Presidenti amerikan Joe Biden ka paralajmëruar Kinën se SHBA do të mbrojë Filipinet në rast të ndonjë sulmi në Detin e diskutueshëm të Kinës Jugore.
Komentet vijnë disa ditë pas dy përplasjeve midis anijeve filipinase dhe kineze në ujërat e kontestuara.
Zoti Biden përsëriti angazhimin e tij “të hekurt” të mbrojtjes ndaj Filipineve.
Manila ka kundërshtuar pretendimet kineze për ujërat, duke prerë barrierat lundruese dhe duke ftuar mediat të filmojnë ato që ajo i quan lëvizjet e rrezikshme të Pekinit në det.
Deklarata e zotit Biden për Detin e Kinës Jugore të mërkurën ishte më e forta që kur tensionet midis Pekinit dhe Manilës u nxehën muajt e fundit .
“Dua të jem i qartë – dua të jem shumë i qartë: angazhimi i mbrojtjes i Shteteve të Bashkuara ndaj Filipineve është i hekurt. Marrëveshja e mbrojtjes e Shteteve të Bashkuara me Filipinet është e hekurt,” tha ai.
Nënshkruar në vitin 1951, Traktati i Mbrojtjes së ndërsjellë i detyron SHBA-në dhe Filipinet, ish-koloninë e saj, të mbrojnë njëra-tjetrën në rast të një sulmi të armatosur.
“Çdo sulm ndaj avionëve, anijeve ose forcave të armatosura filipinase do të thirret në Traktatin tonë të Mbrojtjes së ndërsjellë me Filipinet,” shtoi ai në fjalimin e tij në Shtëpinë e Bardhë të mërkurën, teksa mirëpriti kryeministrin australian Anthony Albanese
Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze Mao Ning tha se SHBA “nuk kishte të drejtë të përfshihej në një problem midis Kinës dhe Filipineve”.
Nëse SHBA-të mbrojnë Filipinet, veprimet e saj “nuk duhet të dëmtojnë sovranitetin dhe interesat detare të Kinës në Detin e Kinës Jugore”, u tha ajo gazetarëve në përgjigje të një pyetjeje mbi deklaratën.
Të dielën, Filipinet thanë se “manovrat e rrezikshme” të Kinës kishin çuar në një përplasje midis një anijeje të rojes bregdetare kineze dhe një anijeje furnizuese filipinase në një zonë që bie brenda Zonës Ekskluzive Ekonomike të Filipineve (EEZ). Në një incident të veçantë, Manila tha se një varkë e milicisë kineze “përplasi” një anije të rojes bregdetare të Filipineve.
Anijet filipinase ishin në rrugën e tyre drejt një luftanijeje të rrënuar të marinës, të cilën Manila e ka skalitur në Second Thomas Shoal për të përforcuar pretendimet e saj.
Ministri i Mbrojtjes i Filipineve, Gilberto Teodoro Jr, tha se varkat kineze “goditën qëllimisht” anijet filipinase dhe akuzoi Kinën për “shtrembërim të historisë për t’iu përshtatur qëllimeve të saj”.
Zoti Biden u bëri jehonë këtyre pretendimeve, duke thënë se anijet kineze kishin “vepruar në mënyrë të rrezikshme dhe të paligjshme” kur ndodhi përplasja.
Filipinet janë një aleat i rëndësishëm strategjik i SHBA-së pasi kufizohet me dy pika të mundshme të ndezjes në Paqësor – Detin e Kinës Jugore dhe Tajvanin.
Që kur presidenti Ferdinand Marcos Jr mori detyrën në qershor 2022 dhe ringjalli aleancën e Filipineve me SHBA-në, autoritetet filipinase janë bërë më agresive në kundërshtimin e veprimeve të Kinës në Detin e Kinës Jugore.
Politika e jashtme e Marcos është një përmbysje e qëndrimit pro Kinës të mbajtur nga paraardhësi i tij, Rodrigo Duterte, i cili u kritikua se nuk bëri sa duhet për të kundërshtuar agresionin e Pekinit në Detin e Kinës Jugore.
Duterte refuzoi të thërriste fitoren ligjore të Manilës kundër Kinës në një gjykatë ndërkombëtare , duke thënë se pretendimet e mëdha të Pekinit për pothuajse të gjithë Detin e Kinës Jugore janë të pabaza.
Shikoni: Anijet përplasen në ujërat e diskutueshme të Detit të Kinës Jugore
