Ekspertë të komunikimit i shohin fyerjet dhe sulmet personale ndaj prokurorit Ols Dado dhe gjyqtarit Erion Bani si një përpjekje e mazhorancës për të devijuar vëmendjen nga akuzat e rënda penale që rëndojnë ndaj kryebashkiakut.
Prej javësh, duke shfrytëzuar faqen e tij në Facebook dhe një mori mediash që shpërndajnë mesazhet e tij pa filtra, kryebashkiaku Erion Veliaj ka vënë në shënjestër Ols Dadon, prokurorin e çështjes ndaj tij dhe bashkëshortes.
Duke përdorur fyerje e epitete denigruese, Veliaj është përpjekur ta pikturojë Dadon si person që ka armiqësi personale, apo si të lidhur me ish-kryeministrin Sali Berisha dhe si të paaftë. Ai e përshkruan hetimin si proces të pakuptimtë e kafkian dhe veten e tij si viktimë të gjithë këtij procesi.
Veliaj, gjithashtu, publikoi një transkript të përballjes gjyqësore, në të cilin, sipas Gjykatës së Posaçme, i vuri në gojë prokurorit Dado fjalë që ky nuk i kishte thënë. Veç Veliajt, media dhe publikime pranë tij kanë rrëmuar biografinë e prokurorit, duke publikuar dëftesa të supozuara notash e të ngjashme.
Nga ana e tij, kryeministri Edi Rama, në daljet publike të fundit, e përshkruan SPAK si një organ represioni, i cili intimidon dëshmitarë dhe shkel të drejtat e njeriut.
Ndërkohë, edhe kur i referohet akuzave, kryebashkiaku, që ndodhet në qeli që prej datës 10 shkurt, i dyshuar për korrupsion dhe pastrim parash, i mohon ato a priori, duke e shoqëruar mohimin me një lumë fyerjesh e talljesh për prokurorin.
Për ekspertët e komunikimit, këto sulme ad hominem ndaj prokurorit Dado, gjyqtarit Erion Bani dhe SPAK-ut e Gjykatës, janë një përpjekje për të tërhequr vëmendjen nga akuzat dhe provat në dosje, për të krijuar justifikime para mbështetësve socialistë, si dhe një shfaqje e shokut dhe e tronditjes, sepse kontrolli i tyre është sfiduar.
“Sulmi ad hominem ndaj prokurorit dhe gjykatësit është mënyra më e thjeshtë e mbrojtjes,” i tha BIRN-it analisti dhe shkrimtari Ermal Hasimja.
:Pavarësisht se nuk ka asnjë efekt juridik, ky sulm synon justifikimin përpara mbështetësve dhe votuesve të z. Veliaj”, shtoi ai.
Në të njëjtën linjë, Edlira Gjoni, eksperte e komunikimit, shton se Rama dhe Veliaj u gjendën përballë faktit që dikush u ka sfiduar pushtetin dhe dominancën.
“Ky është një reagim tipik i personave që shohin pushtetin t’u rrëshqasë nga duart,” tha ajo.
“Kur një lider nuk ka më kontroll mbi narrativën, ai ose shpërndan kaos, ose radikalizohet verbalisht për të ruajtur mbështetjen e vet”, shtoi Gjoni.
Deklaratat e gjata të Ramës me akuza ndaj SPAK dhe mesazhet e Veliajt në rrjetet sociale, që kanë targetuar specifikisht prokurorin Dado, shoqërohen vazhdimisht me lumë komentesh prej mbështetësve që u mëshojnë më fort këtyre qëndrimeve.
Me shikim të parë duket sikur kemi të bëjmë me shpërthime zemërimi, por për pedagogun e komunikimit Erlis Çela kjo është një strategji e menduar mirë dhe që lidhet me fushatën elektorale dhe zgjedhjet e 11 majit.
“Kryeministri e kupton që sulmi që po i bën ai SPAK-ut ka një kosto politike, por ai është gjithashtu i vetëdijshëm se kjo kosto duhet marrë për të minimizuar ndikimin që ka arrestimi i kryebashkiakut të Tiranës para zgjedhjeve,” tha ai.
“Pra, në këndvështrimin tim, kjo është më tepër një strategji e koordinuar me Partinë Socialiste dhe qeverinë sesa një qasje individuale e z. Veliaj”, shtoi Çela.
Sipas tij, përpjekja për ta zhvendosur vëmendjen nga provat dhe argumentet drejt një narrative emocionale me armiq dhe komplote bëhet me qëllim për ta kthyer procesin penal në një proces politik.
“Mendoj se kjo përdoret kryesisht me qëllim për të devijuar vëmendjen nga thelbi i akuzave dhe për ta zhvendosur debatin drejt betejës politike dhe morale,” tha Çela. “Qëllimi final është që ta paraqitë veten si viktimë e një komploti”, theksoi ai, ndërsa shtoi se kjo bëhet për të mobilizuar mbështetësit.
Të njëjtin qëndrim ka edhe analisti dhe shkrimtari Hasimja, i cili thotë se retorika e përdorur nga Veliaj dhe Rama nuk ka për qëllim të jetë mbrojtje juridike, por të furnizojë me argumente mbështetësit e tyre, të cilët do të përballen me pyetje mbi këtë çështje.
“Këtyre të fundit u duhen argumente të forta për një çështje me të cilën do të përballen eventualisht nëpër debate publike e private”, thotë ai.
Edhe Edlira Gjoni i sheh mesazhet e Veliajt si një përpjekje për mobilizim të mbështetësve dhe me mungesë të argumenteve logjike mbi çështjen.
“Veliaj, me sulmet e tij të personalizuara, është në modalitetin e ‘luftëtarit të rrënuar’, që kërkon të mobilizojë ndjekësit e tij jo me argumente logjike, por emocionale, me ndjenja paranoje dhe përndjekjeje – prandaj edhe bën krahasime absurde me Joseph K. të Kafkës”, thotë ajo.
Ajo thotë se Veliaj po përpiqet me çdo kusht, duke përdorur përqeshjen dhe thjeshtëzimin, të lërë jashtë diskutimit publik faktet e çështjes dhe 9 akuzat e rënda ndaj tij.
Pedagogu i komunikimit Roland Lami, po ashtu, shkruan në faqen e tij në Facebook se ka një përpjekje të organizuar për të hequr vëmendjen nga akuzat reale.
“I gjithë arsenali qeveritar, mediatik, pseudointelektual është i përqendruar në logjikën ad hominem kohët e fundit, në funksion të mbrojtjes së Veliajt, pra kush është prokurori Olsi Dado dhe jo çfarë akuzash ka ngritur ai ndaj Veliajt”, shkruan ai.
Lami thotë se gërmimi në të shkuarën e prokurorit, duke rrëmuar deri në detaje e tipare fizike të tij, është i qëllimshëm.
“Sa më shumë elementë kompromentues të natyrës etike, profesionale dhe morale që evidentohen, me të drejtë ose jo, aq më shumë viktimizohet Veliaj dhe delegjitimohet procesi gjyqësor”, shkruan ai.
Për Edlira Gjonin, përpos përpjekjes për të hequr vëmendjen nga akuzat reale, Veliaj dhe Rama janë në përpjekje për të treguar se ata janë të pushtetshmit. Ajo thotë se arrestimi i Veliajt i ka shokuar ata, sepse pikërisht u ka cënuar kontrollin që mendonin se kishin.
“As Veliaj, as Rama nuk po kërkojnë drejtësi, por pushtet. Ose më saktë, mos-prekje të pushtetit. Janë të shokuar e nuk e besojnë dot se pozitën e tyre dikush guxoi të mos e marrë në konsideratë”, thotë ajo.
Sipas Gjonit, kjo është arsyeja pas sulmeve dhe gjuhës së përdorur ndaj SPAK, që paraqitet sikur ka bërë një gabim, është çorientuar apo i paaftë.
“Rama, në anën tjetër, po përdor një strategji më të sofistikuar të delegjitimimit diskursiv. Duke i quajtur veprimet e SPAK-ut ‘lajthitje e çastit’ dhe duke luajtur me idenë e ‘shkrirjes’ së tij, Rama po përdor gjuhë që e paraqet drejtësinë si problem që duhet korrigjuar, jo si pushtet të pavarur”, thotë Gjoni.
Sipas saj, kjo nuk është thjesht një betejë juridike, “por një betejë për dominim pushteti, hierarkie e kontrolli në ligjërimin publik”.
Edhe Hasimja e shikon sulmin si një përpjekje që shkon përtej targetimit të një prokurori dhe që ka për qëllim të ulë besueshmërinë e institucioneve të drejtësisë.
“Ndërkohë që është e drejta e z. Veliaj apo z. Rama të shprehin mendimin e tyre, sulmi ndaj institucioneve të drejtësisë natyrisht që godet funksionimin e këtyre të fundit duke u ulur besueshmërinë. Është diçka që një politikan nuk do të duhej ta bënte”, thotë ai.
Por Hasimja thotë se sulmet dhe retorika ndaj SPAK nuk kanë funksionuar.
“Megjithatë, deri më sot duket se këto sulme janë të pasuksesshme”, thotë shkrimtari. Ai shton se sondazhet tregojnë besim të qytetarëve te Prokuroria e Posaçme dhe se e vetmja gjë që u mbetet Ramës dhe Veliajt në këtë pikë është mobilizimi i militantëve.
“Sulmi synon mbi të gjitha që të ruajë kohezionin dhe motivimin e militantëve socialistë dhe ofrimin e një alibie për votuesit e Rilindjes”, përfundoi ai./BIRN
