Kryeministri britanik Rishi Sunak deklaroi se diplomat e këqija po i grabisin studentët. Kohët e fundit në Britaninë e Madhe kanë shpërthyer polemika si pasojë e vendimit të qeverisë Sunak për të vendosur një “kufi” për numrin e studentëve në departamente të caktuara universitare. Sunak shtoi gjithashtu se masat do t’i mbrojnë të rinjtë nga “ëndrrat e rreme” dhe shtoi se “nuk ka nevojë të shkojë në universitet për të pasur sukses në jetë”.
Reforma e paraqitur nga ministria e Arsimit ka të bëjë vetëm me universitetet në Angli dhe parashikon ndër të tjera vlerësimin nga Zyra e pavarur rregullatore e diplomave për studentët të dhëna nga universitetet e Mbretërisë së Bashkuar. Në bazë të vlerësimit, do të vendoset një numër maksimal studentësh për disa departamente. Ndër kriteret e vlerësimit do të jenë: numri i studentëve që nuk i përfundojnë studimet, sa shpejt të diplomuarit absorbohen nga tregu i punës ose nisin biznesin e tyre dhe shuma e tarifave që fitojnë. Gjithashtu do të vendoset një kufi prej 9.250 paund mbi koston e programeve të përgatitjes së universitetit. Opozita kritikon reformën, duke thënë se masat do të rrisin pabarazitë sociale dhe do të privojnë fëmijët nga grupet e paprivilegjuara nga mundësia për zhvillim profesional.
Sunak, vetë i diplomuar në Stanford, ka synuar tarifat e larta të shkollimit që të rinjve britanikë u kërkohet të paguajnë për studime që në fund të fundit nuk u ofrojnë atyre një rikuperim kuptimplotë të karrierës. Këto tarifa mbulohen nga huatë e qeverisë që u jepen studentëve. Shumë nga këto kredi përfundojnë duke mos u shlyer kurrë, pasi studentët nuk arrijnë të sigurojnë punë mjaftueshëm të paguara mirë. Në Angli, huamarrësit fillojnë të shlyejnë kreditë e tyre studentore pasi të gjejnë një punë që u siguron atyre të paktën 25 mijë paund në vit. Aktualisht punëtorët britanikë shpenzojnë mesatarisht 9% të pagës së tyre për të shlyer kreditë e tyre studentore.
Sipas shifrave zyrytare, pothuajse 3 në 10 të diplomuar nuk përparojnë në punë me kualifikim të lartë ose nuk studiojnë më tej, 15 muaj pas diplomimit. Instituti Britanik për Studime Fiskale vlerëson se 1 në 5 të diplomuar do të ishte më mirë financiarisht nëse nuk do të kishte shkuar në universitet. Vitin e kaluar 11 mijë studentë të regjistruar në 62 universitete dhe kolegje që nuk plotësuan pragun prej 60% për “rezultatet pozitive” në rehabilitimin profesional ose studimet e mëtejshme. Mbretëria e Bashkuar ka 2.8 milionë studentë që ndjekin rreth 30 mijë programe studimi.
Borxhi i studentëve tejkaloi 200 miliardë paund në fund të sezonit 2022 – 2023. Një studim i posaçëm i porositur nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar dhe i përfunduar në shkurt 2022 zbuloi se 20 miliardë paund në vit po jepen si kredi për rreth 1.5 milionë studentë në Angli. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar parashikon që vlera e kredive të papaguara do të rritet në rreth 460 miliardë paund deri në mesin e viteve 2040. Borxhi mesatar i parashikuar i studentëve që fillojnë studimet në vitin akademik 2022/23 është 45.600 paund. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar vlerëson se vetëm 20% e të sapodiplomuarve do të shlyejnë plotësisht kreditë e tyre studentore.
Dorina Kurtaj /SCAN
