Përparimi drejt procesit të zgjerimit do të jetë tema kryesore në takimin (17.12.2025) në Bruksel, mes drejtuesve të BE-së dhe atyre të Ballkanit Perëndimor.
Pas luftërave të viteve ’90, që e shkatërruan Ballkanin, Bashkimi Europian u zotua në vitin 2003 të anëtarësonte në bllok shtatë vendet e Ballkanit Perëndimor: Shqipërinë, Bosnjë-Hercegovinën, Kroacinë, Kosovën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Serbinë. Kroacia iu bashkua BE-së 10 vite më vonë.
Përveç Kosovës, e cila aplikoi për anëtarësim në vitin 2022, pesë vendet e tjera janë tashmë zyrtarisht shtete kandidate të Bashkimit Europian.
Më shumë se një dekadë pasi Kroacia iu bashkua BE-së, zgjerimi në Bruksel duket më afër se kurrë.
Brukseli e ka bërë të qartë angazhimin për zgjerim përmes sinjaleve të qarta dhe tani pyetja nuk është më nëse do të ketë anëtarësime të reja, por cilat vende të Ballkanit Perëndimor janë gati për të ecur përpara dhe cilat do të mbeten pas.
Mali i Zi, shteti më i vogël nga të pestat vende kandidate të rajonit, konsiderohet gjerësisht si kryesuesi i procesit të anëtarësimit, me Shqipërinë që e ndjek ngushtësisht nga pas.
Sipas Komisioneres për Zgjerimin e BE-së, Marta Kos, Mali i Zi mundet që teknikisht të përmbushë negociatat deri në fundin e vitit 2026, ndërsa Shqipëria një vit më pas.
“Pastaj na nevojiten 1-1.5 vite për të kaluar nëpër procesin e ratifikimit. Pra, jam vërtet optimiste se edhe gjatë mandatit tim, i cili përfundon në fund të vitit 2029, Bashkimi Europian mund të ketë të paktën dy anëtarë të rinj” – tha së fundi Kos në një intervistë për DW.
Në Serbi, e cila është ekonomikisht kandidatja më e fortë në rajon, vrulli për reforma është zbehur dukshëm. Si kundërpërgjigje, presidenti Aleksandar Vuçiq sugjeroi javën e kaluar, përpara se të udhëtonte për në Bruksel për një takim mbi progresin e Serbisë në BE, që të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor duhet t’i bashkohen BE-së njëkohësisht.
Por a është ky një skenar i zbatueshëm dhe a do të ishte i pranueshëm për fqinjët e Serbisë dhe BE-në?
Procesi i zgjerimit të BE-së për të përfshirë vendet e Ballkanit Perëndimor ka qenë i ngadaltë për disa arsye.
Nga njëra anë, Ballkani Perëndimor përballet ende me çështje dypalëshe të pazgjidhura, mangësi në sundimin e ligjit dhe nivele të larta korrupsioni. Nga ana tjetër, ka pasur ngurrim dhe “lodhje nga zgjerimi” nga ana e shteteve anëtare të BE-së.
