Armët bërthamore mund të kthehen në një bazë të Forcave Ajrore të Shteteve të Bashkuara në Suffolk të Mbretërisë së Bashkuar, 15 vjet pasi janë hequr nga baza.
Dokumentet tregojnë se RAF Lakenheath po përgatit objekte për të vendosur dhe ruajtur bomba me një fuqi shpërthyese shumë herë më të madhe se ajo e hedhur në Hiroshima në fund të Luftës së Dytë Botërore.
Çfarë dimë për këto plane?
RAF Lakenheath aktualisht është shtëpia e krahut të 48-të luftarak, i njohur gjithashtu si Liberty Wing, me aeroplanët e gjeneratës së fundit F-35A Lightning II të stacionuar atje.
Sipas USAF, këta avionë luftarakë janë testuar me sukses për të mbajtur bombën termonukleare me rreze të shkurtër B61-12, një armë taktike e projektuar për fushën e betejës.
Dokumentet që detajojnë një kontratë të dhënë për ndërtimin e strehimoreve mbrojtëse për “misionin e ardhshëm bërthamor” të RAF Lakenheath u publikuan dhe më pas u tërhoqën nga Departamenti i Mbrojtjes i SHBA.
Këto njësi të lëvizshme do të mbronin trupat e caktuar për të mbrojtur bazën, Skuadron e 48-të të Forcave të Sigurisë.
Përveç kësaj, miliona dollarë janë caktuar për të ndërtuar një strukturë të njohur si një “konvikt sigurie” në bazë, e cila do të jetë objekt magazinimi për armët bërthamore, sipas një dokumenti buxhetor të Departamentit të Mbrojtjes të SHBA.
Baza e RAF u hap në Lakenheath në 1941 dhe ishte funksionale gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Ndërsa Lufta e Ftohtë midis NATO-s dhe bllokut Sovjetik u intensifikua, USAF mori kontrollin administrativ të bazës në 1951.
Ka 4,000 personel ushtarak amerikan dhe 1,500 të tjerë staf civil britanik dhe amerikan në vend.
A do të arrijnë këto bomba në Suffolk?
Sir Lawrence Freedman, profesor i studimeve të luftës në King’s College në Londër, tha se kishte “disa sugjerime” se planet ishin paraprake.
Strehimoret mund të jenë vetëm një kapacitet shtesë në rast se armët e tjera duhej të hiqeshin nga vendet e magazinimit në Evropë, shtoi ai.
“Është një gjë të ndërtosh një objekt magazinimi, është një gjë tjetër të fshehësh faktin që armët amerikane do të bazohen në Britani, kështu që mund të ketë një shpjegim relativisht të zakonshëm në vend që të jetë një lloj përshkallëzimi dramatik në garën e armëve”, tha ai.
Mbretëria e Bashkuar dhe NATO kanë një politikë të gjatë për të mos konfirmuar apo mohuar praninë e armëve bërthamore në një vend të caktuar.
Sir Lawrence tha se ai nuk mendonte se planet ishin të lidhura në mënyrë specifike me situatën në Ukrainë.
“Unë mendoj se është pjesë e një rritjeje të përgjithshme të tensionit me Rusinë,” tha ai.
“Kjo pasqyron gjithashtu prioritetin e lartë që i jepet sistemeve me rreze të shkurtër në doktrinën ruse.”
Por William Alberque, një ish-zyrtar i lartë i NATO-s tani me Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike, tha se ishte një “përgjigje ndaj një mjedisi gjithnjë e më të rrezikshëm kërcënimi në të gjithë Evropën për shkak të veprimeve të Rusisë”.
Ai përmendi vendosjen e forcave bërthamore ruse në Bjellorusi, pushtimin e Ukrainës dhe “kërcënimet në rritje të përdorimit të armëve bërthamore nga Vladimir Putin”.
Çfarë do të thotë kjo për bazën?
Hans Kristensen, nga Federata e Shkencëtarëve Amerikanë, ishte ndër njerëzit e parë që ngriti mundësinë që armët bërthamore të ktheheshin në RAF Lakenheath.
“Nuk ka dyshim se nëse keni armë bërthamore në një bazë, ajo bazë ka më shumë gjasa të jetë në shënjestër në një konflikt bërthamor me Rusinë,” tha ai.
Fushata për Çarmatimin Bërthamor (CND) tashmë ka protestuar jashtë bazës.
Sekretarja e përgjithshme e CND, Kate Hudson tha: “Nëse ata janë këtu, ne do t’i heqim qafe”.
Grupi ka udhëzuar firmën ligjore Leigh Day për të parë nëse ndërtimi i konviktit të sigurimit është i ligjshëm.
Avokati Ricardo Gama tha: Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar thotë se zhvillimi i Lakenheath nuk do të çojë në efekte të rëndësishme mjedisore, por në arritjen e këtij përfundimi klienti ynë argumenton se ata kanë injoruar efektet e mundshme mjedisore të vendosjes së armëve bërthamore në bazën ajrore, duke përfshirë potencialin për aksidente bërthamore”.
