Gjatë mijëvjeçarëve, njerëzimi ka lënë pas dokumente që kanë shënuar kthesa të mëdha në historinë e tij.
Nga Kodi i Hamurabit në Babiloni, një nga ligjet më të hershme të shkruara, deri te Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut e Kombeve të Bashkuara, këto dokumente kanë formësuar sistemet ligjore, politike dhe shoqërore në mbarë botën.
Ato pasqyrojnë luftën për drejtësi, barazi dhe liri, vlera që mbeten po aq të rëndësishme edhe sot. Historianët theksojnë se kuptimi dhe studimi i këtyre dokumenteve është thelbësor për të kuptuar rrënjët e shoqërisë moderne dhe drejtimin që ajo mund të marrë në të ardhmen.
Kodi i Hamurabit (rreth vitit 1754 p.e.s.) – I gdhendur në gur, ky është një ndër kodet më të hershme të ligjeve të shkruara. Ai na tregon për drejtësinë dhe strukturën sociale të Babilonisë së lashtë dhe përpiqet të rregullojë jetën përmes ndëshkimeve dhe parimeve ligjore.
Poemat e Safos, shekulli i 6-të para Krishtit – Poetja e lashtë greke Safo (rreth viteve 630–570 p.e.s.) dihet se ka kompozuar rreth 10,000 vargje poezie lirike. Megjithatë, ekzistojnë më pak se 70 vargje të plota të veprës së saj. Një fragment i ‘Poemës së Vëllezërve’, i shkruar në papirus, është një nga dokumentet më të rëndësishme të lashta që ekzistojnë.
Cilindri i Kirit, 539–538 p.e.s. – Cilindri i Kirit, një cilindër balte, përmban një rrëfim të pushtimit të Babilonisë nga Kiri në vitin 539 p.e.s. Ky artefakt i lashtë është shumë i njohur dhe simbolizon vendosjen e sundimit persian nëpërmjet triumfit të Kirit të Madh mbi Babiloninë. Cilindri simbolizon restaurimin e vendeve të shenjta, riatdhesimin e individëve të dëbuar dhe rikthimin e hyjnive të tyre.
Magna Carta, 1215 – Me origjinë nga Anglia në vitin 1215, kjo kartë e lashtë mbretërore shërbeu si deklarata e parë zyrtare për të adresuar të drejtat e njeriut. Nën mbretërimin e Mbretit John, u dhanë liri të ndryshme, me një dispozitë të rëndësishme që prezantoi të drejtën për trajtim të drejtë dhe një gjykim të drejtë për të gjithë “njerëzit e lirë”.
Deklarata e Pavarësisë, 1776 – Duke lëshuar Deklaratën e Pavarësisë, të miratuar nga Kongresi Kontinental më 4 korrik 1776, 13 kolonitë amerikane i ndërprenë lidhjet e tyre politike me Britaninë e Madhe. Thomas Jefferson hartoi draftin origjinal të dokumentit.
Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara, 1787 – Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara, e propozuar më 17 shtator 1787 dhe në fuqi që nga 4 marsi 1789, shërben si ligji më i lartë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Pavarësisht se nuk u ratifikua menjëherë nga të gjitha shtetet, pati nga ata që kërkuan mbrojtje më të forta për liritë individuale brenda Kushtetutës. Si rezultat, Deklarata e të Drejtave u miratua përfundimisht.
Akti i Heqjes së Skllavërisë, 1833 – Akti për Heqjen e Skllavërisë mori miratimin mbretëror më 28 gusht 1833 dhe hyri në fuqi më 1 gusht 1834. Ky akt urdhëroi fundin e menjëhershëm të skllavërisë në pjesën më të madhe të Perandorisë Britanike. Përgjatë dokumentit është paraqitur Thomas Clarkson (1760-1846), një aktivist anglez i cili luajti një rol të rëndësishëm në fushatën kundër tregtisë së skllevërve në Perandorinë Britanike.
Shënimet e Darvinit, 1837 – Natyralisti, gjeologu dhe biologu anglez Charles Darwin (1809–1882) bëri shënime të rëndësishme në fletoren e tij të vitit 1837, të cilën e përdori si material burimor për librin e tij të vitit 1859 “Mbi Origjinën e Specieve”, një vepër kyçe në biologjinë evolucionare.
