Si manjat pronash të patundshme, i medias dhe tri herë kryeministër i Italisë, karriera e Silvio Berlusconit tashmë i ka kaluar tri dekada.
Në vitet e fundit, megjithatë, profili i tij ka qenë shumë më i ulët. Për shkaqe sëmundjesh, shpesh është shfaqur në aktivitete partie vetëm në lidhje video, ndërkohë që iu ndaluan funksionet publike në Itali pas dënimit për mashtrim me taksat.
E megjithatë, në moshën 85 vjeç, kur shumica e bashkëmoshatarëve do të rehatonin këmbët e lodhura, ish-kryeministri ka vendosur të marrë pjesë në zgjedhje. “Në këtë mënyrë të gjithë do të ishin të lumtur”, tha për Radio RAI, me atë vetëbesimin e pakrahasueshëm.
Nëse nuk ndodh ndonjë mrekulli, zgjedhjet e 25 shtatorit me shumë gjasa do të nxjerrin triumfues koalicionin e krahut të djathtë, me Berlusconin si ‘kingmaker’ (person influencues në caktimin e kandidatëve), çka do t’i jepte ndikim të madh për pesë vitet e ardhshme.
Rikthimi është rezultat i ndjenjës së detyrës, tha ai për POLITICO, në përgjigjet me shkrim për pyetjet e bëra. Sipas tij, Italia ka nevojë për vlerat që vetëm partia e tij i përfaqëson për rilindjen e ekonomisë. “Prindërit më kanë mësuar që kur ta ndjej fuqishëm brenda meje ndjenjën e detyrës për të bërë diçka, atëherë duhet të gjej kurajën për ta bërë”.
Pavarësisht dominimit të politikës dhe medias italiane për dy dekada, jo shumë kohë më parë u duk se karriera politike e Berlusconit kishte marrë fund.
Imazhi i tij u njollos nga i ashtuquajturi skandali bunga bunga, për orgjitë në vilën luksoze jashtë Milanos. Më 2011, kriza e borxhit kombëtar e detyroi t’ia linte pushtetin teknokratit Mario Monti. Ai u përball me procese të shumtë para se të dëbohej nga Senati pas dënimit për evazion taksash më 2013.
Por vala e papritur e populizmit nacionalist gjatë dekadës së fundit solli një mundësi që Berlusconi të krijonte reputacionin si i moderuar i përgjegjshëm pro-BE. Ai u zgjodh në Parlamentin Evropian më 2019, ndonëse rrallë ka marrë pjesë në votime. Vitin e kaluar, rehabilitimi i tij u duk i plotë kur u bashkua me koalicionin e madhe të udhëhequr nga ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane, Mario Draghi.
Pastaj, muajin e kaluar, me sa duket duke nuhatur një ndryshim në erërat politike, ai u bashkua me partnerët e tjerë në koalicion duke tërhequr përkrahjen për qeverinë e Draghit e duke detyruar zhvillimin e zgjedhjeve të parakohshme, për të cilat e djathta duket se është në rrugën e duhur për t’i fituar. Tre ministra të tij dhanë dorëheqjen nga partia e tij, Forza Italia, duke thënë se ai ishte “i papërgjegjshëm” dhe vinte interesat partiakë para atyre të vendit.
Berlusconi nuk pranoi asnjë faj për rrëzimin e qeverisë, duke deklaruar: “Do të kishim preferuar që qeveria e Draghit të kishte vazhduar deri në përfundimin natyral të legjislaturës, me zgjedhjet më 2023… Kjo nuk ishte e mundur për shkak të sjelljes së papërgjegjshme të 5 Stelle dhe lojërave me dy porta të Demokratëve. Prandaj nuk pati zgjidhje tjetër përveçse kthimit mbrapsht të votës te populli”.
Megjithatë, nuk janë vetëm votuesit italianë që e djathta duhet të bindë, por edhe tregjet financiare ndërkombëtare, agjencitë vlerësuese, qeveritë dhe institucionet evropiane, të cilët druhen se qeveria më e djathtë në historinë e pasluftës në Itali mund të paraqesë rrezik për demokracinë dhe aleancat e Italisë në BE dhe NATO.
Nëse institucionet ndërkombëtare nuk janë të bindura se Italia plot borxhe do të jetë në duar të sigurta, kostoja e huave do të shkojë në qiell dhe hapësira e qeverisë për manovrime do të zvogëlohet shumë.
Kthesa 180-gradëshe për Putin
Ndër arsyet për këto shqetësime kanë qenë marrëdhëniet e ngrohta nga disa në aleancë me parti të ekstremit të djathtë në disa vende, si Vox në Spanjë, dhe me autoritarë si kryeministri hungarez Viktor Orbán dhe president rus Vladimir Putin.
Lega nënshkroi një marrëveshje bashkëpunimi më 2017 me Rusinë e Bashkuar, partia që përkrah Putinin, dhe Salvini tentoi një mision paqeje të paguar nga ambasada ruse në fillim të këtij viti. Berlusconi ka pasur miqësi të gjatë me Putinin, edhe pushime në daçën e tij dhe gjatë këtij muaji u detyrua të përgënjeshtronte artikujt se ka folur me ambasadorin rus në Romë dhe se përkrah pozitën e Rusisë.
Deri tani, ai ka qenë i heshtur për inavazionin rus në Ukrainë. Por në komentet e tij për POLITICO, Berlusconi e dënoi pa asnjë mëdyshje ish-mikun e tij: “Sulmi i Rusisë në Ukrainë ka shkelur të drejtën ndërkombëtare dhe ka sjellë një luftë të dhimbshme në zemër të Evropës”.
Duke parë pas në periudhën si kryeministër, Berlusconi deklaron se ka punuar për të përmirësuar marrëdhëniet midis Rusisë e Perëndimit. Marrëveshja NATO-Rusi më 2002 në Romë “mund të kishte nisur një erë në të cilën Rusia do të ishte partnere dhe bashkëbiseduese e besuar”. Ai tha se është “thellësisht i zhgënjyer” nga Putin.
Berlusconi mohoi që ndonjë nga partitë në aleancën e djathtë të ishte ekstremiste, duke thënë se koalicioni është i qendrës së djathtë dhe se “nuk ka të bëjë aspak me lëvizjet ekstremiste në vendet e tjera”.
“Ne jemi pro-Evropë, pro-Perëndim, pro-NATO, me demokracinë liberale si pikë referimi”, thotë Berlusconi, duke shtuar se nuk do të merrte pjesë në asnjë qeveri nëse nuk do të ishte absolutisht i sigurt për “korrektesën demokratike, ndjenjën e përgjegjësisë dhe besnikërinë karshi Evropës e Perëndimit”.
Sipas Berlusconit, është e majta e qendrës që duhet parë me dyshim, pasi në koalicion ka një parti ekstremit të majtë që votoi kundër hyrjes së Suedisë e Finlandës në NATO.
Pavarësisht profilit tashmë më të ulët, Berlusconi ende e ka aftësinë të shkaktojë tronditje. Javën e kaluar, gjatë diskutimit të një reforme të propozuar për sistemin presidencial, ai sugjeroi që Presidenti Sergio Mattarella do të duhej të jepte dorëheqjen nëse miratohej. Komenti u pa si sulm kundër Presidentit Mattarella, garantues i ‘checks and balances’ dhe politikani më popullor në Itali. Kundërshtarët e akuzuan Berlusconin se po komplotonte për të çmontuar sistemin demokratik të Italisë dhe se ai e donte rolin për vete. Berlusconi ka mohuar çdo dëshirë për t’u bërë president.
Ai mund të aspirojë për rolin e dytë më të lartë institucional në Itali, President i Senatit, por do të ishte një zgjedhje shumë polemizuese dhe aleatët deri tani nuk kanë shfaqur përkrahje.
Por edhe pa një rol formal institucional, për sa kohë që merr vota që shpreson, Berlusconi do të ketë fuqi të madhe në qeverinë e ardhshme.
“Nëse merr 7 deri 8 për qind, siç pritet, kjo mund të bëjë dallim të madh midis një fitoreje të qartë për të djathtën dhe një rezultati të rrëmujshëm”, thotë Daniele Albertazzi, profesor i politikës në Universitetin e Surrey-t. “Ai do të ishte përcaktues për mbijetesën e koalicionit. Dhe të jeni të bindur që do t’i bëjë aleatët ta ndiejnë këtë”.
Ideologjikisht, ka një marrëveshje të gjerë midis aleancës së krahut të djathtë për një program elektoral që parashikon ulje taksash dhe kufizim imigracioni. Por Berlusconi mundet, nëse do, të vizatojë shumë vija të kuqe. Pozicioni qendror i Forza Italia-s do të thotë se është e vetmja nga partitë që teorikisht mund të kalojë në mbështetje të një qeverie teknike apo me prirje nga e majta, pa paguar një çmim të lartë me votuesit.
“Ai është thelbësor. Në qendër mund të luajë shumë lojëra”, thotë Albertazzi. “Do të mbetet i rëndësishëm edhe për pesë vitet e ardhshëm”.
Marrë nga Politico.eu-Përgatiti: SYRI.net
