Albania
Gara e Ballkanit, Shqipëria e dobët në të gjitha fushat edhe në turizëm na e kalon Mali i Zi
Ekonomia e Shqipërisë dominohet nga sektori agro-ushqimor dhe turizmi, ndërkohë që Serbia dhe Maqedonia e Veriut po integrohen në zinxhirët e lartë të vlerës globale, me investime në industrinë automative dhe në teknologjinë e informacionit TIK
Një analizë për kontributin e sektorëve në ekonomitë e vendeve në Ballkanin Perëndimor nga Instituti i Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare tregon se, ekonomia e Shqipërisë dominohet nga sektori agro-ushqimor dhe turizmi, ndërkohë që Serbia dhe Maqedonia e Veriut po integrohen në zinxhirët e lartë të vlerës globale, me investime në industrinë automative dhe në teknologjinë e informacionit (TIK).
Shqipëria ka avantazhe krahasuese vetëm në turizëm dhe energji, ndërsa në vendet e tjera të rajonit, të gjithë sektorët janë më të nxitur se në Shqipëri.
Agro-industria, Shqipëria me peshën më të lartë në PBB
Studimi i Institutit të Vjenës referoi se sektori i agro-industrisë ka peshën më të lartë në PBB. Të dhënat tregojnë se në Shqipëri, ky sektor zë 25% të PBB-së, ndërsa në vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor, 10-15%. Studimi tregon se të gjitha vendet në Ballkan kanë avantazh krahasues në sektorin e agro-industrisë, falë politikave mbështetëse, përveç Shqipërisë.
Nga ana tjetër, Marrëveshja e Gjelbër Europiane, kryesisht në aspektin e prodhimit ekologjik dhe të qëndrueshëm të ushqimit po nxit segmente të shkencës dhe teknologjisë, që lidhen direkt me industrinë ushqimore në disa vende të rajonit. Institucioni që ka reputacion të lartë edhe në BE është Instituti BioSense i Serbisë.
Industria tekstile, peshë të lartë në Maqedoninë e Veriut dhe Shqipëri
Pjesa e sektorit të tekstilit në PBB nuk është shumë e lartë në Ballkanin Perëndimor. Ajo përbën deri në 4% të vlerës së shtuar në Maqedoninë e Veriut, rreth 3% në Shqipëri dhe Bosnjë-Hercegovinë dhe rreth 2%, ose më pak, në ekonomitë e tjera.
Megjithatë, sektori është i rëndësishëm, sepse punëson një numër të madh njerëzish në rajon, pavarësisht produktivitetit të ulët dhe shfrytëzimit intensiv të krahut të punës.
Të dhënat tregojnë se në Shqipëri, Bosnjë dhe Maqedoninë e Veriut, tekstili ka avantazh krahasues. Industria është gjithashtu e rëndësishme për kohezionin social, pasi punëson shtresat më të varfra dhe ndihmon në uljen e varfërisë dhe pabarazisë. Duke punësuar kryesisht femra ka kontribuar, në mënyrë të drejtpërdrejtë, në barazinë gjinore dhe emancipimin.
Për më tepër, industria tekstile ka krijuar një traditë të fortë për ekonomitë ballkanike, fuqia punëtore e të cilave është e kualifikuar në aktivitete të tilla.
Industria tekstile gjithashtu përbën potencial të madh për lidhjet ndërindustriale (p.sh. lidhjet me industrinë e automobilave, bujqësinë dhe ushqimin) si dhe lidhjet ndër-rajonale, duke ofruar hapësirë për bashkëpunim.
Industria e makinave, Shqipëria më dobët në rajon
Sektori i automobilave përbën një pjesë relativisht të vogël të vlerës së shtuar në pjesën më të madhe të Ballkanit Perëndimor. Përqindja më e lartë është në Serbi dhe Maqedoninë e Veriut, me rreth 1.5 dhe 2% të PBB-së.
Siç shihet nga studimi, pesha e industrisë së makinave është afër zeros në Shqipëri. Në Bosnjë, ky sektor zë rreth 1% të PBB-së, në Maqedoninë e Veriut, rreth 2%, në Serbi rreth 1.5%, në Kosovë rreth 1.5% dhe në Malin e Zi, afër 0.5%.
Nga gjashtë ekonomitë, vetëm Serbia dhe Maqedonia e Veriut kanë një avantazh të lehtë krahasues në sektorin e industrisë së makinave. Këto dy vende në Ballkan kanë më shumë kapacitete dhe mundësi për përmirësim teknologjik dhe integrim në zinxhirët e furnizimit global.
Me kalimin e kohës, pritet që lidhjet të rriten (d.m.th. do të rritet pesha e eksporteve). Kompanitë aktive në këtë fushë janë të reja, të krijuara vetëm në vitet e fundit dhe pritet të përmirësohen në vitet e ardhshme. Industria po vazhdon të tërheqë flukse të forta të IHD-ve në rajon.
Energjia, Shqipëria me potencial të pashfrytëzuar
Sektori i energjisë është mjaft i madh në Ballkanin Perëndimor, me peshë të konsiderueshme në PBB që varion ndërmjet 3% dhe 6% në të gjitha ekonomitë. Të gjitha ekonomitë kanë avantazhe krahasuese.
Për më tepër, në të gjithë Ballkanin Perëndimor sektori ka pozicion “në rrjedhën e sipërme” në zinxhirët e vlerës globale (eksporteve), që është një veçori pozitive.
Industria mbështetet nga nisma të ndryshme qeveritare në rajon dhe është gjithashtu shumë i rëndësishëm për Marrëveshjen e Gjelbër Europiane.
shkencor i rajonit në fushën energjetike është gjithashtu i fortë, me një sërë organizatash arsimore, shkencore dhe kërkimore që mund të mbështesin dhe përmirësojnë konkurrencën e industrisë përmes inovacionit dhe kërkimit dhe zhvillimit (R&D).
Së fundi, ekonomitë e Ballkanit Perëndimor kanë burime të pasura dhe të papërdorura natyrore për prodhimin e energjisë nga burimet e rinovueshme dhe Shqipëria kryeson në këtë drejtim.
Turizmi, Mali i Zi dhe Shqipëria, në avantazh
Përqindja e sektorit të turizmit në PBB varion nga 1% në Kosovë, 4% në Shqipëri dhe mbi 10% në Mali të Zi. Në të gjitha ekonomitë, me përjashtim të Bosnjës dhe Hercegovinës, pesha e turizmit në ekonomitë e Ballkanit ka shfaqur tendencë të lehtë rritëse, që nga viti 2012.
Shqipëria dhe Mali i Zi kanë avantazh në këtë sektor, pasi tashmë janë destinacione të njohura turistike. Ekonomitë e tjera nuk e kanë këtë avantazh, por perspektivat e tyre po përmirësohen.
Të gjitha ekonomitë në rajon kanë potencial të lartë për zhvillimin e turizmit, duke përfshirë turizmin dimëror, agro-turizmin, turizmin historik dhe atë shëndetësor.
Turizmi ka gjithashtu shumë lidhje me industri të tjera, si p.sh., bujqësinë dhe ushqimin, si dhe ndikimet për ruajtjen dhe restaurimin e ekosistemeve dhe biodiversitetit, të cilat lidhen drejtpërdrejt me axhendën e Marrëveshjes së Gjelbër Europiane.
Turizmi mund të ketë ndikim pozitiv, pasi kontribuon në zhvillimin e balancuar rajonal dhe punëson shumë njerëz, veçanërisht nga grupet e pafavorizuara sociale, si gratë dhe të rinjtë.
TIK, Bosnja, Serbia dhe Maqedonia e Veriut, në avantazh
Industria e teknologjisë së informacionit (TIK) përbën pothuajse 3% të vlerës së shtuar në Serbi dhe pothuajse 2% në Bosnjë dhe Maqedoninë e Veriut dhe vetëm rreth 1% në Mal të Zi, Shqipëri dhe Kosovë. Në të gjitha ekonomitë (me përjashtim të Malit të Zi), industria është në rritje. Të dhënat për Serbinë dhe Maqedoninë e Veriut tregojnë një avantazh të lehtë krahasues, me një tendencë në rritje.
Një tendencë e tillë mund të shihet edhe për Bosnjë-Hercegovinën dhe Shqipërinë, ndonëse në një nivel më të ulët. Industria është e lidhur me axhendën dixhitale të BE-së dhe gjithashtu ka mbështetje nga qeveritë në rajon, përmes nismave të ndryshme.
Ajo ka një komunitet të fortë biznesi në rajon dhe ka lidhje me të lojtarët globalë, të cilët rrisin potencialin për punësim dhe konkurrueshmëri./Monitor
Bujqësia po e humb peshën e saj në ekonomi. Tkurrja e fondeve që qeveria po i vë çdo vit në dispozicion po bën që sektori të prodhojë më pak vlerë të shtuar në ekonominë e vendit. Kjo ecuri negative u vu edhe më shumë në dukje në tremujorin e tretë të vitit gjatë së cilit kontributi i bujqësisë në ekonomi ishte negativ… 0.41 për qind më pak se në po të njëjtën periudhë kohore të një viti më parë.
“Kam shkruar një artikull në vitet 2000 ku thosha se bujqësia është si puna e një lope që milet tre herë në ditë dhe ushqehet vetëm një herë. Kjo lopë, në këtë rast bujqësia është e destinuar të vdesë”, thotë për A2, Esmeralda Ballesha, eksperte për bujqësinë.
Bujqësia ka hyrë tashmë në cikël rënës, e ndikuar nga njëra anë, nga pakësimi i popullsisë në fshat nga emigracioni i brendshëm dhe i jashtëm dhe mungesa e subvencioneve shtetërore, në anën tjetrën, që e kanë përkeqësuar klimën në sektor.
“Duhet ta themi hapur. Të gjitha qeverisjet në këto 30 vite kanë qenë neglizhente për sa i përket politikave me fshatin. Mentaliteti i qeverive ka qenes e fshatari mori tokën e tij e tani le t’ia dalë vetë. Kjo ka qenë fatale për sektorin e bujqësisë”, thotë Ballesha.
Vitin e kaluar, prodhimi në sektorin bujqësor shënoi rënie me 0.69 për qind. Kjo ndodhi në një kohë kur ekonomia u rrit me gati 3.5 për qind, çka dëshmon se sektori është lënë tashmë në rënie të lirë. “Unë them që minimalisht bujqësia duhet të ketë në dispozicion 800 milionë euro. e Theksoj. Minimalisht. Për të kapur ritmin e vendeve të tjera të Rajonit. Më tej në Europë jemi larg konkurrencës”, thotë Ballesha.
Të jesh i madh, jo gjithmonë do të thotë se ke avantazh. Shembulli më i mirë në vend është bujqësia. Kontributi i saj në ekonomi ka qenë gati 22 për qind e totalit, por sektorit përherë e më shumë po merr më pak para nga buxheti i shtetit. Rrjedhimisht po prodhon më pak vlerë të shtuar në ekonomi.
Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, ka uruar kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, për fitoren e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare.
Përmes po postimi në rrjetet sociale, Berisha shkruan se edhe partitë e tjera politike të Kosovës mbajtën qëndrime dinjitoze gjatë fushatës, për respektimin e vullnetit të qytetarëve.
Po ashtu Berisha shkruan se këto zgjedhje treguan se në Kosovë ka garë të lirë dhe demokratike, shkruan A2 CNN.
Kreu i PD nuk harroi të akuzonte kryeministrin Edi Rama për pengim të procesit të rregullt zgjedhor në Shqipëri.
Postimi i Berishës:
Zgjedhjet Parlamentare të 28 dhjetorit 2025 në Kosovë, një sukses frymëzues për Shqipërinë
Të dashur miq, dje Kosova zhvilloi zgjedhjet palamentare të parakohshme, të dytat në një hark kohor 10 mujor. Këto zgjedhje për fushatën, procedurën e votimit, garën e lirë, administrimin e votës ishin një sukses i vërtetë i demokracisë së re të Kosovës dhe mbarë qytetarëve të saj dhe shpresoj një frymëzim për shqiptarët në Shqipëri, ku armiku i egër i votës së lirë të qytetarëve shqiptarë, Ramaduro i Europës, ka shndërruar procesin jetik të zgjedhjeve të lira në farsë të shëmtuar elektorale.
Me këtë rast dua të uroj përzemërsisht qytetarët e lirë të Kosovës, autoriteret e vendit dhe institucionet e administrimit të procesit zgjedhor dhe forcat politike për arritjen e vërtetë të rendit demokratik të vendit të tyre.
Uroj fituesin e zgjedhjeve Z. Albin Kurti për fitoren e thellë të këtyre zgjedhjeve, por edhe të gjitha forcat e tjera politike për pjesëmarrjen dhe qëndrimet e tyre dinjitoze gjatë fushatës dhe respektimin e vendimit të sovranit. Dhe njëherë urime Kosovës, krenari e shqiptarëve! #sb
Qytetarët e Vlorës kanë protestuar sërish sot para dyerve të Bashkisë pasi prej 4-5 ditësh janë pa ujë të pijshëm pas një defekti në linjën kryesore të ujësjellësit.
Njëri prej qytetarëve ka telefonuar kryebashkiaken Brunilda Mersini duke i kërkuar që të vijë personalisht dhe të bisedojë me qytetarët për situatën por Mersini i ka mbyllur telefonin qytetarit pa i dhënë asnjë zgjidhje.
Si pasojë e pakënaqësisë, qytetarët janë zhvendosur në rrugën kryesore, duke bllokuar qarkullimin. Ata kanë pasur disa përplasje me policinë dhe kanë hedhur vezë dhe letra higjenike para ambienteve të Bashkisë.
Ndërkohë, Ujësjellësi i Vlorës ka njoftuar banorët se uji i sjellë me autobotë duhet përdorur vetëm për nevoja emergjente dhe jo për konsum oral. Në njoftim thuhet:
‘Ujësjellës Kanalizimeve Rajoni Vlorë, njofton qytetarët se ujin të cilin po e marrin nga autobotet, duhet t’a përdorin për nevoja emergjente dhe jo për përdorim oral.’
Nga ana tjetër qytetarët shprehen se autoboti që shihni në foto përdoret për zhbllokimin e pusetave të ujërave të zeza, por tani po shpërndan edhe ujë dhe në pikë të hallit kanë marrë bidonat dhe po mbushin ujë.
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Kryetari shqiptar i komunës së Morbachut bëhet viral në Gjermani
Bujqësia po e humb peshën e saj në ekonomi, sektori në rënie të lirë
Berisha uron Kurtin për fitoren: Zgjedhjet, një sukses i vërtetë i demokracisë në Kosovë!
BE pret formim të shpejtë të institucioneve të reja të Kosovës
Zbulohet pas 12 vitesh, çfarë tha Michael Schumacher para se të aksidentohej
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
20 pikat e Zelenskyt për t’i dhënë fund luftës, Rusia kundër!
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Autoboti i pastrimit të ujërave të zeza, po shpërndan ujë për qytetarët në Vlorë
Strakosha në formë të jashtëzakonshme, AEK-u gjen stabilitet. Garanci edhe për Kombëtaren
I dhanë mundësinë të krijojë qeverinë pa opozitën, Kurti mesazh falënderues për të gjithë votuesit e LVV: U jemi mirënjohës përjetë
Vlora 4 ditë pa ujë, kryetarja e bashkisë: Defekti, fatkeqësi natyrore. Ujësjellësi s’është në varësinë tonë, protestën po e bën opozita
Peskov: Rusia pajtohet me vlerësimin e Trump, bisedimet në fazën përfundimtare
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor
“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Spitalet paralajmëruan se kriza e kujdesit në fund të jetës kërcënon trajtimin
Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?
Disidenti egjiptian kërkon falje për tweets, ndërsa konservatorët kërkojnë dëbim nga Mbretëria e Bashkuar
Titujt e gazetave në UK
-
Albania15 hours agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
UK14 hours agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports14 hours agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK2 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania15 hours agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania1 day ago
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
UK1 day agoPrinci William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim