Donald Trump është vetëm disa orë larg betimit si presidenti i 47-të, por ndikimi global i mandatit të tij të dytë tashmë ka nisur të ndihet.
Nga Jerusalemi në Kiev në Londër dhe Otava, fitorja e tij në zgjedhje dhe pritja e një axhende të re nga Trump ka ndryshuar llogaritjet e liderëve botërorë.
Lindja e Mesme – marrëveshje armëpushimi në Gaza
Donald Trump ka ndikuar në Lindjen e Mesme edhe para se të ulet në Zyrën Ovale për të filluar mandatin e tij të dytë si president.
Ai ndërpreu taktikat e vonesës që kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, në aleancë me partnerët e tij ultra-nacionalistë të koalicionit, kishte përdorur për të shmangur pranimin e marrëveshjes së armëpushimit që paraardhësi i Trump Joe Biden vendosi në tryezën e negociatave majin e kaluar.
Nën Biden, presioni ndaj Izraelit ishte leva që nuk u tërhoq kurrë. Trump fillon mandatin e tij të dytë duke kërkuar besueshmëri, me arsyetim të arsyeshëm, për arritjen e marrëveshjes së armëpushimit në Gaza. Ai mund të gëzojë njëfarë lavdie për këtë arritje.
Britani e Madhe – një ‘mini-kabinet’ sekret
Trump dhe ekipi i tij janë të ndryshëm këtë herë, më të përgatitur, ndoshta me një axhendë më agresive, por kënaqësia e tij për të mbajtur botën të hamendësohet duket e pakalueshme. Është kjo pasiguri që shoqëron Trump-in që strukturat politike britanike në Whitehall dhe Westminster e konsiderojnë kaq tronditëse.
Si mund të përgatitet Mbretëria e Bashkuar për atë që nuk mund ta dijë ende? Një grup i vogël ministrash të lartë janë përpjekur.
Ka pasur një seri takimesh sekrete “mini-kabineti”, me kryeministrin Sir Keir Starmer, kancelaren Rachel Reeves, sekretarin e jashtëm David Lammy dhe sekretarin e biznesit Jonathan Reynolds “duke u përpjekur të planifikojnë atë që mund të vijë”, sipas një burimi.
Ukraina – presion për një marrëveshje
Trump, në mënyrë të famshme pretendoi se mund t’i jepte fund luftës brenda një dite, dhe sot ai kthehet në Shtëpinë e Bardhë.
Ai tashmë po shtyn për bisedime paqeje midis Ukrainës dhe Rusisë.
Në terren, rusët vazhdojnë të ecin përpara dhe presidenca e Trump do të nënkuptojë presion për një marrëveshje.
Dhe këtu ka një të vërtetë tjetër të vështirë: nëse vjen, nuk ka gjasa të jetë sipas kushteve të Ukrainës.
Kanada – kërcënimi i tarifave shton trazirat
Paqëndrueshmëria politike në Otava vjen ndërsa Kanadaja përballet me një sërë sfidash – jo më pak me zotimin e Trump për të vendosur tarifa 25% për mallrat kanadeze.
Deri vonë, Justin Trudeau dukej i vendosur të qëndronte si kryeministër, duke përmendur dëshirën e tij për t’u përballur me Pierre Poilievre – e kundërta e tij ideologjike – në sondazhe.
Por dorëheqja tronditëse e zëvendësit kryesor të Trudeau, ish-ministres së financave Chrystia Freeland, në mes të dhjetorit – kur ajo përmendi dështimin e tij të perceptuar për të mos marrë seriozisht kërcënimet e Trump – rezultoi të ishte pika e fundit.
Anëtarët e vetë partisë së Trudeau filluan ta bëjnë publikisht të qartë se nuk e mbështesin më udhëheqjen e tij.
Dhe me këtë ra dominoja e fundit. Trudeau njoftoi dorëheqjen e tij si kryeministër në fillim të këtij muaji.
Kina – investitorët vështrojnë luftën tregtare
Ekonomia e Kinës u rimëkëmb në tre muajt e fundit të vitit të kaluar, duke lejuar qeverinë të përmbushë objektivin e saj të rritjes prej 5% në 2024, njoftoi Pekini të premten. Por është një nga ritmet më të ngadalta të rritjes në dekada, ndërsa ekonomia e dytë më e madhe në botë lufton për të larguar krizën e zgjatur të pronave, borxhin e lartë të qeverisë lokale dhe papunësinë e të rinjve.
Kreu i zyrës së statistikave të vendit tha se arritjet ekonomike të Kinës në 2024 ishin “të fituara me vështirësi”, pasi qeveria nisi një sërë masash stimuluese në fund të vitit të kaluar. Pekini rrallëherë i ka humbur objektivat e tij të rritjes në të kaluarën.
Ekspertët kishin parashikuar gjerësisht këtë normë rritjeje. Banka Botërore tha se kostot më të ulëta të huamarrjes dhe rritja e eksporteve do të nënkuptojnë se Kina mund të arrijë një rritje vjetore prej 4.9%.
Investitorët, megjithatë, po përgatiten: kërcënimi i tarifave të Presidentit të zgjedhur Donald Trump për mallrat kineze me vlerë 500 miliardë dollarë duket i madh. Megjithatë, kjo nuk është gjithçka që pengon Kinën për të arritur objektivat e saj të rritjes vitin e ardhshëm.
