Shkurt!
Globalizimi, ndër fenomenet e tjera socio-ekonomike, ka inkurajuar edhe lëvizjen e lirë të popujve nga një shtet në tjetrin.
Jemi në vitin 2023 dhe ka shumë njerëz që “largohen” nga atdheu. Shumë udhëtojnë ose vendosen në vende të tjera për arsye të ndryshme: për turizëm, jetë më të mirë, vizita në familje, trajtim mjekësor, punësim, tregti, arsimim, kërkim mbrojtje ose strehim të garantuar nga konventat ndërkombëtare, etj.
Ka edhe shumë të tjerë që braktisin familjet dhe të dashurit e tyre, shkollimin, punësimin apo edhe jetën e tyre shumë “mizore” socio-ekonomike dhe “i futen detit në këmbë” duke udhëtuar dhe u vendosur në vende të ndryshme, në kundërshtim me sistemin ligjor.
Eshtë jashtëzakonisht e rëndësishme që ky grup njerëzish të mësojë disa informacione të thjeshta por shumë të rëndësishme para se të vendosin ose të fillojnë udhëtimin e tyre drejt “parajsës” së dëgjuar nga të tjerët ose madje të perceptuar nga vetja e tyre.
Këta njerëz duhet të mësojnë se mund të ndalohen dhe izolohen në kampe, qendra azilant kërkuesish apo edhe qendra paraburgimi, nga autoritetet e emigracionit të vendeve përkatëse në portet ose aeroportet e hyrjes, si dhe brenda territorit të atij vendi. Ata madje mund të kthehen ne vendin nga kanë ardhur. Gjithashtu mund të ndëshkohen nga autoritetet e emigracionit për të mos hyrë në atë vend për një periudhë të caktuar kohe.
Mund të ndodhë që këta njerëz të ndiqen penalisht, dhe pasi të hetohen dhe gjykohen, ata mund të gjobiten dhe burgosen sipas ligjeve në fuqi të atyre shteteve. Derisa të përfundojnë këto procedura, ata mund të jetojnë në paraburgim, dhe më keq, ata mund të jetojnë në burg nëse vendimi i gjykates i dënon me burgim.
Ata njerëz që arrijnë të hyjnë në tokën e “premtuar” fizikisht, por jo ligjërisht, duhet të mësojnë se nuk kanë të drejtë ligjore për të punuar, për të bërë biznes ose për të bërë çdo lloj pune të paguar ose të papaguar.
Ligjërisht, këta njerëz nuk mund të marrin me qira një banese për t’u strehuar.
Me tej, duhet theksuar se këta njerëz nuk do të jenë në gjendje të kërkojne ndonjë përfitim në sistemin e asistencës sociale dhe mund të ndiqen penalisht nëse përpiqen për ta kryer këtë në mënyrë të paligjshme.
Kuptohet që, nëse jetoni pa leje qëndrimi dhe e gjeni veten në nevojë për kujdes mjekësor, atëherë këtyre njerëzve mund t’u kërkohet të paguajnë shuma të mëdha për trajtimin mjekësor të ofruar nga Shërbimi Shëndetësor Kombëtar përkatës.
Edhe nëse këtyre njerëzve u nevojitet një llogari bankare për të kryer veprime bankare, etj., atyre mund t’u mohohet hapja e një llogarie të tillë bankare.
Njerëzit pa leje qëndrimi nuk mund të drejtojnë një makinë dhe nëse kapen në një shkelje të tillë atëherë e drejta e tyre për të drejtuar mund të revokohet dhe patenta, gjithashtu, revokohet nga autoritetet përkatëse.
Shumë nga këta njerëz mund të përjetojnë një përvojë të hidhur vuajtjesh, të tilla si uria, sëmundjet, të ftohtit, te nxehtit, vetmia, dhuna, depresioni, etj. Shumë kthehen në borxhlinj, narkotikë dhe “skllevër” modernë, të inkriminuar dhe të burgosur. Për fat të keq, jo pak humbasin edhe jetët e tyre.
Edhe në globalizim, shpendët shtegëtojnë në të njëjtën mënyrë: sipas ligjeve të natyrës. Është koha për të mësuar nga këta të fundit.
Nga: Kastriot Berberi
Anëtar i Këshillit Bashkiak të Londrës të “Waltham Forest-it”
