Një anije mallrash ruse e dyshuar se mbante raketa balistike iraniane për luftën e Moskës kundër Ukrainës, u pa në një port rus në Detin Kaspik një javë më pare. Kjo dëshmohet nga imazhet satelitore të ndara për CNN.
Anija – Port Olya 3 – u identifikua nga Maxar Technologies në imazhet satelitore të marra më 4 shtator në Port Olya në Astrakhan. Anija kishte qenë më parë në portin iranian të Amirabad më 29 gusht, sipas të dhënave të gjurmimit të anijes. Ajo fiku transponderin e saj disa momente më pas.
Departamenti amerikan i Thesarit vlerësoi të martën se Ministria ruse e Mbrojtjes kishte “përdorur anijen Port Olya-3 për të transportuar CRBM nga Irani në Rusi”.
“Në fillim të shtatorit 2024, Rusia mori dërgesën e parë të CBRM-ve (raketave balistike me rreze të afërt) nga Irani”, tha Thesari, ndërsa njoftoi sanksione ndaj Port Olya 3 së bashku me anije të tjera dhe disa individë iranianë.
CNN raportoi fundjavën e kaluar se Irani kohët e fundit kishte transferuar raketa balistike me rreze të shkurtër veprimi në Rusi për t’i përdorur në luftën kundër Ukrainës, një përshkallëzim i rëndësishëm në mbështetjen e Iranit për Rusinë.
Marrëdhëniet ushtarake midis Iranit dhe Rusisë janë afruar më shumë që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës në shkurt të vitit 2022. Irani ka furnizuar Rusinë me mijëra dronë sulmues “Shahed” dhe sipas zyrtarëve amerikanë, ka ndërtuar një fabrikë dronësh në Rusi.
Imazhet satelitore u shfaqën një ditë pasi Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken tha në Londër të martën se SHBA besonte se ushtria ruse kishte marrë dërgesa të raketave balistike iraniane Fatah-360 dhe “ka gjasa t’i përdorë ato brenda pak javësh në Ukrainë kundër ukrainasve”.
Fateh-360 ka një rreze veprimi deri në 120 kilometra dhe mund të mbajë një ngarkesë prej 150 kilogramësh. Ndërsa ngarkesa është më e vogël se ajo e shumë bombave ajrore ruse, do të ishte e dobishme në shënjestrimin e pozicioneve të vijës së parë të Ukrainës nga një distancë e konsiderueshme, pasi një raketë balistike do ta kishte shumë më të vështirë për t’u kapur.
Instituti për Studimin e Luftës (ISW) ka vlerësuar se “forcat ruse ka të ngjarë të përdorin raketat e furnizuara nga Irani për të shënjestruar infrastrukturën energjitike, ushtarake dhe civile të Ukrainës në muajt e ardhshëm”.
Ministri i Jashtëm iranian Seyed Abbas Araghchi mohoi se Republika Islamike e kishte furnizuar Rusisë me raketa balistike, duke postuar në X: “Edhe një herë, SHBA dhe E3 (Britania e Bashkuar, Franca dhe Gjermania) veprojnë mbi inteligjencën e gabuar dhe logjikën e gabuar, Irani NUK ka dorëzuar raketa balistike në Rusi.”
Ministria e Jashtme e Ukrainës thirri të ngarkuarin me punë iraniane, Shahriar Amouzegar, këtë javë pas raportimeve për dërgimin e raketave balistike në Rusi. Amouzegar u paralajmërua për “pasoja shkatërruese dhe të pariparueshme” për marrëdhëniet ukrainas-iraniane nëse raportet ishin të vërteta.
Zyrtarët ukrainas të kontaktuar të mërkurën nga CNN nuk pranuan komente të mëtejshme.
ISW – një think-tank me bazë në Uashington – vuri në dukje se Irani ka transferuar më parë armë nga portet e Amirabad dhe Anzali në Detin Kaspik në Astrakhan. Port Olya 3 ka bërë vetë një duzinë vizitash të regjistruara në dy portet iraniane këtë vit. Deri më 6 shtator, ajo ishte larguar nga porti rus për një tjetër lundrim.
Blinken vuri në dukje të martën se Uashingtoni “e kishte paralajmëruar privatisht Iranin se ndërmarrja e këtij hapi do të përbënte një përshkallëzim dramatik”.
Ai tha se dhjetëra personel ushtarak rus ishin trajnuar në Iran për të përdorur Fateh-360, furnizimi i të cilit “i mundëson Rusisë të përdorë më shumë nga arsenali i saj për objektivat që janë më larg nga vija e frontit, ndërsa i kushton raketat e reja që po merr nga Irani për objektiva me rreze më të afërt.”
CNN i është thënë më parë nga zyrtarët amerikanë se negociatat ruse për blerjen e raketave balistike me rreze të afërt nga Irani filluan që në shtatorin e kaluar, kur ministri i atëhershëm rus i Mbrojtjes Sergei Shoigu udhëtoi në Iran për të parë nga afër Ababil të Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike sistemet e raketave balistike me rreze.
“Nga ana e saj, Rusia po ndan teknologjinë që kërkon Irani. Kjo është një rrugë me dy drejtime, duke përfshirë çështjet bërthamore, si dhe disa informacione hapësinore,” shtoi Blinken të martën.
Ajo që është ende e paqartë është nëse dorëzimi i raketave balistike nga Irani që mund të lëshohen nga brenda Rusisë kundër objektivave në Ukrainë do të bindë Shtetet e Bashkuara dhe aleatët evropianë që të lehtësojnë kufizimet në përdorimin e raketave të tyre nga ukrainasit në më shumë objektiva në Rusi.
Raketat HIMARS të prodhuara nga SHBA janë përdorur herë pas here nga Ukraina kundër objektivave rreth 60 deri në 80 kilometra brenda Rusisë. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky u ka bërë thirrje shpesh aleatëve të Kievit për më shumë liri në përdorimin e raketave perëndimore kundër objektivave brenda Rusisë.
Tema ka të ngjarë të dalë në pah edhe në takimin në Uashington të premten mes presidentit amerikan Joe Biden dhe kryeministrit të Mbretërisë së Bashkuar, Keir Starmer.
