Nga Gjergj Erebara
NĂ« kĂ«tĂ« foto paraqitet faqja e parĂ« e gazetĂ«s Besa e 12 prillit 1933. Njoftohet vendosja e âcensures preventiveâ apo censurĂ«s paraprake tĂ« mjeteve tĂ« komunikimit.
Ka shumë shenja që paralajmërojnë ekzistencën e një diktature, por censura paraprake është elementi përcaktues më i padiskutueshëm. Shqipëria mbeti nën regjimin e censurës paraprake deri në vitin 1991.
Censura paraprake u kthye për një periudhë të shkurtër në vitin 1997. (Të gjitha gazetat refuzuan të botohen në vend që të pranonin censurën paraprake të qeverisë së kësaj kohe).
Ndalimi i censurĂ«s paraprake u vendos me kushtetutĂ«n e vitit 1998. Por njĂ« vendim i KĂ«shillit tĂ« Ministrave tĂ« vitit 2013 sanksionoi qĂ« âanĂ«tarĂ«t e qeverisĂ«â tĂ« mos kenĂ« tĂ« drejtĂ« opinioni publik. Ky vendim Ă«shtĂ« pĂ«rcjellĂ«, pĂ«rmes pushtetit informal, pra frymĂ«s sĂ« dalĂ« nga qeveria, nĂ« tĂ« gjithĂ« administratĂ«n publike, duke kufizuar nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« çdo punonjĂ«s tĂ« sektorit publik qĂ« tĂ« ketĂ« opinion.
Kjo mĂ«nyrĂ« informale e ushtrimit tĂ« pushtetit nĂ« mĂ«nyrĂ« ekstraligjore mund tĂ« ilustrohet mĂ« sĂ« miri nga vendimi pĂ«r shkarkimin nga puna tĂ« Adrian Koçit, ish-drejtor i Parkut DivjakĂ« – Karavasta nĂ« vitin 2023.
Krimi i Koçit ishte që kishte dhënë një intervistë, në të cilën praktikisht e kishte lavdëruar qeverinë, duke i shpjeguar gazetarit se numri i vizitorëve në park është rritur. Në atë që mund të quhet shembull kuptimplotë i kohës në të cilën jetojmë, rilindësi që firmosi shkarkimin nga puna nuk e pa aspak të paarsyeshme atë që bëri dhe la dëshmi me shkrim në dokument zyrtar: shkarkohet sepse dha intervistë pa leje.
Diktaturat jo gjithmonë shfaqen në mënyrë kaq flagrante si ky ligji i vitit 1993, por për shkak se janë banale dhe të parafinuara për nga natyra, japin shenja, siç është rasti i vendimit të pushimit nga puna të Koçit.
