Familja e kryeministrit të shekullit të 19-të, William Gladstone, do të udhëtojë në Karaibe për të kërkuar falje për rolin që një paraardhës luajti në tregtinë e skllevërve.
William ishte djali i John Gladstone, i cili ishte një nga pronarët më të mëdhenj të skllevërve në Inditë Perëndimore Britanike.
Një deklaratë e përbashkët nga pasardhësit tha se ata besonin se veprimet e tij përbënin “një krim kundër njerëzimit”.
Ata thanë se shpresonin të “bënin një të ardhme më të mirë”.
Charlie Gladstone, shtëpia stërgjyshore e familjes e të cilit është pasuria Hawarden në Uellsin verior, do të udhëtojë në Guajana, Amerikën e Jugut, me pesë anëtarë të tjerë të familjes për të kërkuar falje për pronësinë e Xhonit mbi afrikanët, sipas The Observer, i cili raportoi për herë të parë historinë .
Ata do të udhëtojnë nga 24 deri më 28 gusht, që përkon me 200-vjetorin e rebelimit të vitit 1823 në Demerara, një koloni britanike që më vonë u bë pjesë e Guajanës.
Filloi në një nga plantacionet e Gladstone – disa historianë argumentojnë se shtypja e tij e dhunshme kishte rol në përfundimin e skllavërisë.
Deklarata, nga dy breza pasardhësish, tha se John Gladstone “i mbajti popullin e Guajanës në skllavëri dhe ishte shumë aktiv në sjelljen e punës së detyruar edhe në Guajana”.
“Ne besojmë se veprimet e tij përbënin një krim kundër njerëzimit dhe dëshirojmë t’i kërkojmë falje popullit të Guajanës. Ne e dimë se nuk mund ta ndryshojmë të kaluarën, por besojmë se mund të bëjmë një të ardhme më të mirë.”
Familja Gladstone planifikon të kërkojë faljen e tyre zyrtare në hapjen e Institutit Ndërkombëtar të Studimeve të Migracionit dhe Diasporës në Universitetin e Guajanës, të cilin ajo tha se shpreson ta ndihmojë financimin me një grant prej 100,000 £.
“Për ne kjo nuk ka të bëjë vetëm me paratë. Ka të bëjë me pranimin se skllavëria ka ende një ndikim masiv në shëndetin e shumë njerëzve dhe statusin më të gjerë socio-ekonomik anembanë botës,” thuhet në deklaratë.
Rob Gladstone, vëllai i Charlie, i bëri thirrje qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar që të fillojë “drejtësinë riparuese” duke kërkuar falje për skllavërinë brenda Perandorisë Britanike.
Tregtia e skllevërve në Atlantik pa’ miliona afrikanë të skllavëruar dhe të detyruar të punonin, veçanërisht në plantacione në Karaibe dhe Amerikë, për shekuj që nga viti 1500.
Qeveria britanike dhe monarkia ishin pjesëmarrës të shquar në tregti, së bashku me kombet e tjera evropiane.
Britania kishte gjithashtu një rol kyç në përfundimin e tregtisë përmes miratimit nga Parlamenti të një ligji për heqjen e skllavërisë në 1833.
Rishi Sunak ka refuzuar të kërkojë falje për rolin e Mbretërisë së Bashkuar në skllavëri.
I pyetur, në pyetjet për kryeministrit, në prill, nga deputeti laburist Bell Ribeiro-Addy, nëse ai do të ofronte një “falje të plotë dhe kuptimplote”, kryeministri tha se nuk do ta bënte dhe se ishte e rëndësishme “të kemi një shoqëri që është gjithëpërfshirëse dhe tolerante nga njerëz nga të gjitha prejardhjet”.
“Përpjekja për të zhbërë historinë tonë nuk është rruga e duhur përpara dhe nuk është diçka ku ne do të fokusojmë energjitë tona”, tha ai.
Kush ishte John Gladstone?
John Gladstone ishte një tregtar skocez që bëri një pasuri si një mbjellës sheqeri Demerara dhe kishte qindra njerëz të skllavëruar që punonin në plantacione në dekadën para emancipimit.
Pasi skllavëria u shfuqizua në 1833, Gjoni mori pagesën më të madhe të kompensimit të bërë nga Komisioni i Kompensimit të Skllevërve – rreth 93,000 £, ekuivalenti modern i rreth 10 milion £.
Në 1831, William Gladstone, i cili ishte kryeministër liberal, në katër raste në shekullin e 19-të, përdori fjalimin e tij të parë Commons për të argumentuar në favor të kompensimit për pronarët e skllevërve.
Por deri në vitin 1850, familja e tij tha se ai ishte një “njeri i ndryshuar”, me ish-udhëheqësin që e përshkruan skllavërinë si “krimin më të shëmtuar që njolloset historinë e njerëzimit”.
Charlie Gladstone tha për The Observer: “John Gladstone kreu krime kundër njerëzimit. Kjo është absolutisht e qartë.
“Më e mira që mund të bëjmë është të përpiqemi ta bëjmë botën një vend më të mirë dhe një nga gjërat e para është të kërkojmë falje për të.
“Ai ishte një njeri i poshtër. Ai ishte i pangopur dhe dominues. Ne nuk kemi asnjë justifikim për të.”
