Rusia aneksoi Krimenë në vitin 2014, tetë vjet përpara se të fillonte një pushtim të plotë të Ukrainës në shkurt të vitit 2022.
Dhe ndërsa lufta po vazhdon për më shumë se një vit, udhëheqja politike dhe ushtarake e Ukrainës e ka bërë të qartë se e përkufizon fitoren si rikthimin e kufijve të saj të vitit 1991, të cilët Rusia i kishte njohur.
Kombet e Bashkuara dhe të gjithë aleatët perëndimorë të Ukrainës gjithashtu i njohin ata kufij, të cilët përfshijnë Krimenë.
Por një hulumtim nga njësia e verifikimit dhe monitorimit të lajmeve Sanad të Al Jazeera zbuloi se midis shkurtit dhe marsit, kufiri i Krimesë dhe zonat përreth u shndërruan në një pengesë të fortifikuar përpara një kundërofensive të pritshme pranverore nga forcat ukrainase.
Siç thuhet më tej, në veçanti, një rrjet i gjerë llogoresh dhe mbrojtjesh u ndërtua dhe tani shtrihet në të gjithë fshatrat kufitare të Krimesë.
Ndërtimi dhe zgjerimi i disa bazave të rëndësishme ushtarake u zhvillua gjithashtu gjatë së njëjtës periudhë, sipas imazheve të ofruara për Sanad nga SkySat dhe Planet.com.
Imazhet e marra më 1 prill tregojnë gjithashtu se autoritetet në Krime kanë ngritur një pengesë detare në Detin e Zi në portin e Sevastopolit, përveç disa ndërtesave të reja dhe zhvillimeve të infrastrukturës brenda zonës së portit.
Ndërkohë, në Krime gjatë muajve të fundit janë shfaqur reklama për punëtorët për të ndërtuar fortifikime.
Analistët thonë se mungesa e fuqisë punëtore mund të jetë një arsye e rëndësishme pse këto llogore nuk janë ende plotësisht efektive.
“Asnjë nga llogoret në asnjërën nga fotot nuk është 100 për qind e kompletuar. Të gjitha tregojnë punën e vazhdueshme, pasi rrjetet e llogoreve nuk janë të lidhura dhe u mungojnë kanalet e plota të komunikimit”, ka thënë Zev Faintuch, analist i lartë i inteligjencës në kompaninë e sigurisë Global Guardian, për Al Jazeera pasi pa fotografitë.
Dhe llogoret në Krimenë veriore sugjerojnë se Rusia po vepron për të penguar Ukrainën nga një sulm tokësor nga veriu, e vetmja rrugë për Ukrainën, tha Faintuch.
Operacionet në Krime janë “logjike”
Shtatorin e kaluar, Komandanti i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës, Valery Zaluzhnyi dhe gjeneral-lejtnant Mykhailo Zabrodskyi shkruan një dokument strategjie në të cilin ata e përshkruan Krimenë si “qendrën e gravitetit” të pushtimit rus të Ukrainës dhe një territor që do të mundësonte përherë që Rusia të kërcënojë Ukrainën.
“Krimeja ishte dhe mbetet baza për linjat e komunikimit në krahun strategjik jugor të agresionit rus”, shkruan ata. “Territori i gadishullit lejon dislokimin e grupeve të konsiderueshme të trupave dhe furnizime me burime materiale”.
“Është logjike të supozohet se planifikohet për vitin 2023 një operacion ose një seri operacionesh për të rimarrë gadishullin”, kanë thënë ata, përcjell Telegrafi.
Gjeneralët thanë gjithashtu se Ukraina do të kërkonte “dhjetë deri në njëzet brigada të kombinuara ushtarake – në varësi të planit dhe ambicieve të komandës ukrainase”.
Duke qenë se Ukraina nuk kishte më qasje në armatimin e mjaftueshëm të epokës sovjetike për të pajisur këto brigada, gjeneralët thanë, “kjo mund të bëhet ekskluzivisht duke zëvendësuar llojet kryesore të armëve të brigadave tashmë ekzistuese me ato moderne të ofruara nga partnerët e Ukrainës”.
Në fund të janarit, aleatët perëndimorë morën një vendim kyç për të furnizuar Ukrainën me armë sulmuese, duke premtuar 258 tanke kryesore luftarake dhe qindra automjete të blinduara luftarake.
Por ato tanke do të pajisnin vetëm tri brigada në një ushtri të NATO-s dhe vetëm rreth katër duzina janë dorëzuar.
A është e mundur?
Udhëheqësit perëndimorë që mbështesin Ukrainën me asistencë ushtarake kanë qenë të kujdesshëm për t’i dhënë qeverisë ukrainase miratimin për të pushtuar Krimenë, edhe për shkak se presidenti rus Vladimir Putin ka “dashur të thotë” se kjo mund të shkaktojë përdorimin e armëve taktike bërthamore.
Kjo qasje e kujdesshme ka kritikët e saj, sigurisht.
Alexander Vindman, një nënkolonel në pension i Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara, argumentoi kundër “përshkallëzimit në rritje” që po ndjekin aktualisht Ukraina dhe Rusia.
“Deri në verë, Ukraina ka të ngjarë të fillojë të synojë më shumë infrastrukturën ushtarake të Rusisë në Krime në përgatitje për një fushatë më të gjerë për të çliruar gadishullin”, shkroi ai në shkurt, dhe Perëndimi po siguronte vetëm armë të mjaftueshme për ta ndihmuar Ukrainën të mbrohej, duke mos rikthyer territor.
Por Rusia gjithashtu nuk po fiton. Ajo ka pësuar një dëmtim të madh në përpjekje për të marrë Donetsk dhe Luhansk.
Sa i përket kërcënimeve bërthamore të Putinit, Ukraina i hedh poshtë ato. Shefi i saj i inteligjencës ushtarake, Kyrylo Budanov, i quajti ato “jo të vërteta”.
“Krimeja do të na kthehet. Unë do t’ju them më shumë: Gjithçka filloi në Krime në 2014 dhe gjithçka do të përfundojë atje”, citohet të ketë thënë Budanov.
E Oleksiy Danilov, sekretari i Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe Mbrojtjes së Ukrainës, kohët e fundit përsëriti këtë besim teksa renditi një sërë hapash që do të ndërmerrte Ukraina pasi të rimarrë Krimenë, duke përfshirë shkatërrimin e urës së Kerch-it, që lidh Krimenë me kontinentin e Rusisë.
Çfarë ka bërë Ukraina për të rikthyer kontrollin në Krime?
Beteja për Krimenë mund të thuhet se ka filluar verën e kaluar, kur Ukraina e detyroi Putinin të tërhiqte asetet kryesore ushtarake.
Një sulm me dron në bazën detare ruse në Sevastopol në korrik të vitit 2022 plagosi gjashtë persona. Një sulm tjetër duke përdorur drone detare shkaktoi një seri shpërthimesh në fund të tetorit dhe e bindi Rusinë të zhvendoste nëndetëset dhe fregatat e saj në lindje në Novorossiysk.
Gjithashtu më 9 gusht, një sulm ukrainas me dron kundër bazës ajrore Saky nxori jashtë veprimit deri në 10 aeroplanë rusë Su-24 dhe Su-30M, duke e detyruar Rusinë të zhvendoste aeroplanët e saj në Rusinë kontinentale.
Një tjetër sulm me dron goditi aeroportin Belbek në tetor.
“Detyra e Forcave të Armatosura të Ukrainës për vitin 2023 është t’i bëjnë këto mjaft të prekshme për rusët”, shkruan Zaluzhny dhe Zabrodskyi, gjeneralët ukrainas.
Cila do të jetë kostoja e një operacioni në Krime?
“Ashtu si ukrainasit ishin në gjendje të bënin copë-copë forcat e blinduara ruse dhe automjete të blinduara luftarake, një sulm ndaj Krimesë do të ishte i rrezikshëm për sulmuesit edhe me pajisje të reja dhe superiore”, tha Faintuch.
Forcat ukrainase arritën të rimarrin mijëra kilometra katrorë tokë në Kherson dhe Kharkiv shtatorin e kaluar, por Faintuch beson se Krimea është një histori tjetër.
“Krimea është një nga pjesët më të mbrojtura të pasurive të paluajtshme strategjike në planet”, tha ai.
“Ai vend ka të gjitha gjërat që dëshironi… Nëse shohim një tentim për rikthim, konflikti do të marrë një kthesë për keq”.
Edhe gjenerali Mark Milley, komandanti i Shefave të Shtabit të Përbashkët të SHBA-së, e ka përshkruar largimin e plotë të forcave ruse nga Ukraina, përfshirë Krimenë, si një “detyrë shumë, shumë të vështirë ushtarake”.
Sidoqoftë, David Petraeus, një gjeneral në pension i ushtrisë amerikane dhe ish-drejtor i CIA-s, tha në janar se ndërprerja e lidhjes së Rusisë me Krimenë “do të ishte me vlerë të madhe”.
Faintuch u pajtua me këtë qasje. “Kërcënimi i Krimesë është çelësi për t’i dhënë fund këtij konflikti”, tha ai.
