Pyetja nuk është kush do të jetë kancelari i ardhshëm i Gjermanisë, por cilët nga rivalët do t’i bashkohen atij në qeverisje.
Pra, ndërkohë që gazeta politico është mjaft e sigurt që konservatorët e Friedrich Merzit do të jenë në pushtet – rezultati duket thuajse i sigurt sipas sondazheve – kjo është vetëm ku fillon historia, pasi dizajni i sistemit politik të Gjermanisë do të thotë që një koalicion partish është pothuajse i pashmangshëm.
Dhe ndërkohë që fituesi i përgjithshëm i zgjedhjeve të 23 shkurtit duket mjaft i parashikueshëm, përbërja e koalicionit është ende shumë e pasigurt.
Aleanca e Merzit, e qendrës së djathtë – Bashkimi Demokratik Kristian dhe partia motër bavareze, Bashkimi Social Kristian – aktualisht ka një mbështetje rreth 30 për qind, shumë para të gjitha partive të tjera. Partia Social-Demokratike e Qendrës së Majtë dhe të Gjelbërit pritet të mbyllin me rreth 16 për qind dhe 13 për qind, përkatësisht.
Në vendin e dytë, me pak më shumë se 20 për qind, është Alternativa për Gjermaninë (AfD), e ekstremit të djathtë. Por të gjitha partitë e tjera kanë hedhur poshtë mundësinë e punës me ta në një koalicion, transmeton Telegrafi.
Sipas politikanëve të partisë së Merzit, rezultati më pak i dëshiruar do të ishte një koalicion trepalësh, për shkak të grindjeve që do të ndodhnin patjetër. Një aleancë e trazuar do të pasqyronte problemet që përcaktuan qeverinë e fundit – të udhëhequr nga SPD me Liberalët Demokratë të Lirë (FDP) dhe të Gjelbërit – e cila ra në dhjetor dhe çoi në këto zgjedhje të papritura.
Siç ndodh me të gjitha skenarët e mundshëm të listuar më poshtë, shumë varet nga pjesëmarrja e secilës parti krahasuar me partitë e tjera. Dhe gjithçka është ende e hapur.
Nëse qendra e djathtë dhe e majta kanë një zgjedhje të mirë: GroKo
Große Koalition – “koalicioni i madh,” ose GroKo për shkurt – është një nga konfigurimet klasike të qeverisë në Gjermani, që përbëhet nga konservatorët dhe SPD-ja. Gjermania është qeverisur katër herë nga një GroKo që nga viti 1949, tri herë nën kancelaren e mëparshme, Angela Merkel.
Megjithatë, konservatorët janë zhvendosur ndjeshëm në të djathtë nën Merzin, duke e bërë kompromisin me qendrën e majtë më sfidues.
“Do të jetë e vështirë pas zgjedhjeve”, tha ai këtë javë, duke lënë të hapur nëse ai do të preferonte të punonte me SPD-në apo me të Gjelbërit.
Ai pastaj përmendi një njeri që, sipas tij, kishte “treguar në mënyrë mbresëlënëse” se si të negociohej: Boris Rhein, kryeministri aktual i shtetit të Heses dhe një anëtar i CDU-së së Merzit.
Pasi fitoi zgjedhjet rajonale të vitit 2023, Rhein luajti SPD-në dhe të Gjelbërit kundër njëri-tjetrit. Ai përfundimisht zgjodhi të punonte me SPD-në, e cila thuhet se ishte partneri më i përshtatshëm dhe më i gatshëm për të bërë kompromis.
Merz ka përmendur shpesh Hesen në javët e fundit si një model. Edhe në nivel kombëtar, pritet që SPD-ja të jetë më fleksibile – veçanërisht kur bëhet fjalë për kufizimin e migracionit, një premtim kyç nga Merz.
“Do të jetë e vështirë pas zgjedhjeve”, tha ai këtë javë, duke lënë të hapur nëse ai do të preferonte të punonte me SPD-në apo me të Gjelbërit.
Ai pastaj përmendi një njeri që, sipas tij, kishte “treguar në mënyrë mbresëlënëse” se si të negociohej: Boris Rhein, kryeministri aktual i shtetit të Heses dhe një anëtar i CDU-së së Merzit.
Megjithatë, një pajtim pas zgjedhjeve ka shumë mundësi të çojë në një riorganizim brenda SPD-së. Ndërsa kancelari aktual, Olaf Scholz tashmë ka përjashtuar mundësinë e shërbimit në një kabinet nën Merz, Ministri i Mbrojtjes, Boris Pistorius dhe lideri i partisë, Lars Klingbeil, të dy figura të qendrës, pritet të ngjiten në pozita më të larta.
Nëse të Gjelbërit kalojnë mirë dhe të tjerët jo kaq shumë: Kiwi
Tre nga 16 shtetet e Gjermanisë aktualisht udhëhiqen nga një koalicion i konservatorëve dhe të Gjelbërve – ndonjëherë i quajtur një koalicion Kiwi – por një aleancë e tillë do të ishte një novitet në nivel kombëtar.
Në aspektin politik, ka mbivendosje në politikat e jashtme dhe shpenzimet për mbrojtjen, me të dy partitë që kritikojnë Scholzit për mosvendosshmërinë në mbështetje të Ukrainës. Por, ka dallime të mëdha në qëndrimet e tyre për sa i përket migracionit, me Merzin që premton të mbyllë kufijtë e Gjermanisë që nga dita e parë e mandatit të tij, ndërsa të Gjelbërit e konsiderojnë një plan të tillë si të paligjshëm.
Ky hendek u thellua javën e kaluar kur Merzi shpalli gatishmërinë për të shtyrë përpara propozimet parlamentare që kufizojnë migracionin, madje edhe me mbështetje nga AfD, një veprim që dobësoi atë që quhet “mur mbrojtës” i Gjermanisë kundër ekstremit të djathtë dhe shkaktoi një debat të ashpër parazgjedhor që goditi thelbin e identitetit të pasluftës së vendit.
Më tepër, Markus Soder, lideri karizmatik dhe i zëshëm i konservatorëve bavarezë, ka përjashtuar prej kohësh mundësinë e një koalicioni me të Gjelbërit.
Për këtë arsye, pritet që partia të shërbejë kryesisht si mjet ndikimi për konservatorët në negociatat e tyre me SPD-në.
Nëse partitë më të vogla bëjnë mirë: Tripartit
Megjithëse Gjermania pas Luftës së Dytë Botërore nuk ka pasur shumë eksperiencë me koalicione më shumë se dy parti (triada e shkruar pas vitit 2021 e Scholzit ishte aleanca e parë trepalëshe në më shumë se gjashtë dekada), fragmentimi politik dhe fundi i dominimit të dy partive tradicionale mund ta bëjnë një marrëveshje të tillë normë të re.
Në fakt, një aleancë trepalëshe mund të jetë e vështirë për t’u shmangur nëse dy nga tre partitë më të vogla që aktualisht janë në parlament – të Gjelbërit, FDP dhe Të Majtët – do të rikthehen në të.
Në këtë rast, opsionet më të mundshme janë:
– një koalicion i quajtur “Koalicioni Gjerman” (i përbërë nga CDU/CSU, SPD dhe FDP)
= ose (më pak e mundshme) një koalicion Kenian (CDU/CSU, SPD dhe të Gjelbërit) = sepse ngjyrat e partive përputhen me flamurin e Kenias, i cili është i zi, i kuq dhe i gjelbër.
Mendimi mes partive është se një skenar i tillë – që mund të jetë gjithsesi i nevojshëm – është jashtëzakonisht i padëshiruar, pasi ndarjet e thella mes tyre do të bënin që qeveria e ardhshme të ishte po aq e grindur sa qeveria e fundit.
