Disa javë para se të skadonte afati që Shtetet e Bashkuara të tërhiqnin të gjithë trupat e tyre nga Afganistani deri më 31 gusht, tërheqja sekrete dhe me siguri të lartë e përdorur nga Agjencia Qendrore e Inteligjencës (CIA), u bë në qendrën e evakuimeve sekrete.
CIA përdori një pjesë të një kompleksi të quajtur Baza Eagle, ku trajnonte njësitë antiterroriste afgane. Një seksion tjetër – qendra e parë e burgjeve e CIA -s në Afganistan e njohur si gropa e kripës – ishte vendi ku agjencia torturonte të burgosurit, zbuloi një raport i qeverisë amerikane.
Strukturat si në Bazën Eagle ashtu edhe në Gropën e Kripës u shkatërruan për të parandaluar talebanët nga kapja e materialeve të ndjeshme. Edhe pse disa shpërthime të tilla të planifikuara ndodhën, helikopteri në kompleks u përdor akoma për të kryer evakuime sekrete, raporton newyorktimes.
Times analizoi imazhet satelitore, regjistrimet e korporatave, të dhënat aktive të zjarrit dhe rrugët e fluturimit për të vlerësuar se si ndodhën evakuimet dhe prishjet e planifikuara – dhe sesi talebanët përfundimisht fituan qasje të lehtë në kompleks.
Kompleksi bazë
I vendosur midis skajit industrial të Kabulit dhe vargmalit, kompleksi është më pak se 4.8 kilometra nga Aeroporti Ndërkombëtar “Hamid Karzai” në Kabul. Përhapet në një zonë të madhe dhe mund të shihet në imazhet satelitore, por praktikisht nuk ka fotografi në terren që tregojnë brendësinë e vendndodhjes.
Gropë kripe
CIA filloi së pari të shkatërrojë ndërtesat në gropën e kripës gjatë muajit prill dhe maj, pas njoftimit të presidentit amerikan, Joe Biden se forcat amerikane do të largoheshin nga vendi deri në muajin shtator.
Ndërtimi i këtyre ndërtesave të shkatërruara filloi midis 2002 dhe 2004, në një kohë kur ligjvënësit amerikanë thanë se CIA ishte e angazhuar në “përmirësimin e teknikave të marrjes në pyetje” në vend.
Shkatërrimi i ri duket se ka ndodhur më 27 gusht, ditën kur Pentagoni tha se forcat amerikane kishin kryer një prishje të kontrolluar të pajisjeve të tyre. Të dhënat e disponueshme publikisht nga sensorët e NASA-s tregojnë nënshkrime termike në vend, të shkaktuara ndoshta nga zjarret dhe shpërthimet aktive. Imazhet satelitore të marra ditën tjetër gjithashtu tregojnë dy magazina me dëme të dukshme nga zjarri.
Baza e shqiponjës
Është një vend ku CIA trajnoi ushtarët afganë. Baza u formua fillimisht në një ish-fabrikë tullash. Një kompleks më i madh i ndërtesave të sapondërtuara u zgjerua më vonë, thanë zyrtarët aktualë dhe ish-amerikanë për New York Times.
Këto struktura të reja, për të cilat ish-analisti i inteligjencës qeveritare thotë se përfshin një depo municionesh dhe një vend trajnimi të përpunuar, u shkatërruan kryesisht në 27 gusht. Ndërtesat ndoshta përmbajnë dokumente, disqe dhe të dhëna të tjera të ndjeshme, thotë një ish-anëtar i agjencisë. Zyrtarët konfirmuan se baza Eagle u shkatërrua.
Evakuimet
Për javë të tëra në muajin gusht, ndërsa SHBA nxituan të mbyllnin misionet e tyre diplomatike në Afganistan, qytetarët amerikanë dhe afganët të cilët me gjasë ishin shënjestruar nga talebanët u evakuuan nga kompleksi. Një imazh satelitor i marrë për Times nga Plenet Labs më 24 gusht tregoi dhjetëra automjete të rreshtuar brenda kompleksit – shumë më tepër se numri i zakonshëm që shihet zakonisht në vend. Shumë automjete më vonë duket se janë djegur qëllimisht.
Të evakuuarit u transportuan me helikopter në Aeroportin Ndërkombëtar “Hamid Karzai” për të shmangur pikat e kontrollit të talebanëve. Të dhënat e fluturimit zbulojnë se tre helikopterë Mi-17 kanë kryer të paktën 35 fluturime në ose nga kompleksi që kur talebanët morën kontrollin e Kabulit më 15 gusht.
Kur ata hynë në kompleks edhe me disa rrënoja më të vogla, u dukej e qartë për luftëtarët se çfarë kishin hasur.
“Ky ishte një vend i rëndësishëm”, tha një anëtar taleban ndërsa kamera e tij filmonte rrënimin.
