Autoriteti për Informimin mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit ka njoftuar se ka nisur hetimin për fatin e 44 të zhdukurve që dyshohet të jenë vrarë në burgun e Spaçit mes viteve 1968-1988 kur ka funksionuar ky burg.
Bëhet fjalë për të dënuarit politikë të regjimit komunist që kanë vuajtur dënimin në burgun famëkeq.
Fatkeqëve nuk u dihen vendvarrimet ndaj ka nisur hetimi administrative për verifikimin dhe qartësimin e fatit të viktimave të diktaturës komuniste.
(AIDSSH) po bashkëpunon edhe me organet e pushtetit lokal, me institucionet ligjzbatuese për ruajtjen nga tjetërsimi, për rikuperimin e eshtrave të personave të vrarë ose të vdekur gjatë vuajtjes së dënimit, në burgun e Spaçit.
Nga kërkimet e bëra në dokumentet që gjenden në institucionet përkatëse, janë 44 ish të dënuar, që janë ekzekutuar, vrarë ose kanë vdekur nga mundimi dhe sëmundjet gjatë vuajtjes së dënimit, aksidentet në punë apo në tentativë arratisje.
Sipas hetimeve paraprake të grupit të punës personat që ekzekutoheshin, apo vdisnin gjatë vuajtjes së dënimit, varroseshin nga personeli i burgut në vende jashtë territorit të burgut, duke u pamundësuar të afërmve të tyre, në çdo rast që të marrin trupin.
Vendet që kanë shërbyer si vendvarrime për të burgosurit që kanë humbur jetën në Spaç, dyshohet se gjenden pranë varrezave të fshatit Shpal, në fshatin Gëziq, Kodër Spaç, rreth 1 km në jug-perëndim të Burgut të Spaçit.
AIDSSH është në pritje të miratimit të Vendimit të Këshillit të Ministrave “Për mënyrën e mbrojtjes dhe ruajtjes së vendvarrimeve të identifikuara ose të dyshuar “. Autoriteti po merr masat paraprake dhe do të ndërveprojë me pushtetin vendor, Mirditë, duke siguruar mbrojtjen e vend varrimeve të identifikuara apo dyshuara, duke siguruar në çdo rast ruajtjen e integritetit të vendit të ngjarjes dhe mbetjeve mortore.
“Autoriteti siguron publikun se rezultatet e këtij hetimi do të bëhen transparente dhe me punën e tij të të thelluar, në bashkëpunim me institucione përgjegjëse, do të bëjë ç ‘është e mundur që plaga e pambyllur e familjeve të cilat janë kërkim të qartësimit të fatit të familjarit të tyre, vrarë pa gjyq apo ekzekutuar në kushte jo njerëzore, të mbyllet me gjetjen e tyre dhe nderimin që u takon, pranë familjeve” thuhet në njoftimin e AIDSSH.
Burgu i Spaçit ishte një burg politik i sigurisë së lartë, që ishte aktiv gjatë periudhës së diktaturës komuniste në Shqipëri. Ai është hapur në vitin 1968 dhe ka funksionuar deri në vitin 1988. Sipas të dhënave në të kanë vuajtur dënimin mbi 1000 të burgosur.
