Bota
Nuk e do Trump? EU drejtohet nga Kina: Gati samiti i madh në Pekin
Nga Rikard Jozwiak, REL
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, dhe presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa, do të takohen me presidentin dhe kryeministrin e Kinës në Pekin më 24 korrik, në atë që pritet të jetë një samit i tensionuar Bashkim Evropian – Kinë, me luftën në Ukrainë dhe një luftë të mundshme tregtare transatlantike në sfond.
Brukseli do të ngrejë shqetësimet e zakonshme për të drejtat e njeriut në Tibet, Shinxhiang dhe Hong Kong, ndërsa pritet që Pekini të hedhë poshtë çdo formë kritike.
Në vend të kësaj, diskutimet më të nxehta pritet të përqendrohen rreth mbështetjes së Kinës për luftën e Rusisë në Ukrainë dhe atyre që Bashkimi Evropian i sheh si praktika të padrejta tregtare kineze, të cilat kanë çuar në një deficit në rritje të tregtisë kineze-evropiane në favor të Pekinit.
Gjatë një konference për media para samitit, zyrtarë të BE-së theksuan se pritet që presidentët e BE-së të jenë “të drejtpërdrejtë, të hapur dhe konstruktivë”, por edhe “të gatshëm për të mbrojtur interesin tonë”.
Samiti synonte të festonte 50-vjetorin e raporteve diplomatike mes Kinës dhe bllokut, por nuk duhet pritur që të ketë ndonjë rezultat konkret.
Duke pasur parasysh se të dyja palët duan të tregojnë angazhimin e tyre për çështje mjedisore, ka pasur shpresa brenda BE-së që të paktën të arrihej një deklaratë e përbashkët për klimën, por edhe kjo ka pak gjasa që të materializohet.
Kjo është në kontrast të fortë me samitin BE-Japoni të mbajtur një ditë më parë në Tokio, ku pritej një deklaratë 24-faqëshe që mbulon një agjendë të gjerë politike, përfshirë përparimin në raportet dypalëshe të sigurisë dhe një marrëveshje për mineralet e rralla të tokës.
Takimi i rëndësishëm që duhet ndjekur në Pekin do të jetë sesioni i mëngjesit, kur Ursula von der Leyen dhe Antonio Costa do të zhvillojnë një diskutim “gjeostrategjik” me presidentin kinez, Xi Jinping.
Ukraina do të jetë një pjesë e rëndësishme e samitit, i cili mbahet vetëm disa javë pasi ministri i Jashtëm kinez, Wang Yi, u tha diplomatëve evropianë në Bruksel se shteti i tij nuk mund të pranojë një disfatë të Rusisë në këtë luftë. Deri tani, Brukseli ka qenë i kujdesshëm që të mos e antagonizojë shumë Kinën për këtë çështje, por duket se “dorezat janë hequr”, të paktën deri në njëfarë mase.
Zyrtarët e BE-së tani shprehen hapur se 80 për qind e mallrave me përdorim të dyfishtë që Rusia përdor në përpjekjet e saj ushtarake vijnë nga Kina. Brukseli gjithashtu ka kritikuar eksportet e vazhdueshme kineze të komponentëve, si motorët për dronë, drejt Moskës.
Kina është shënjestruar – drejtpërdrejt dhe tërthorazi – nga paketa e fundit e sanksioneve ndaj Rusisë, për të cilën BE-ja u pajtua javën e kaluar.
Disa kompani kineze dhe institucione financiare tani janë vendosur në listë të zezë dhe Ministria kineze e Tregtisë veçse ka kritikuar këtë vendim.
Fakti që tani Brukseli ndihet i sigurt dhe mund të arrijë unanimitet për të shënjestruar Pekinin në këtë mënyrë është diçka e re.
Kufizime të reja nga BE-ja, si ndalimi i produkteve të naftës së rafinuar që janë prodhuar nga naftë bruto ruse dhe janë përpunuar në vende të treta, pritet gjithashtu të ndikojnë indirekt Kinën.
Një zyrtar i BE-së, i përfshirë në përgatitjet e samitit, i tha Radios Evropa e Lirë se nuk pritet ndonjë ndryshim i madh në “partneritetin pa kufij” të Pekinit me Moskën, por Brukseli shpreson për hapa modestë, si kontrolle më të rrepta doganore dhe financiare mbi mallrat me përdorim të dyfishtë.
Diskutimi i pasdites me kryeministrin kinez, Li Qiang, do të përqendrohet në raportet ekonomike dhe pritet të jetë po aq delikat.
BE-ja dhe Kina janë partneret e dyta më të mëdha tregtare për njëra-tjetrën, me një shkëmbim tregtar që arrin në 2.3 miliardë dollarë në ditë.
Por, është deficiti tregtar ai që po e shqetëson Brukselin.
Krahasuar me vitin e kaluar, ky deficit është dyfishuar, duke arritur në 350 miliardë dollarë. BE-ja përmend subvencionet, pengesat në prokurim dhe kontrollet e eksportit si faktorët kryesorë që po e përkeqësojnë këtë pabarazi tregtare.
Nuk pritet që në Pekin të ketë përparime të mëdha, por zyrtarët e BE-së shpresojnë që Kina të paktën të pranojë shqetësimet dhe të ndërmarrë hapa për të nxitur kërkesën e brendshme ose për të adresuar disbalancat tregtare.
Brukseli pritet gjithashtu të japë sinjale për masa të mundshme reciproke, duke iu referuar veprimeve të mëparshme kundër automjeteve elektrike dhe produkteve të bulmetit nga Kina.
Por, çështja mbetet: sa larg është blloku i gatshëm të shkojë vërtet?
BE-ja varet nga Kina për minerale kritike dhe magnetë të përhershëm – produkte thelbësore për pothuajse të gjitha teknologjitë moderne.
Dhe, pavarësisht përpjekjeve të BE-së për të arritur marrëveshje të reja tregtare me vende si Australia, India dhe Indonezia për të “zvogëluar rrezikun” nga Kina, mungesat nuk do të mbulohen menjëherë. Pekini e di mirë këtë.
Për më tepër, është edhe çështja e ndjeshme e marrëdhënieve BE-SHBA.
Nëse nuk arrihet një marrëveshje gjatë ditëve në vijim, tarifat amerikane prej 30 për qind do të godasin BE-në më 1 gusht, ndërsa Brukseli është i gatshëm të përgjigjet me kundërmasa ndaj produkteve amerikane që kapin vlerën e miliarda eurove, një lëvizje që do të trazojë tregtinë transatlantike.
Një diplomat i BE-së i tha Radios Evropa e Lirë se ky është “një skenar që i gëzon kinezët”, pasi Pekini prej kohësh ka kërkuar që të nxisë përçarje mes Brukselit dhe Uashingtonit.
Prandaj, pritet që Kina në ditët në vijim të shtyjë fort përpara narrativin se ajo, së bashku me Evropën, përfaqëson tani rendin ndërkombëtar tregtar të bazuar në rregulla dhe se shkaktari i vërtetë i çrregullimeve në treg dhe proteksionizmit është Uashingtoni e jo Pekini.
Në varësi të zhvillimeve në bisedimet tregtare transatlantike, BE-ja mund të tundohet nga kjo retorikë.
Autoritetet shëndetësore në Shtetet e Bashkuara kanë lëshuar një paralajmërim urgjent pasi mijëra pasagjerë mund të jenë ekspozuar ndaj fruthit, sëmundjes më ngjitëse në botë, në aeroportin ndërkombëtar Neëark Liberty në New Jersey.
Sipas Departamentit të Shëndetësisë të New Jersey-t (NJDOH), një person i infektuar, jo rezident i këtij shteti, ka udhëtuar nëpër terminalet B dhe C më 19 dhjetor, mes orës 07:00 dhe 19:00, gjatë kulmit të udhëtimeve festive.
Zyrtarët paralajmërojnë se vendndodhja e saktë e personit nuk dihet, ndërsa po kryhet gjurmimi i kontakteve. Personat e ekspozuar mund të shfaqin simptoma deri më 2 janar 2026. Fruthi shfaqet me temperaturë të lartë, kollë, rrjedhje hundësh, sy të skuqur dhe skuqje të lëkurës, ndërsa mund të shkaktojë ndërlikime të rënda, si pneumonia dhe encefaliti.
Sipas CDC-së, në SHBA janë regjistruar mbi 2000 raste fruthi gjatë vitit 2025 dhe tre viktima, duke e bërë këtë shpërthimin më të madh që nga viti 1992.
Ekspertët fajësojnë rënien e normave të vaksinimit, duke theksuar se vaksina MMR mbetet mjeti më efektiv për parandalimin e sëmundjes. Autoritetet u bëjnë thirrje qytetarëve të vaksinohen dhe të kontaktojnë mjekun para çdo vizite shëndetësore në rast dyshimi për ekspozim.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka prezantuar një plan me 20 pika për t’i dhënë fund luftës me Rusinë, të cilin e ka cilësuar si “përpjekjen më të mirë” për arritjen e paqes. Drafti, i diskutuar së fundmi me përfaqësues të SHBA-ve dhe i paraqitur edhe ish-presidentit amerikan Donald Trump, konsiderohet rreth 90% i përfunduar, por mbetet ende i hapur për disa çështje kyçe.
Plani përfshin një sërë masash që synojnë stabilizimin e situatës në Ukrainë dhe parandalimin e një përshkallëzimi të ri të konfliktit.
Çfarë parashikon plani?
Mes pikave kryesore janë ngrirja e vijës së frontit, krijimi i një ushtrie të fuqishme ukrainase prej rreth 800 mijë trupash, e mbështetur financiarisht nga partnerët perëndimorë, si dhe vendosja e garancive të forta të sigurisë, të ngjashme me nenin 5 të NATO-s.
Gjithashtu, parashikohet anëtarësimi i Ukrainës në Bashkimin Europian, me kërkesën që të përcaktohet një afat i qartë për këtë proces. Kievi kërkon që kjo të jetë një garanci politike dhe strategjike për të ardhmen e vendit.
Siguria dhe garancitë ndërkombëtare
Plani përfshin një marrëveshje dypalëshe sigurie me Shtetet e Bashkuara dhe mbështetje ushtarake nga vendet evropiane, përfshirë mbrojtjen ajrore, tokësore dhe detare. Gjithashtu, parashikohet krijimi i një mekanizmi monitorimi për të shmangur rifillimin e luftimeve dhe për të garantuar respektimin e marrëveshjes.
Një tjetër element i rëndësishëm është lirimi i të gjithë robërve të luftës dhe civilëve të ndaluar, si dhe organizimi i zgjedhjeve pas arritjes së një marrëveshjeje paqeje.
Donbasi, nyja më e ndërlikuar
Rajoni i Donetskut mbetet pika më e vështirë e negociatave. Kievi refuzon çdo skenar që parashikon dorëzimin e territoreve të pushtuara dhe propozon krijimin e një zone të çmilitarizuar, ku të dyja palët të tërhiqen dhe siguria të garantohet nga forca ndërkombëtare.
Çështja e Zaporizhzhias
Një tjetër pikë e ndjeshme është centrali bërthamor i Zaporizhzhias, aktualisht nën kontroll rus. Zelensky propozon që ai të funksionojë si një “joint venture” mes Ukrainës dhe Shteteve të Bashkuara, me administrim të përbashkët dhe mbikëqyrje ndërkombëtare. Sipas tij, kjo do të garantonte sigurinë energjetike dhe do të shmangte rreziqet e një aksidenti bërthamor.
Qëndrimi i Moskës
Nga ana tjetër, Moska ka reaguar me tone të ashpra. Presidenti rus Vladimir Putin ka deklaruar se Perëndimi po përpiqet ta detyrojë Ukrainën të pranojë kushte të pafavorshme, ndërsa ka paralajmëruar se Rusia do të vazhdojë operacionet ushtarake nëse nuk arrihet një marrëveshje “e pranueshme”.
Putin ka theksuar se kontrolli i plotë i rajonit të Donetskut mbetet një nga objektivat strategjikë të Rusisë, duke e konsideruar atë një zonë kyçe për sigurinë dhe interesat e saj.
Kremlini tha se pajtohet me Presidentin e SHBA-së, Donald Trump, se bisedimet për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë janë në fazën përfundimtare.
I pyetur nga gazetarët nëse Moska ndan vlerësimin e Trump pas bisedimeve me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u përgjigj: “Sigurisht”.
Peskov refuzoi të komentojë mbi idenë e një zone të lirë ekonomike në Donbas ose mbi të ardhmen e termocentralit bërthamor Zaporizhzhia, i cili kontrollohet nga Rusia, duke thënë se Kremlini e konsideronte të papërshtatshme.
“Për momentin, nuk e konsiderojmë të nevojshme të japim detaje”, tha ai.
Sipas tij Ukraina duhet të tërheqë trupat e saj nga pjesa e Donbasit që ende e kontrollon nëse dëshiron paqe dhe se nëse Kievi nuk arrin një marrëveshje, atëherë do të humbasë edhe më shumë territor.
Putin dhe Trump folën të dielën përpara takimit të Trump në Miami me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskiy. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se një tjetër telefonatë ishte planifikuar shumë shpejt.
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Kryetari shqiptar i komunës së Morbachut bëhet viral në Gjermani
Bujqësia po e humb peshën e saj në ekonomi, sektori në rënie të lirë
Berisha uron Kurtin për fitoren: Zgjedhjet, një sukses i vërtetë i demokracisë në Kosovë!
BE pret formim të shpejtë të institucioneve të reja të Kosovës
Zbulohet pas 12 vitesh, çfarë tha Michael Schumacher para se të aksidentohej
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
20 pikat e Zelenskyt për t’i dhënë fund luftës, Rusia kundër!
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Autoboti i pastrimit të ujërave të zeza, po shpërndan ujë për qytetarët në Vlorë
Strakosha në formë të jashtëzakonshme, AEK-u gjen stabilitet. Garanci edhe për Kombëtaren
I dhanë mundësinë të krijojë qeverinë pa opozitën, Kurti mesazh falënderues për të gjithë votuesit e LVV: U jemi mirënjohës përjetë
Vlora 4 ditë pa ujë, kryetarja e bashkisë: Defekti, fatkeqësi natyrore. Ujësjellësi s’është në varësinë tonë, protestën po e bën opozita
Peskov: Rusia pajtohet me vlerësimin e Trump, bisedimet në fazën përfundimtare
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor
“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Spitalet paralajmëruan se kriza e kujdesit në fund të jetës kërcënon trajtimin
Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?
Disidenti egjiptian kërkon falje për tweets, ndërsa konservatorët kërkojnë dëbim nga Mbretëria e Bashkuar
Titujt e gazetave në UK
-
Albania14 hours agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
UK13 hours agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports13 hours agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK2 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania14 hours agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania1 day ago
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
UK1 day agoPrinci William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim