Bota
Frika nga dështimi/ Hijet e Libisë, Irakut dhe Afganistanit, arsyet pse Trump i dha edhe dy javë kohë Iranit
Presidenti Donald Trump i ka dhënë Iranit një afat prej dy javësh për të negociuar një marrëveshje bërthamore, i shtyrë nga frika e përsëritjes së kaosit që ndodhi në Libi dhe pasojave shkatërruese të luftërave në Irak dhe Afganistan.
Megjithë përshkallëzimin e konfliktit mes Izraelit dhe Iranit dhe kërcënimet se SHBA mund të përfshihet në një tjetër krizë në Lindjen e Mesme, Trump është ende i bindur se mund të arrijë një zgjidhje diplomatike.
“Ai do më mirë një marrëveshje,” tha një burim për New York Post lidhur me qëndrimin e Trump.
Trump ka frikë të mos shkaktojë “një tjetër Libi”, duke iu referuar rrënimit të Libisë pas rrëzimit të diktatorit Muammar Gaddafi në vitin 2011, gjatë administratës Obama.
Perëndimi shpresonte që vdekja e Gaddafit do sillte demokraci, por në vend të kësaj, vendi u pushtua nga anarkia, luftëra klanore dhe ekstremistë fetarë. Vrasja e ambasadorit amerikan dhe disa amerikanëve të tjerë në ambasadën e Bengazit, u bë një barrë politike për Hillary Clinton për vite me radhë.
“Ka dy arsye pse Trump përmend Libinë,” tha një tjetër burim. “Së pari, për shkak të kaosit pas rrëzimit të Gaddafit. Së dyti, sepse ndërhyrja në Libi e bëri më të vështirë të negociohej me vende si Koreja e Veriut dhe Irani.”
Sipas analistëve, çdo përpjekje për të rrëzuar regjimin iranian të udhëhequr nga Ajatollah Ali Khamenei do ta destabilizonte më tej rajonin dhe mund të nxiste radikalizmin ekstremist.
Trump ka qenë gjithashtu kritik i ashpër i pushtimit amerikan të Irakut në vitin 2003, duke e quajtur “vendimi më i keq në histori”.
“Ne jemi si budallenjtë e botës, sepse kishim politikanë të paaftë për shumë kohë,” tha ai në vitin 2018, duke krahasuar pushtimin me “hedhjen e një tullë të madhe në një folé grerëzash.”
Lufta në Irak, e nisur nga Presidenti George W. Bush me pretekstin se Saddam Hussein kishte armë të shkatërrimit në masë, përfundoi me mijëra viktima dhe një konflikt sektar shumëvjeçar. Rreth 4,500 ushtarë amerikanë humbën jetën.
Edhe lufta e gjatë në Afganistan ka ndikuar në vendimet e Trump. Fillimisht e nisur për të shkatërruar Talebanët dhe Al-Kaedën, ajo u kthye në një mision ndërtimi shteti që u bë një nga luftërat më të gjata dhe më të kushtueshme të Amerikës. Pavarësisht se Irani ka shtuar sulmet dhe ka deklaruar se materiali i tij bërthamor i mbijetoi bombardimeve izraelite, Trump ka zgjedhur të tregojë përmbajtje për të paktën dy javë.
Regjimi iranian u akuzua të enjten për përdorimin e bombave kasetë kundër civilëve — një akt që përbën shkelje të rëndë të normave ndërkombëtare. Mbi 100 vende kanë nënshkruar marrëveshjen për ndalimin e tyre që në vitin 2008. Trump, ndërkohë, përsëriti akuzat izraelite se Irani është pranë prodhimit të armëve bërthamore, megjithëse drejtorja e inteligjencës kombëtare, Tulsi Gabbard, kishte deklaruar vetëm tre muaj më parë se kjo nuk është e vërtetë.
“Nuk më intereson çfarë tha ajo,” u përgjigj Trump. “Unë mendoj se ata ishin shumë afër që ta kishin.”
Kjo qasje më e ashpër ndaj Iranit ka shkaktuar ndarje brenda lëvizjes MAGA, pasi figura të njohura si Tucker Carlson dhe Marjorie Taylor Greene shprehën zhgënjim për largimin e Trump nga parimi “America First”. Izraeli ka nisur sulme të drejtpërdrejta ndaj Iranit që prej të premtes së kaluar, për të dëmtuar kapacitetin bërthamor iranian, dhe Trump ka deklaruar publikisht se mund të angazhojë fuqinë ushtarake amerikane.
Por ai u tërhoq momentalisht, ndërsa Britania po përgatitet për negociata paqeje me Iranin, duke deklaruar se do t’i japë Teheranit dy javë për të arritur një marrëveshje me Perëndimin.
“Duke marrë parasysh se ka një shans të konsiderueshëm për negociata me Iranin në të ardhmen e afërt — qofshin ato të suksesshme apo jo — presidenti do të marrë vendimin e tij nëse do të ndërhyjë apo jo brenda dy javëve të ardhshme,” tha zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, duke cituar Trump.
Bota
Monedha vendase prek nivelin më të ulët, ‘shpërthejnë’ protestat në Iran
Protestat dhe grevat në Iran për shkak të inflacionit dhe zhvlerësimit të monedhës janë përhapur nga kryeqyteti, Teherani, në disa qytete të tjera në ditën e tretë të trazirave.
Sipas mediave të huaja, protestat filluan të dielën pasi dyqanxhinjtë në Pazarin e Madh të Teheranit organizuan një grevë kur riali iranian arriti nivelin më të ulët rekord kundrejt dollarit amerikan në tregun e hapur.
Që atëherë, videot e verifikuara nga BBC Persian kanë treguar demonstrata në qytetet Karaj, Hamedan, Qeshm, Malard, Isfahan, Kermanshah, Shiraz dhe Yazd. Policia u pa gjithashtu duke përdorur gaz lotsjellës në një përpjekje për të shpërndarë demonstruesit.
Qeveria iraniane tha se “i njeh protestat” dhe do t’i dëgjojë “me durim, edhe nëse përballet me zëra të ashpër’.
Presidenti Masoud Pezeshkian shkroi në platformën ‘X’ vonë të hënën se kishte udhëzuar ministrin e brendshëm të zhvillonte bisedime me ata që ai i përshkroi si “përfaqësues” të protestuesve, në mënyrë që të merreshin masa “për të zgjidhur problemet dhe për të vepruar me përgjegjësi”.
Ai gjithashtu pranoi dorëheqjen e guvernatorit të Bankës Qëndrore të Iranit, Mohammadreza Farzin, dhe emëroi ish-ministrin e Ekonomisë dhe Financave Abdolnasser Hemmati për ta zëvendësuar atë.
Bota
Rusia: Kemi vendosur raketat Oreshnik në Bjellorusi
Rusia ka publikuar një video duke deklaruar se raketat e saj Oreshnik, me kapacitet bërthamor, janë futur në shërbim aktiv në Bjellorusi, aleatin e saj fqinj, i cili gjithashtu ndan kufi me vendet e NATO-s: Poloninë, Lituaninë dhe Letoninë.
Putin ka pretenduar se këto armë janë të pamundura për t’u interceptuar, sepse shpejtësia e raketave supozohet të jetë më shumë se 10 herë shpejtësia e zërit.
Ky veprim mund të lejojë që raketat bërthamore ruse të arrijnë objektivat në Europë më shpejt, nëse ruhen në një bazë në Bjellorusi. Raketat e mesme kanë një rreze prej rreth 5,500 km (3,415 milje), që do të thotë se mund të godasin kudo në Europë ose në bregun perëndimor të SHBA-së nga Rusia.
Videoja e publikuar nga ministritë e mbrojtjes së Rusisë dhe Bjellorusisë të martën nuk specifikoi vendndodhjen e sistemeve të raketave në Bjellorusi, por tregonte transportimin e tyre nëpër pyje dhe kamuflimin me rrjeta.
“Divizioni i raketave Oreshnik ka filluar të kryejë detyrat e shërbimit luftarak në zonat e caktuara të vendit,” tha ministria e mbrojtjes e Bjellorusisë.
Bota
Zelensky mohon sulmin me dron ndaj rezidencës së Putinit
Presidenti Volodymyr Zelensky ka mohuar akuzat e Rusisë se Ukraina ka kryer një sulm me dron ndaj njërës prej rezidencave të presidentit Vladimir Putin dhe ka akuzuar Moskën se po përpiqet të prishë bisedimet e paqes.
Ministri i Jashtëm i Rusisë, Sergei Lavrov, pretendoi se Kievi kishte nisur një sulm gjatë natës duke përdorur 91 mjete ajrore pa pilot me rreze të gjatë veprimi (UAV) në rezidencën shtetërore të Putinit në rajonin veriperëndimor të Novgorodit të Rusisë.
Rusia tha se tani do të rishikojë qëndrimin e saj në negociatat e paqes. Ende nuk është e qartë se ku ndodhej Putini në kohën e sulmit të supozuar.
Zelensky e hodhi poshtë pretendimin si “gënjeshtra tipike ruse”, që synonin t’i jepnin Kremlinit një justifikim për të vazhduar sulmet ndaj Ukrainës.
Ai tha se Rusia më parë kishte shënjestruar ndërtesat qeveritare në Kiev.
“Është thelbësore që bota të mos heshtë tani. Nuk mund ta lejojmë Rusinë të minojë punën për arritjen e një paqeje të qëndrueshme” tha Zelensky në X.
Në një deklaratë të ndarë në Telegram të hënën, Lavrov tha se të 91 dronët që ai pretendoi se u nisën në rezidencën e Putinit u interceptuan dhe u shkatërruan nga sistemet ruse të mbrojtjes ajrore.
Ai shtoi se nuk ka raportime për viktima apo dëme materiale si pasojë e sulmit.
“Duke pasur parasysh degjenerimin përfundimtar të regjimit kriminal të Kievit, i cili ka kaluar në një politikë terrorizmi shtetëror, pozicioni negociues i Rusisë do të rishikohet”, tha ai, teksa shtoi se Rusia nuk kishte ndërmend të dilte nga procesi i negociatave me SHBA-në
Pretendimi nga Moska vjen pas bisedimeve midis SHBA-së dhe Ukrainës në Florida të dielën, ku presidentët Trump dhe Zelensky diskutuan një plan të rishikuar paqeje për t’i dhënë fund luftës.
-
UK1 day agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania1 day agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania3 days agoShqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports1 day agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK3 days agoRrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania1 day agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Kosova1 day agoKëta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
-
Bota1 day agoMijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
