Inteligjenca Artificiale po sjell ndryshime të mëdha në tregun global të punës, duke goditur më fort punonjësit e rinj që sapo kanë nisur karrierën, ndërkohë që punonjësit më të vjetër po përfitojnë nga përvoja e tyre.
Një studim i fundit nga Universiteti i Stanfordit tregon se në sektorët ku përdorimi i inteligjencës artificiale është i lartë, si për shembull në zhvillimin e softuerëve apo shërbimet e telefonatave (kujdesi ndaj klientit), numri i vendeve të punës për punonjësit e rinj është ulur me rreth 20 për qind.
Nga ana tjetër, punësimi për të rinjtë është rritur në fushat ku ndikimi i teknologjisë është më i vogël.
Sipas studiuesve, arsyeja kryesore për këtë është fakti që inteligjenca artificiale ka zëvendësuar disa nga aftësitë bazë që më parë u besoheshin të sapodiplomuarve ose punonjësve të rinj pa përvojë.
Ndërkohë, punonjësit më të vjetër, që sjellin ekspertizë dhe njohje të thelluara, vazhdojnë të kenë kërkesë të lartë.
Studiuesit paralajmërojnë se nëse ky trend vazhdon, mund të krijohen barriera të reja për të rinjtë që duan të hyjnë në tregun e punës, duke kërkuar një qasje më të balancuar në zbatimin e teknologjive të reja.
Sipas studimit, grupmosha 22 deri në 25 vjeç po përballen me këto vështirësi të shtuara.
Studimi i Universitetit të Stanfordit tregon se punësimi i zhvilluesve të softuerëve në këtë grupmoshë ka rënë me një të pestën që nga fundi i vitit 2022.
Në tërësi, punësimi për të rinjtë në industritë e ndikuara nga AI ka rënë me 6 për qind.
Përveç sektorit të teknologjisë, edhe shërbimet ndaj klientit përfshirë qendrat e thirrjeve kanë pësuar goditje të forta.
Në kontrast, në fushat ku përdorimi i AI-së është i kufizuar, punësimi për këtë grupmoshë është rritur me rreth 9 për qind.
Sipas studiuesve, inteligjenca artificiale mund të zëvendësojë njohuritë bazë, por jo përvojën që vjen nga praktikimi i një profesioni për vite me radhë.
Efekti zhvendosës i AI-së është më i fortë në ato vende pune ku teknologjia zë vendin e njeriut, në vend që ta ndihmojë atë.
Në sektorë si shëndetësia dhe kujdesi, ku AI mbetet më shumë një mjet mbështetës, punësimi është rritur në të gjitha grupmoshat.
Studimi është mbështetur në të dhënat e përpunuara nga ofruesi i njohur i shërbimeve të kontabilitetit të personelit ADP.
Pas përjashtimit të punonjësve me kohë të pjesshme dhe kategorive të tjera të veçanta, analiza mbuloi një bazë të gjerë prej 3.5 deri në 5 milionë punonjës në muaj, duke e bërë atë studimin më të madh të këtij lloji që evidenton ndikimin konkret të inteligjencës artificiale në tregun e punës.
Megjithatë, studiuesit e Universitetit të Stanfordit theksojnë se të dhënat e ADP nuk pasqyrojnë në mënyrë të plotë strukturën e ekonomisë amerikane.
Për të identifikuar shkallën e përdorimit të AI-së në sektorë të ndryshëm, ata u mbështetën edhe në vlerësime të bëra nga kompani si Anthropic.
Studiuesit pranojnë se përfundimet mund të ndikohen nga faktorë të tjerë, si efektet e rimëkëmbjes pas pandemisë, apo luhatje të natyrshme të tregut të punës.
Ata përmendin përpjekjet për të përjashtuar nga analiza ndikimet e një periudhe me rritje të shpejtë punësimi pas Covid-19, apo ndryshimet ciklike të ekonomisë që mund të kenë ndikuar në reduktimin e vendeve të punës.
