes në korridor apo t’i ktheni mbrapsht, t’i vendosni në pjesën e prapme të ambulancës ku mund të vdesin gjatë rrugës për në shtëpi”.
Ajo argumentoi se kishte “shumë pacientë në spital që nuk kanë nevojë të jenë atje, shumë pacientë me nevoja komplekse të cilëve nuk u plotësohen nevojat”.
Ajo përfundoi: “Ne të gjithë e dimë që kjo krizë po vjen – po përkeqësohet gjithnjë e më shumë”.
‘Nën presion të konsiderueshëm’
Një zëdhënës i NHS në Sussex tha se ishte i përkushtuar për të siguruar që pacientët të kenë qasje në “kujdesin më të mirë të mundshëm dhe me cilësi të lartë paliativ dhe në fund të jetës”.
Ata thanë: “Kjo përfshin ofrimin e një game vendesh për kujdes të dhembshur dhe të përqendruar te personi – dhe, e rëndësishmja, kur është e mundur, në mjedise jashtë spitalit, siç janë mjediset komunitare dhe qendrat tona të kujdesit paliativ”.
“Shërbimet e kujdesit emergjent në të gjithë Sussex mbeten nën presion të konsiderueshëm, por stafi vazhdon të punojë jashtëzakonisht shumë për t’u siguruar që pacientët të marrin kujdesin që u nevojitet në spitalet tona dhe në të gjitha shërbimet tona shëndetësore dhe të kujdesit.”
“Ekziston një partneritet i fuqishëm gjatë periudhës së dimrit për të mbështetur planet individuale të kujdesit dhe për të siguruar që njerëzit të jenë në shërbimin e duhur të NHS për nevojat e tyre.”
Por Kolegji Mbretëror i Mjekësisë së Emergjencës tha se vonesat në daljet nga spitali ishin një sfidë e madhe në të gjithë NHS-në, dhe mungesa e kujdesit social ose komunitar mund të nënkuptojë që disa pacientë që kanë nevojë për kujdes dhe mbështetje në fund të jetës nuk mund të largohen nga spitalet.
Presidenti i saj, Dr. Ian Higginson, tha se kolegji ishte “i shqetësuar për numrin e pacientëve që kanë nevojë për kujdes në fund të jetës, të cilët përfundojnë në departamentet e urgjencës dhe më pas në spitale, sepse shërbimet e dedikuara që u nevojiten nuk janë të disponueshme”.
Ai tha: “Pacientët që do të preferonin të ishin në shtëpi mund të përfundojnë në korridoret tona, të cilat nuk janë vendet e duhura për askënd, e lëre më për ata që janë në fund të jetës së tyre.”
Ndërkohë, shërbimet komunitare janë gjithashtu të sforcuara dhe hospiset po paralajmërojnë për një krizë financimi.
Toby Porter, drejtor ekzekutiv i Hospice UK, tha: “Ne e dimë se sa shumë po punojnë stafi në të gjithë NHS-në dhe sistemin e kujdesit për t’u dhënë njerëzve në fund të jetës kujdesin që meritojnë.”
“Por, ndërsa spitali mund të jetë vendi i duhur për disa, një repart i ngarkuar thjesht nuk është vendi i duhur për shumicën e njerëzve që vdesin.
“Hospiset në të gjithë vendin duan të ofrojnë më shumë kujdes në komunitet, por këtë vit kemi parë shkurtime për shkak të presioneve të financimit. Dhe kjo po ka një efekt të madh në spitale.”
Një burrë që besohet se mbante një pistoletë është qëlluar dhe vrarë nga policia pas një aksidenti me makinë në Thetford, tha Policia e Norfolkut.
Forcat e rendit u thirrën në London Road, Thetford, rreth orës 20:35 GMT të dielën, kur një burrë, që besohet të jetë shoferi i njërit prej automjeteve, u largua nga vendi i ngjarjes duke mbajtur atë që u përshkrua si një pistoletë.
Oficerët e armatosur të reagimit mbërritën në vendngjarje dhe i dyshuari u qëllua më pas nga policia nga “një distancë e shkurtër”.
Policia e Norfolkut tha se pavarësisht përpjekjeve të shërbimeve të emergjencës, ai u shpall i vdekur në vendngjarje.
Pas incidentit, autostrada A11 mbeti e mbyllur në të dyja drejtimet.
Policia e Norfolkut tha se kishte bërë një referim “të procedurës standarde” në Zyrën e Pavarur për Sjelljen e Policisë (IOPC) pas incidentit.
Ndihmës Shefi i Policisë së policisë, David Buckley, tha: “Ne e kuptojmë që ky incident do të shkaktojë shqetësim në komunitet.”
“Oficerët tanë të armatosur të trajnuar në nivel të lartë dërgohen në qindra thirrje që lidhen me armë zjarri çdo vit, por incidentet ku policia përdor armë zjarri janë për fat të mirë tepër të rralla. Një hetim i plotë dhe i pavarur është duke u zhvilluar tashmë.”
“Sigurisht që po bashkëpunojmë plotësisht me hetimin e IOPC-së dhe do t’i dorëzojmë të gjitha pamjet filmike të bëra në trup dhe thirrjet në numrin 999 për të siguruar transparencë.”
“Nuk po kërkojmë askënd tjetër në lidhje me incidentin.”
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Kryetari shqiptar i komunës së Morbachut bëhet viral në Gjermani
Bujqësia po e humb peshën e saj në ekonomi, sektori në rënie të lirë
Berisha uron Kurtin për fitoren: Zgjedhjet, një sukses i vërtetë i demokracisë në Kosovë!
BE pret formim të shpejtë të institucioneve të reja të Kosovës
Zbulohet pas 12 vitesh, çfarë tha Michael Schumacher para se të aksidentohej
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
20 pikat e Zelenskyt për t’i dhënë fund luftës, Rusia kundër!
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Autoboti i pastrimit të ujërave të zeza, po shpërndan ujë për qytetarët në Vlorë
Strakosha në formë të jashtëzakonshme, AEK-u gjen stabilitet. Garanci edhe për Kombëtaren
I dhanë mundësinë të krijojë qeverinë pa opozitën, Kurti mesazh falënderues për të gjithë votuesit e LVV: U jemi mirënjohës përjetë
Vlora 4 ditë pa ujë, kryetarja e bashkisë: Defekti, fatkeqësi natyrore. Ujësjellësi s’është në varësinë tonë, protestën po e bën opozita
Peskov: Rusia pajtohet me vlerësimin e Trump, bisedimet në fazën përfundimtare
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor
“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri
Spitalet paralajmëruan se kriza e kujdesit në fund të jetës kërcënon trajtimin
Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?
Disidenti egjiptian kërkon falje për tweets, ndërsa konservatorët kërkojnë dëbim nga Mbretëria e Bashkuar
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Titujt e gazetave në UK
-
Albania11 hours agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
UK10 hours agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports9 hours agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK2 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania11 hours agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania1 day ago
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
UK1 day agoPrinci William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim