Bota
Plani i riarmatimit prej 80 miliardë eurosh i Gjermanisë lë mënjanë armët amerikane
Plani i ri i prokurimit ushtarak i Gjermanisë, i siguruar nga POLITICO, tregon se Berlini do ta drejtojë përpjekjen e tij masive të riarmatimit kryesisht drejt industrisë evropiane, me vetëm 8 përqind që do të shkojnë për armë amerikane.
Kjo është një goditje për Donald Trump, i cili ka ushtruar presion mbi vendet evropiane që të vazhdojnë të blejnë armë amerikane pavarësisht trazirave gjeopolitike që vijnë nga Shtëpia e Bardhë.
Plani i prokurimit tregon se Gjermania po përgatitet të miratojë gati 83 miliardë euro në kontrata gjatë vitit të ardhshëm. Lista, e hartuar për komisionin e buxhetit të parlamentit gjerman, detajon 154 blerje të mëdha të mbrojtjes midis shtatorit 2025 dhe dhjetorit 2026.
Sipas ligjit gjerman, çdo kontratë me vlerë më shumë se 25 milionë euro duhet t’i paraqitet parlamentit për miratim. Dhe në ato faqe, projektet e udhëhequra nga kompanitë amerikane shfaqen vetëm në një numër të vogël rastesh.
Të vetmet artikuj të shtrenjtë me kontraktorët amerikanë në krye janë rreth 150 milionë euro të destinuara për raketat e bashkangjitur në aeroplanët P-8A të Boeing dhe, afërsisht 5.1 miliardë euro për raketat dhe lëshuesit e mbrojtjes ajrore MIM-104 Patriot të Raytheon.
Duke llogaritur blerjet e tjera të udhëhequra nga SHBA-të në listë – nga raketat AMRAAM dhe ESSM deri te paketat e radios – totali arrin në rreth 6.8 miliardë euro, rreth 8 përqind e planit të Berlinit, me pjesën tjetër që shkon kryesisht në industrinë evropiane.
Në vitet e fundit, Gjermania ka qenë një nga blerësit më të mëdhenj të mbrojtjes të Uashingtonit.
Sipas të dhënave të qeverisë amerikane, Berlini nënshkroi më shumë se 17 miliardë dollarë në shitje ushtarake të huaja midis viteve 2020 dhe 2024, duke arritur një rekord prej 13.9 miliardë dollarësh në vitin 2023, duke theksuar rritjen e kërkesës pas pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia.
Kjo rritje e shpejtë e bëri Gjermaninë për një kohë të shkurtër një nga destinacionet kryesore në mbarë botën për eksportet e armëve amerikane së bashku me Poloninë dhe Japoninë. Tani Gjermania duket se po përqendrohet në industrinë evropiane.
Sipas Institutit Ndërkombëtar të Kërkimeve për Paqen në Stokholm, anëtarët evropianë të NATO-s blenë 64 përqind të armëve të tyre nga SHBA-të midis viteve 2020 dhe 2024. Trump dëshiron që kjo të vazhdojë.
Pasi arriti një marrëveshje tregtare me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen në korrik, Trump deklaroi se BE do të blinte “sasi të mëdha” armësh amerikane me vlerë “qindra miliardë”.
Deklarata e përbashkët nga ajo marrëveshje shkoi edhe më tej, duke u zotuar se BE-ja “planifikon të rrisë ndjeshëm prokurimin e pajisjeve ushtarake dhe mbrojtëse nga Shtetet e Bashkuara, me mbështetjen dhe lehtësimin e qeverisë amerikane”.
Por shpenzimet e mbrojtjes në Evropë nuk vendosen në Bruksel, por nga qeveritë kombëtare. Dhe në Berlin, shifrat tregojnë një histori tjetër.
Artikulli më i shtrenjtë i vetëm është programi i fregatës F-127, i planifikuar të projektohet nga gjigandi detar gjerman TKMS. I planifikuar të paraqitet para komitetit të buxhetit në qershor 2026, kostoja e tij e vlerësuar është 26 miliardë euro. Anijet e reja luftarake kanë për qëllim të ofrojnë mbrojtje ajrore dhe raketore me rreze të gjatë veprimi për marinën.
Një tjetër element qendror është Eurofighter Tranche 5 — i ndërtuar nga Airbus, BAE Systems dhe Leonardo — me 4 miliardë euro që pritet të miratohen në tetor 2025 për aeroplanë të rinj dhe 1.9 miliardë euro të tjera për përmirësime të radarëve. Së bashku me investime të mëtejshme në sistemet e luftës elektronike dhe paketat e avionikës, plani tregon se Berlini po dyfishon flotën e tij ekzistuese të luftëtarëve evropianë për të kapërcyer vonesat në prodhim për FCAS problematik, një luftëtar i gjeneratës së ardhshme që supozohet të ndërtohet nga Gjermania, Franca dhe Spanja.
Ushtria gjithashtu zë një vend të spikatur. Më shumë se 3.4 miliardë euro janë planifikuar për automjete shtesë të blinduara Boxer në tetor, të ndërtuara nga Rheinmetall dhe KNDS. Kjo shkon së bashku me 3.8 miliardë euro për një shkatërrues të ri tankesh me rrota pa emër.
Disa projekte në listë, të tilla si një sistem mbështetës i zbulimit mobil prej 40 milionë eurosh nën titullin MAUS, vijnë me fonde të bashkangjitura, por pa kontraktor të caktuar publikisht. Motivimi për modernizim
Programet politikisht të ndjeshme përfshijnë një modernizim prej 2.3 miliardë eurosh të raketës lundruese Taurus, i cili pritet të miratohet në dhjetor. Kancelari gjerman Friedrich Merz është nën presion nga Kievi për t’ia furnizuar ato Ukrainës, por deri më tani qeveritë gjermane kanë hezituar të transferojnë raketat.
Mbrojtja ajrore është një tjetër fokus i madh. Plani përfshin më shumë se 300 milionë euro për njësi shtesë IRIS-T SLM të prodhuara në Gjermani, 755 milionë euro për raketa të lëshuara nga anijet dhe 490 milionë euro për raketa të reja të mbrojtjes ajrore me rreze të shkurtër veprimi.
Një nga projektet më të rrezikshme në listë është Eurodrone, me 196 milionë euro të caktuara për të zhvilluar sistemin e tij “zbulo dhe shmang” – një parakusht që droni të fluturojë në mënyrë të sigurt në hapësirën ajrore evropiane. Programi, i udhëhequr nga Airbus, Dassault dhe Leonardo, është shoqëruar me vonesa dhe kosto në rritje, megjithatë Berlini po vazhdon me financim të ri në këtë cikël buxhetor.
Pjesa e marinës shkon përtej fregatave të ardhshme. Përmirësimet për fregatat aktuale F-123 të Gjermanisë kushtojnë 1.7 miliardë euro, ndërsa një paketë sistemesh lufte anti-nëndetëse dhe silurët e rinj do të shtojnë disa qindra milionë euro më shumë.
Dokumenti gjithashtu liston dhjetëra kontrata më të vogla, por ende të rëndësishme: 274 milionë euro për një anije ndihmëse të flotës dhe qindra milionë për kamionë, radio, dronë dhe municione të reja të çdo kalibri. Të marra së bashku, ato përbëjnë një përpjekje gjithëpërfshirëse modernizimi që prek çdo degë të forcave të armatosura.
Protestat dhe grevat në Iran për shkak të inflacionit dhe zhvlerësimit të monedhës janë përhapur nga kryeqyteti, Teherani, në disa qytete të tjera në ditën e tretë të trazirave.
Sipas mediave të huaja, protestat filluan të dielën pasi dyqanxhinjtë në Pazarin e Madh të Teheranit organizuan një grevë kur riali iranian arriti nivelin më të ulët rekord kundrejt dollarit amerikan në tregun e hapur.
Që atëherë, videot e verifikuara nga BBC Persian kanë treguar demonstrata në qytetet Karaj, Hamedan, Qeshm, Malard, Isfahan, Kermanshah, Shiraz dhe Yazd. Policia u pa gjithashtu duke përdorur gaz lotsjellës në një përpjekje për të shpërndarë demonstruesit.
Qeveria iraniane tha se “i njeh protestat” dhe do t’i dëgjojë “me durim, edhe nëse përballet me zëra të ashpër’.
Presidenti Masoud Pezeshkian shkroi në platformën ‘X’ vonë të hënën se kishte udhëzuar ministrin e brendshëm të zhvillonte bisedime me ata që ai i përshkroi si “përfaqësues” të protestuesve, në mënyrë që të merreshin masa “për të zgjidhur problemet dhe për të vepruar me përgjegjësi”.
Ai gjithashtu pranoi dorëheqjen e guvernatorit të Bankës Qëndrore të Iranit, Mohammadreza Farzin, dhe emëroi ish-ministrin e Ekonomisë dhe Financave Abdolnasser Hemmati për ta zëvendësuar atë.
Rusia ka publikuar një video duke deklaruar se raketat e saj Oreshnik, me kapacitet bërthamor, janë futur në shërbim aktiv në Bjellorusi, aleatin e saj fqinj, i cili gjithashtu ndan kufi me vendet e NATO-s: Poloninë, Lituaninë dhe Letoninë.
Putin ka pretenduar se këto armë janë të pamundura për t’u interceptuar, sepse shpejtësia e raketave supozohet të jetë më shumë se 10 herë shpejtësia e zërit.
Ky veprim mund të lejojë që raketat bërthamore ruse të arrijnë objektivat në Europë më shpejt, nëse ruhen në një bazë në Bjellorusi. Raketat e mesme kanë një rreze prej rreth 5,500 km (3,415 milje), që do të thotë se mund të godasin kudo në Europë ose në bregun perëndimor të SHBA-së nga Rusia.
Videoja e publikuar nga ministritë e mbrojtjes së Rusisë dhe Bjellorusisë të martën nuk specifikoi vendndodhjen e sistemeve të raketave në Bjellorusi, por tregonte transportimin e tyre nëpër pyje dhe kamuflimin me rrjeta.
“Divizioni i raketave Oreshnik ka filluar të kryejë detyrat e shërbimit luftarak në zonat e caktuara të vendit,” tha ministria e mbrojtjes e Bjellorusisë.
Presidenti Volodymyr Zelensky ka mohuar akuzat e Rusisë se Ukraina ka kryer një sulm me dron ndaj njërës prej rezidencave të presidentit Vladimir Putin dhe ka akuzuar Moskën se po përpiqet të prishë bisedimet e paqes.
Ministri i Jashtëm i Rusisë, Sergei Lavrov, pretendoi se Kievi kishte nisur një sulm gjatë natës duke përdorur 91 mjete ajrore pa pilot me rreze të gjatë veprimi (UAV) në rezidencën shtetërore të Putinit në rajonin veriperëndimor të Novgorodit të Rusisë.
Rusia tha se tani do të rishikojë qëndrimin e saj në negociatat e paqes. Ende nuk është e qartë se ku ndodhej Putini në kohën e sulmit të supozuar.
Zelensky e hodhi poshtë pretendimin si “gënjeshtra tipike ruse”, që synonin t’i jepnin Kremlinit një justifikim për të vazhduar sulmet ndaj Ukrainës.
Ai tha se Rusia më parë kishte shënjestruar ndërtesat qeveritare në Kiev.
“Është thelbësore që bota të mos heshtë tani. Nuk mund ta lejojmë Rusinë të minojë punën për arritjen e një paqeje të qëndrueshme” tha Zelensky në X.
Në një deklaratë të ndarë në Telegram të hënën, Lavrov tha se të 91 dronët që ai pretendoi se u nisën në rezidencën e Putinit u interceptuan dhe u shkatërruan nga sistemet ruse të mbrojtjes ajrore.
Ai shtoi se nuk ka raportime për viktima apo dëme materiale si pasojë e sulmit.
“Duke pasur parasysh degjenerimin përfundimtar të regjimit kriminal të Kievit, i cili ka kaluar në një politikë terrorizmi shtetëror, pozicioni negociues i Rusisë do të rishikohet”, tha ai, teksa shtoi se Rusia nuk kishte ndërmend të dilte nga procesi i negociatave me SHBA-në
Pretendimi nga Moska vjen pas bisedimeve midis SHBA-së dhe Ukrainës në Florida të dielën, ku presidentët Trump dhe Zelensky diskutuan një plan të rishikuar paqeje për t’i dhënë fund luftës.
Përse duhet të PUTHNI dikë mesnatën e Vitit të Ri?! Tradita që ju ndihmon
Muaji i parë i vitit duket premtues për pasuri dhe bollëk: Ja shenjat që do të kenë sukses financiar këtë janar
Ngjarja e rëndë në Pogradec, kush është autori i dyshuar i abuzimit të 12-vjeçares në Pogradec, kishte njohje familjare me të miturën
Nga arrestimet e nivelit të lartë te besueshmëria publike, analisti: SPAK “personazhi” i vitit 2025
Vendimi, Policia e Shtetit shpërblen efektivët me 30 mijë lekë të reja në fundvit
Gjenden të vdekur dy persona në një vilë në Pejë
E tmerrshme në Pogradec, i moshuari përdhunon 12-vjeçaren
Bllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë
Monedha vendase prek nivelin më të ulët, ‘shpërthejnë’ protestat në Iran
Rusia: Kemi vendosur raketat Oreshnik në Bjellorusi
Ironia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
Ndryshim i rregullit të pozicionit jashtë loje, FIFA do që të favorizohen sulmuesit
Tragjedi në Prizren, humb jetën një fëmijë njëvjeçar si pasojë e zjarrit
Futboll mes “acarit”, lojtarët pijnë çaj në fushë
“Që kur mesazhet janë prova?”, Rama: “Shpërdorimi i detyrës” do të rishikohet
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
Ironia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Bllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Bashkimi me euron do të kishte mbuluar koston e NHS-së
Emigrantët kthehen, por Shqipëria nuk i mban
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Fqinji me Shqipërinë sapo shkroi historinë
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
-
UK2 days agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania4 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports2 days agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK3 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania2 days agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania10 hours agoIronia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
-
Kosova1 day agoKëta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes