Në raportin paraprak të hartuar nga Bashkimi Evropian kërkon që Shqipëria të rrisë koherencën e kuadrit ligjor dhe institucional për të bërë të parandaluar korrupsionin që lidhet me zyrtarët e lartë.
Raporti thekson se ky kuadër ligjor duhet të përcaktojë rregullat që zyrtarët e lartë të mos ndikohen nga palë të treta apo lobistë të caktuar që kërkon të orientojë politikat qeveritare dhe ligjet e vendit.
“Shqipëria duhet të rrisë koherencën e kuadrit ligjor dhe institucional për parandalimin e korrupsionit dhe integritetin e zyrtarëve publikë, i cili është gjithëpërfshirës, por tepër kompleks, veçanërisht për sa i përket zyrtarëve të nivelit të lartë.
Rregullat se si zyrtarët e nivelit të lartë angazhohen në kontakte me lobistët dhe palët e tjera të treta që kërkojnë të ndikojnë në politikën qeveritare dhe aktivitete të tjera duhet të përditësohen më tej për të mbuluar të gjitha ndërveprimet, përtej takimeve personale, dhe për të publikuar regjistrin e kontakteve të tilla”, thuhet në raport.
Raporti i referohet edhe funksionimit të Strukturës së Posaçme kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar (SPAK) për të cilën thotë se edhe në këtë institucion duhet “të rishikohet për të shtrirë kompetencën e gjykatave të SPAK në çështjet që lidhen me ekzekutimin e vendimeve të tyre.”
Sipas raportit, kapaciteti i Strukturës së Posaçme kundër Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) duhet të forcohet.
“Numri i prokurorëve, hetuesve, përfshirë hetuesit financiarë, asistentët ligjorë dhe stafi administrativ duhet të rritet për të reflektuar nevojat operacionale të SPAK.
Ngarkesa në rritje në mënyrë të konsiderueshme duhet të trajtohet me mjete konkrete për t’i mundësuar institucionit të funksionojë efektivisht në periudhën afatmesme dhe afatgjatë.
Shqipëria duhet të sigurojë që SPAK të ketë akses në të gjitha mjetet përkatëse, duke përfshirë ekspertizën e specializuar në hetimet financiare, masat e veçanta hetimore dhe aksesin cilësor në të gjitha bazat e të dhënave përkatëse”, shkruhet në raport.
Gjithashtu, raporti i Bashkimit Evropian vë në dukje se “SPAK ka nevojë për një sistem modern të menaxhimit të çështjeve dhe mbledhjen elektronike të të dhënave në SPAK, e cila aktualisht bëhet manualisht”.
Një nga pikat më kryesore në këtë drejtim sipas raportit paraprak të Bashkimit Evropian “nevojitet gjithashtu një qasje më proaktive për të luftuar korrupsionin e nivelit të lartë”.
