Nuk është kënaqësi të rrish ulur gjithë ditën në shtëpi. Të mungojnë lëvizja dhe ajri i pastër, ndërkohë që fëmijët tërbohen dhe kur si alternativë ke vetëm mërzinë dhe zymtësinë. Sa ditë ose javë duhet të vazhdojë kjo? Kur do të marrë fund kjo historia e koronavirusit?, shkruan Holger Dambeck për gazetën gjermane ”Der Spiegel”.
Kjo nuk është vetëm një pyetje për të gjithë ata që pak a shumë janë në ”arrest shtëpiak”. Shumë kompani janë në prag të shkatërrimit sepse puna është pakësuar dhe klientët nuk vijnë më.
Se sa do të zgjasë ky bllokim varet kryesisht nga sa do të vazhdojë të implementohet.
Kjo është treguar nga modelet e ashtuquajtura pandemike, siç është ajo e studiuesve të Universitetit të Bazelit ose ajo e programuesit Gabriel Goh.
Por, këtu kemi diçka paradoksale: sa më shumë ta frenojmë përhapjen e çrregullt të koronavirusit, aq më gjatë duhet të marrim masa kufizuese. Sepse atëherë kurba e infeksioneve të reja do të jetë më e sheshtë, por virusi do të jetë i papërmbajtshëm në Gjermani për një kohë shumë të gjatë.
Sidoqoftë, një gjë është e qartë: nëse nuk ka ilaçe ose vaksina në dispozicion gjatë muajve të ardhshëm, atëherë bllokimi mund të zgjasë, në raste ekstreme deri në vitin 2021, një parashikim i zymtë ky.
Tre skenarët e mëposhtëm përdorin Gjermaninë si një shembull për të treguar se si mund të rritet numri i të infektuarve, pavarësisht nga sa kufizuese janë masat e marra.
Të gjitha simulimet fillojnë në 1 mars 2020 me rreth 1 700 persona të infektuar dhe vazhdojnë për një vit. Llogaritjet marrin parasysh edhe aftësitë e spitaleve. Modeli supozon se mesatarisht rreth 1% e të gjitha rasteve me Covid-19 përfundojnë me vdekje. Ai merr parasysh që vdekshmëria rritet me moshën.
Skenari 1: Shpërthimi i pakontrolluar
Në skenarin e parë nuk merren masa mbrojtëse. Nëse llogaritni çdo ditë se sa njerëz infektohen në Gjermani atë ditë, ju do të arrini një maksimum prej 22,5 milionë në mes të majit. Nga fillimi i korrikut, ky numër do të bjerë shpejt në nën 100 000.
Në këtë skenar, kriza e koronës do të ishte më e shpejtë – por me një çmim që askush nuk dëshiron ta paguajë. Sipas llogaritjes së modelit, deri në 500 000 njerëz do të kishin nevojë për kujdes mjekësor intensiv në të njëjtën kohë. Sidoqoftë, në Gjermani nuk ka as 30 000 vende të ashtuquajtura ICU. Si rezultat, më shumë se 700 000 njerëz mund të vdisnin brenda disa muajve. Më shumë se 70 milionë gjermanë do të ishin infektuar me virusin e koronës deri në fillim të verës, por që do t’i mbijetonin infeksionit.
Skenari 2: Shpërthim i moderuar
Sheshimi i kurbës – pra sheshimi i rritjes së numrit të të infektuarve. Kjo është pikërisht ajo që bëhet në skenarin e dytë. Studiuesit po zvogëlojnë infeksionin nga një person në tjetrin. Sipas supozimeve të modelit, një person i infektuar infekton mesatarisht 2,7 persona pa masa mbrojtëse. Nëse kjo vlerë mund të zvogëlohet, kurba e infeksioneve të reja të zbuluara bëhet më e sheshtë.
Në skenarin “e moderuar”, shkalla e transmetimit bie me rreth një të tretën nga 1 marsi deri në 1 maj dhe më pas mbetet në këtë vlerë. Prandaj, një person i infektuar infekton shumë më pak njerëz sesa pa masa mbrojtëse. Si rezultat, kulmi i kurbës së infektuar zhvendoset në qershor me rreth një muaj. Në vend të 22 milionë personave, pak më pak se 8 milionë infektohen në të njëjtën kohë. Në shtator, numrat e përditshëm të infektuar do të binin nën vlerën 100 000.
Megjithëse kurba është shumë më e sheshtë, sistemi shëndetësor do të shembej edhe këtu. Në kulmin e saj, më shumë se 200 000 njerëz do të kishin nevojë për kujdes intensiv mjekësor në të njëjtën kohë – pothuajse dhjetë herë më shumë sesa ka vende në dispozicion. Sipas simulimit, do të kishte rreth 500 000 vdekje.
Skenari 3: Kurba e sheshtë
Në skenarin e tretë, kurba e infeksionit është sheshuar aq shumë sa numri i personave të sëmurë rëndë mbetet gjithmonë më i vogël se numri i vendeve në njësitë e kujdesit intensiv.
Ne e zhvilluam këtë skenar për një vit duke filluar nga 1 marsi i vitit 2020. Sipas kësaj, numri i të infektuarve do të arrijë kulmin vetëm në janar 2021 – rreth 450 000.
Sipas llogaritjeve të modelit, numri i përditshëm i pacientëve të klasifikuar si të sëmurë rëndë në këtë ditë do të ishte maksimumi 15 000.
Sipas llogaritjeve, numri i vdekjeve do të ishte pak më shumë se 100 000 deri në 1 mars 2021. Ky ështe sërish një numër i tmerrshëm – por dukshëm më pak se në dy llogaritjet e tjera të modelit.
Sidoqoftë, ky skenar ka një disavantazh serioz, pasi do të duhet shumë kohë që situata të qetësohet.
“Për sa kohë që një pjesë e madhe e popullatës nuk është e infektuar, kufizimet janë të nevojshme për të parandaluar që numri i rasteve të rritet përsëri”, thotë Richard Neher, një studiues nga Bazeli.
Ose siç e ka thënë virologu i njohur, Christian Drosten: ”lufta kundër virusit nuk është një sprint, por një maratonë”.
Ka shpresë!
Perspektiva se do të rrimë të bllokuar gjysmë viti ose një vit do të frikësojë shumë njerëz – por nuk ka pse të jetë kështu. Studiuesit thjesht nuk dinë mjaftueshëm për virusin dhe përhapjen e tij që të jenë në gjendje të japin një deklaratë të besueshme.
Mund të rezultojë që numri i të infektuarve të padetektuar është shumë më i madh se sa pritej. Nëse, siç sugjeron një studim, ka pasur 10 herë më shumë raste sesa në statistikat aktuale, shkalla e vdekshmërisë do të ishte shumë më e ulët. Një numër i lartë i të infektuarve do të ishte më pak i rrezikshëm për sistemin shëndetësor.
Por, shpresa më e madhe qëndron te studiuesit që punojnë intensivisht për prodhimin e ilaçeve dhe vaksinave.
Sa më shpejt që këto të jenë në dispozicion, aq më shpejt do të përfundojë kriza e koronës. Me një përbërës aktiv në dispozicion, që ndihmon drejtpërdrejt të sëmurët rëndë, masat mbrojtëse mund të zvogëlohen shpejt.
“Unë jam shumë optimist se do të ketë një vaksinë në 12 muajt e ardhshëm”, thotë Richard Neher.
”Njerëzit kanë një kohë të vështirë përpara. Por unë mendoj se është e mundur që virusi të përmbahet. Kina, Koreja e Jugut dhe Singapori na treguan se kjo mund të ndodhë”, përfundon Neher./ATSH
