Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, ka firmosur një urdhër ndalimi për udhëtimet nga 12 shtete në SHBA, si një masë për rreziqet kombëtare të sigurisë.
Në këto 12 shtete bëjnë pjesë Afganistani, Mianmar, Çad, Kongo-Brazzavil, Guinea Ekuatoriale, Eritrea, Haiti, Irani, Libia, Somali, Sudan dhe Jemen. Ndërsa për shtatë shtete të tjera që janë Burundi, Kuba, Laosi, Sierra Leone, Togo, Turkmenistani dhe Venezuela, Presidenti Trump ka vendosur kufizime të pjesshme udhëtimi.
Trump parlajmëroi më tej rishikim të listës nëse bëhen përmirësime, po ashtu dhe nëse mund të shtohen të tjera shtete që shfaqin kërcënime në të gjithë botën.
Kjo është hera e dytë që ai ka urdhëruar ndalimin e udhëtimit nga vende të caktuara. Ai nënshkroi një urdhër të ngjashëm në vitin 2017, gjatë mandatit të tij të parë në detyrë.
Ndalimi pritet që të hyjë në fuqi të hënën e 9 qershorit, menjëherë pas mesnate sipas kohës lokale.
Pse është shpallur një ndalim?
Shtëpia e Bardhë ka bërë me dije se këto kufizime, të cilat i quan “të shëndosha” do të mbrojnë amerikanët nga rreziku që kanoset nga të huajt.
Presidenti Trump, në një video të publikuar në rrjetin social “Truth”, tha se sulmi i fundit terrorist i dyshuar në Boulder të Kolorados “theksoi rreziqet ekstreme” që paraqesin shtetasit e huaj që nuk janë të “verifikuar siç duhet”.
I dyshuari për sulmin është nga Egjipti, një vend që nuk është në listën e kufizuar të Presidentit Trump, por Siguria Kombëtare pretendoi se ai kishte tejkaluar afatin e vizës turistike.
Lista u hartua pasi Presidenti u kërkoi zyrtarëve të Sigurisë Kombëtare dhe Drejtorit të Inteligjencës kombëtare të hartonin një raport mbi vendet, qytetarët e të cilave mund të përbënin kërcënim.
Shtëpia e Bardhë tha se disa nga vendet e përmendura kishin një “prani të konsiderueshme terroriste” dhe akuzoi të tjerët për shqyrtim të dobët të individëve të rrezikshëm dhe për mospranimin e të deportuarve.
Cilët persona përjashtohen nga ky ndalim?
Ka një numër njerëzish nga vendet e prekura që mund të jenë ende në gjendje të hyjnë në SHBA për shkak të përjashtimeve të mëposhtme.
Atletët që udhëtojnë për ngjarje të mëdha sportive, si Kupa e Botës 2026 ose Lojërat Olimpike 2028.
Mbajtësit e “vizave imigruese për pakicat etnike dhe fetare që përballen me persekutim në Iran”.
Shtetas afganë që mbajnë viza speciale imigruese.
Çdo “banor i përhershëm i ligjshëm” i SHBA-së.
Shtetas të dyfishtë që kanë shtetësi në vende që nuk përfshihen në ndalimin e udhëtimit.
Përveç kësaj, Sekretari i Shtetit mund të japë përjashtime për individët “rast pas rasti”, nëse “individi do t’i shërbente një interesi kombëtar të Shteteve të Bashkuara”.
Cili ka qenë reagimi?
Grupet ndërkombëtare të ndihmës dhe organizatat e zhvendosjes së refugjatëve e kanë dënuar ndalimin e ri të udhëtimit.
“Kjo politikë nuk ka të bëjë me sigurinë kombëtare, ka të bëjë me mbjelljen e përçarjes dhe shpifjen e komuniteteve që kërkojnë siguri dhe mundësi në Shtetet e Bashkuara”, tha Abby Maxman, presidente e Oxfam America.
Përfshirja e Afganistanit ka zemëruar gjithashtu disa mbështetës, të cilët kanë punuar për të rivendosur njerëzit e tij. Gjatë një periudhe 12-mujore deri në shtator 2024 ka pasur rreth 14,000 mbërritje nga Afganistani.
Trump pezulloi strehimin e refugjatëve në ditën e tij të parë në detyrë.
Shawn VanDiver, President dhe kryetar i bordit të organizatës #AfghanEvac, e quajti shpalljen një “turp moral”.
“Të përfshish Afganistanin, një komb, populli i të cilit qëndroi përkrah ushtarëve amerikanë për 20 vjet, është një turp moral”, tha ai.
“Pështyn në fytyrën e aleatëve tanë, veteranëve tanë dhe çdo vlere që pretendojmë se mbështesim.”
Ndërkohë, qeveria iraniane nuk ofroi asnjë reagim të menjëhershëm për përfshirjen në listë.
Por çfarë ndodhi në vitin 2017?
Kufizimet e parë të udhëtimit të Presidentit Trump në vitin 2017 u kritikuan nga kundërshtarët dhe grupet e të drejtave të njeriut si një ndalim për myslimanët.
Kjo çoi në disa skena kaotike, duke përfshirë turistë, studentë dhe udhëtarë biznesi që u penguan të hipnin në aeroplanë ose u mbajtën në aeroportet amerikane kur ata zbarkuan.
Trump mohoi se ishte islamofobik, pavarësisht thirrjeve për ndalimin e hyrjes së myslimanëve në Amerikë gjatë fushatës së tij të parë presidenciale.
Ndalimi u përball me sfida ligjore dhe u modifikua derisa Gjykata Supreme mbështeti një version të tretë në qershor 2018, duke e quajtur atë “thjesht brenda fushëveprimit të autoritetit presidencial”.
