Britania paralajmëron presidentin rus, Vladimir Putin pasi një anije spiune ruse u sinjalizua pranë ujërave të ishullit.
HMS Astute, një nëndetëse me energji bërthamore, doli në sipërfaqe afër Yantar (është një anije për mbledhjen e inteligjencës për qëllime të veçanta e ndërtuar për Marinën Ruse) për të informuar ekuipazhin se ata ishin duke u vëzhguar gjatë incidentit në ujërat afër Britanisë në nëntor.
Sekretari i Shtetit për Mbrojtjen e Mbretërisë së Bashkuar, John Healey tha se ai ishte detyruar të ndryshonte rregullat e angazhimit të marinës në mënyrë që anijet dhe anijet britanike të mund t’i afroheshin anijes ruse dhe të gjurmonin më mirë aktivitetin e saj.
Yantar u kthye sërish në ujërat e Mbretërisë së Bashkuar këtë javë dhe kaloi përmes Kanalit Anglez, në një kohë që shqetësimet se aktet e sabotimit po përshkallëzohen.
Vendosja e tij ishte “një shembull tjetër i agresionit rus në rritje. Doja që presidenti Putin të dëgjonte këtë mesazh: ne ju shohim, ne e dimë se çfarë po bëni dhe ne nuk do të shmangemi nga veprimet e forta për të mbrojtur këtë vend”, u shpreh Healey.
Avionët e patrullimit detar të RAF u vendosën gjithashtu për të sinbjalizuar çdo lëvizje të Yantar, tha ai.
Bnurime për The Times thonë se nëndetësja u dërgoi një mesazh të paprecedentë rusëve.
“Ekuipazhi ishte shumë i sjellshëm. Ata dërguan një mesazh duke i informuar se kishin parë se çfarë po bënin dhe më pas ata [rusët] u larguan me shpejtësi”, shkruan The Times.
Healey tha se Rusia ishte kërcënimi më i madh i jashtëm për Britaninë dhe se çdo agresion do të përballej me “forcë dhe vendosmëri”.
Kaja Kallas, shefja e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, tha se Rusia përbën një kërcënim ekzistencial për sigurinë e BE-së dhe e vetmja mënyrë për ta trajtuar këtë ishte rritja e shpenzimeve për mbrojtjen.
Britania shpenzon 2.3 për qind të të ardhurave të saj kombëtare për mbrojtje. Donald Trump, presidenti i SHBA, dëshiron që aleatët e NATO-s të rrisin objektivin ekzistues prej 2 për qind në të paktën 3 për qind.
Në ditën e tretë të presidencës së tij, Trump paralajmëroi se Rusia dhe vendet partnere do të përballeshin me taksa, tarifa dhe sanksione nëse një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës, të cilën e quan “qesharake” në Ukrainë nuk arrihet së shpejti.
Kryeministri i Britanisë, Sir Keir Starmer dhe presidenti i Francës, Emmanuel Macron, kanë diskutuar me homologun e tyre ukrainas, Volodymyr Zelensky perspektivën e vendosjes së një force paqeruajtëse në Ukrainë nëse arrihet një marrëveshje paqeje.
Shefat ushtarakë kanë paralajmëruar për vite se Rusia po rrit aktivitetin nënujor, duke rritur frikën se Moska planifikon të shkëputë kabllot për komunikimet ndërkombëtare.
Yantar, i përcaktuar zyrtarisht si një anije kërkimore e oqeanit, u gjurmua këtë javë në Kanal nga dy anije të Marinës Mbretërore, pasi dyshohej se kishte hartuar infrastrukturën nënujore të Mbretërisë së Bashkuar.
Healey tha se anija ruse hyri në zonën ekskluzive ekonomike të Mbretërisë së Bashkuar, rreth 45 milje larg brigjeve britanike, të hënën dhe ishte monitoruar nga fregata HMS Somerset dhe anija patrulluese HMS Tyne për dy ditët e fundit.
Ushtria britanike beson se Yantar, i cili monitorohet nga afër nga aleatët e NATO-s, është përdorur për mbledhjen e inteligjencës dhe hartimin e infrastrukturës kritike nënujore.
Ai mbart një sërë zhytësish të thellë dhe sisteme sonare dhe tashmë dyshohej se funksiononte në kabllo nënujore. Ekspertët ushtarakë kanë thënë se Rusia mund të vendosë fshehurazi nëndetëse për të shkëputur kabllot e komunikimit që shtrihen në mbarë botën.
Mbretëria e Bashkuar po dërgon aeroplanë P8 Poseidon dhe Rivet Joint për t’iu bashkuar operacionit të NATO-s Baltic Sentry, për të mbrojtur kabllot nënujore, të cilat u nisën këtë javë në brigjet e Talinit, kryeqyteti i Estonisë. RFA Proteus, një anije që kryen mbikëqyrje nënujore, është vendosur gjithashtu për të monitoruar “infrastrukturën në det të hapur”.
Komandantët e NATO-s thanë se ishte “naive” të mendohej se kabllot ishin prerë gabimisht në të kaluarën.
Misioni i NATO-s do të patrullojë Detin Baltik me synimin për të mbrojtur tubacionet e gazit dhe kabllot e internetit mbi të cilat mbështetet Evropa.
Në ditën e Krishtlindjes, kablloja e energjisë Estlink 2 midis Finlandës dhe Estonisë dhe katër kabllo të dhënash u dëmtuan nga një cisternë nafte, Eagle S, duke tërhequr spirancën e saj përgjatë shtratit të detit derisa u kap në kabllo, sipas autoriteteve finlandeze.
