“Polonia nuk është e aftë të mbrojë njerëzit në rast të një sulmi masiv ajror rus”. Kështu deklaroi Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky pasi 19 dronë rusë hynë në hapësirën ajrore polake dhe vetëm katër u rrëzuan.
“Nëse krahasoni se ne shkatërruam 700 dronë nga 810 dhe polakët shkatërruan 4 nga 19, është e qartë se ata nuk mund t’i mbrojnë njerëzit nëse kanë një sulm masiv”, vuri në dukje ai.
Ndërhyrja e dronëve në territorin polak dhe komente të tilla kanë ngritur pikëpyetje rreth forcës së ushtrisë polake. Polonia është një nga fuqitë më të forta ushtarake në Evropë dhe një anëtare kyçe e NATO-s, veçanërisht për shkak të vendndodhjes së saj në kufirin lindor të Aleancës dhe modernizimit të shtuar pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022.
Sipas indeksit Global Firepower (GFP) 2025, Polonia renditet e 21-ta nga 145 vende në botë me një indeks të përgjithshëm fuqie prej 0.3776, që tregon një ushtri të fortë. Ky është një përmirësim krahasuar me vitet e mëparshme, pasi ishin ushtria e 24-të më e fortë në vitin 2011, gjë që pasqyron modernizimin e shpejtë.
Armata e Tretë e NATO-s
Në Evropë, Polonia ka ushtrinë e tretë më të madhe pas Turqisë dhe Ukrainës dhe planifikon të arrijë një total prej 300,000 ushtarësh deri në fund të dekadës, me një objektiv deri në 500,000, përfshirë rezervistët.
Polonia po investon shumë në mbrojtje, duke planifikuar të shpenzojë 4.7% të PBB-së, më shumë se 45 miliardë dollarë deri në vitin 2025, shifra më e lartë në NATO. “Historia na ka mësuar se duhet të jemi të gatshëm për çdo gjë”, thonë udhëheqësit polakë, duke justifikuar investime të tilla.
Forcat e Armatosura të Republikës së Polonisë përbëhen nga pesë degë: Forcat Tokësore, Forcat Ajrore, Marina, Forcat Speciale dhe Mbrojtja Territoriale.
Polonia ka mbi 200,000 ushtarë në detyrë aktive, duke e bërë atë ushtrinë e tretë më të madhe në NATO pas Shteteve të Bashkuara dhe Turqisë. Gjithashtu ka rreth 400,000 rezervistë, deri në 500,000 përfshirë mbrojtjen territoriale.
Në rast të një konflikti të zgjatur, që zgjat katër vjet, vlerësohet se Polonia mund të mobilizojë deri në 2.4 milion njerëz me trajnime dhe pajisje.
Sa i përket armëve dhe pajisjeve, situata po ndryshon me shpejtësi, shumë janë porositur, por shifrat më domethënëse janë rreth 800 tanke, duke përfshirë Leopard 2, PT-91 Twardy dhe M1 Abrams.
Polakët kanë gjithashtu gati 100 avionë luftarakë, duke përfshirë F-16 dhe MiG-29, me plane për blerjen e 32 avionëve F-35 deri në vitin 2030. Ata kanë 100 helikopterë dhe kanë bërë një porosi për 96 helikopterë sulmues AH-64 Apache.
Marina ka dy fregata, një korvetë dhe asnjë nëndetëse, dhe realisht është pjesa më pak e pajisur e ushtrisë.
Analisti ushtarak polak, Michael Czulda, paralajmëron se “Polonia ka një ushtri mbresëlënëse, por i mungojnë furnizimet me municione për një konflikt afatgjatë”.
“Rreth 50 përqind e pajisjeve të saj janë ende me origjinë sovjetike, gjë që e bën të vështirë integrimin me standardet e NATO-s“, sqaron eksperti.
Dy javë rezistencë
Dhe kreu i Zyrës së Sigurisë Kombëtare të Polonisë, Dariusz Lukowski, tha këtë verë se ushtria polake ka furnizime të mjaftueshme për t’i rezistuar një sulmi armik për dy javë para se të mbërrijnë përforcimet e NATO-s.
Analistët thonë se shembulli polak tregon se krijimi i një ushtrie të fuqishme është një proces i gjatë dhe kompleks, pasi nuk mjafton vetëm të blesh më të mirën që ofrohet në treg.
Ben Hodges, ish-komandant i forcave amerikane në Evropë, tha në një intervistë të kohëve të fundit me Defense News se “Polonia ka një numër mbresëlënës trupash, por i mungon thellësia në trajnimin për operacione komplekse”.
“Ata duhet të investojnë në simulime dhe ushtrime të përbashkëta të NATO-s”, thekson ai.
Analisti ushtarak amerikan Michael Kofman thotë megjithatë se problemi më i madh është integrimi.
“Polonia po i zëvendëson me shpejtësi pajisjet sovjetike me HIMARS dhe F-35, duke e bërë atë të aftë për luftë me teknologji të lartë. Megjithatë, integrimi i kaq shumë sistemeve të ndryshme amerikane e koreane krijon makthe logjistike.“
Nuk ka ndarje në shoqërinë dhe politikën polake mbi nevojën që vendi të jetë ushtarakisht sa më i fortë të jetë e mundur. Tani është gjithashtu një fuqi e fortë ekonomikisht, dhe pozicioni i saj gjeopolitik dhe fakti që kufizohet me Ukrainën, Bjellorusinë dhe Rusinë përmes enklavës në Kaliningrad nuk lë vend për relaksim.
Kundërshtari kryesor i Rusisë
Në dy dekadat e fundit, Polonia është bërë një lider në promovimin e interesave të vendeve të Evropës Lindore brenda BE-së dhe NATO-s, një kundërshtare kryesore e Rusisë dhe një aleate e SHBA-së.
Mbështetja logjistike dhe ushtarake për shtetin ukrainas dhe mbështetja humanitare për refugjatët ukrainas që nga fillimi i agresionit rus kundër Ukrainës në vitin 2022 kanë forcuar pozicionin e Polonisë brenda bllokut perëndimor.
Plani i zhvillimit ushtarak deri në vitin 2035 u përgatit me supozimin se deri atëherë nuk do të kishte luftë me Rusinë. Ai ka dy pjesë, një program modernizimi teknik dhe një rritje të numrit të ushtarëve aktivë në gati gjysmë milioni.
Kohët e fundit u raportua se Polonia po shqyrton kërkesën për një mburojë bërthamore franceze sepse nuk ka arsenalin e vet bërthamor, i cili është një dobësi kyçe krahasuar me Rusinë.
Kryeministri polak Donald Tusk mbështet fuqimisht modernizimin e përshpejtuar të ushtrisë.
Në fjalimin e tij të fundit në parlament, ai tha se Polonia është aktualisht më afër konfliktit të hapur që nga Lufta e Dytë Botërore. Ndër të tjera, ai tha se çdo mashkull i rritur do të duhej t’i nënshtrohej stërvitjes ushtarake.
“Polonia duhet të përgatitet për skenarë të ndryshëm. Ushtria jonë duhet të jetë në gjendje të zmbrapsë çdo kërcënim”, tha ai.