“Sulmet, të kryera edhe nga GRU-ja, synojnë organizata qeveritare dhe private që veprojnë në transportin ajror, hekurudhor dhe detar”. Nuk janë më inkursione sporadike, por një fushatë e mirëfilltë sabotimesh kibernetike dhe fizike që ka marrë formën e një lufte hibride. Autoritetet britanike e kanë analizuar në detaje këtë fushatë në një dosje të gjerë, të shpërndarë aleatëve evropianë përpara samitit të NATO-s në Hagë. Bindja e Londrës është se nevojitet një përgjigje e koordinuar, sepse pa një mekanizëm ndëshkues ofensiva e heshtur do të vazhdojë. Dhe kanë një bindje: edhe Italia është në shënjestër.
Aktivitetet klandestine drejtohen kryesisht nga GRU-ja, inteligjenca ushtarake e Moskës, e cila prej vitesh menaxhon operacionet kibernetike, por tani ka intensifikuar sulmet duke i besuar agjentëve amatorë të rekrutuar në bisedat në Telegram: janë pothuajse gjithmonë shtetas jo rusë, të vështirë për t’u lokalizuar, të cilëve u ngarkohen detyra të thjeshta dhe shkatërrimtare si ndezja e zjarrit në struktura të ndjeshme ose dërgimi i pakove-bombë me postë. Grupet që veprojnë në inkursionet kibernetike janë më të njohurit: Ember Bear, i specializuar në nxjerrjen jashtë funksioni të faqeve të internetit apo përhapjen e propagandës; Fancy Bear, që merret me spiunazh të vërtetë duke marrë nën kontroll databaza të tëra; Sandworm, që kryen aksione shkatërruese në shkallë të gjerë. Këto tre grupime koordinojnë veprimet e tyre, e mbështesin njëra-tjetrën, por mbi të gjitha bashkëpunojnë me banda kriminale kibernetike: u ofrojnë mbulim ose ndihmë teknike, duke i ndihmuar të rrisin fitimet dhe njëkohësisht t’i orientojnë drejt objektivave që kontribuojnë në destabilizimin e vendeve evropiane.
Fillimisht, objektivat kishin lidhje direkte me furnizimet ushtarake për Ukrainën, me përparësi vendet dhe entet e përfshira në zinxhirin e ndihmave ushtarake. Sipas britanikëve, megjithatë, po i afrohemi një pike kthese. Ata besojnë se nëse konflikti nuk ndalet, së shpejti do të shohim intensifikim të sulmeve – si në territorin ukrainas, ashtu edhe ndaj vendeve evropiane të NATO-s që janë angazhuar për të garantuar rezistencën kundër rusëve. Kjo mund të sjellë jo vetëm një rritje të bastisjeve piraterike nga grupe që kërkojnë shpërblim dhe që koordinohen me GRU-në, por mbi të gjitha një seri sulmesh “false flag” ndaj objektivave simbolikë për të fajësuar vende të tjera dhe për të shkaktuar një zinxhir dyshimesh. Nëse përkundrazi arrihet një armëpushim mes Moskës dhe Kievit, agjentët e GRU-së tashmë po përgatiten të përqendrohen mbi Aleancën Atlantike, duke nisur një operacion spiunazhi dhe zbulimi në sektorët strategjikë: mbrojtje, transport dhe energji. Një skenar që mund të ofrojë një mundësi: spiunët kibernetikë do të detyroheshin të zgjeronin fushën e infiltrimit, duke mundësuar një kuptim më të mirë të dinamikave të tyre.
Ekspertët britanikë i frikësohen kapacitetit përmbysës të këtyre veprimeve, me sulme të vogla dhe të mëdha që minojnë besimin te institucionet perëndimore. Por ata theksojnë edhe një aspekt psikologjik: pa një reagim të vendosur, Kremlini mund të bindet se kancelaritë evropiane preferojnë të shmangin përballjen dhe të inkurajohet për të rritur gradualisht presionin, deri në guximin për përplasje fizike me vendet më të dobëta.
Në këtë front, Amerika e Donald Trump është bërë një partner hezitues. Për këtë arsye, Londra propozon një mobilizim të Kontinentit të Vjetër me sanksione të koordinuara nga Përfaqësuesi i Lartë i BE-së dhe qëndrime të qarta të qeverive kombëtare, duke kërkuar njëkohësisht edhe ndërhyrjen e drejtuesve të NATO-s.
Dhe Italia? Janë të shpeshta sinjalizimet për përhapjen e propagandës proruse në kanalet sociale, përveç iniciativave të ndryshme të ndikimit, më shumë apo më pak të maskuara. Megjithatë, ka edhe sulme kibernetike që janë ‘firmosur’ dhe kanë nisur me goditjen e rrjeteve të transportit. Më 28 dhjetor, kolektivi NoName57 paralizoi faqet e aeroporteve të Linate dhe Malpensa. Më 17 shkurt, i njëjti grup bllokoi sërish faqet dixhitale të dy aeroporteve dhe më pas vazhdoi me dhjetëra ndërprerje të shërbimit: u publikua një deklaratë ku citohej fjalimi i presidentit Sergio Mattarella që e krahasonte pushtimin rus të Ukrainës me atë të Gjermanisë naziste.
Edhe më shqetësues janë rastet që mbeten anonimë. Më 5 shkurt, një shtetas gjeorgjian hyri në kullën e kontrollit Enav në aeroportin e Ciampinos dhe i vuri flakën një dhome teknike, duke paralizuar trafikun ajror në Italinë qendrore për disa orë. Një akt i planifikuar, ende pa shpjegim. Edhe më i rëndë ishte sabotimi i tankerit Seajewel, që ndodhi po në shkurt në portin e Savonës: në trupin e fundosur të anijes me 50 mijë ton naftë u vendosën dy mina magnetike. Njëra shpërtheu, duke hapur një çarje në anë; tjetra shpërtheu në fund të detit. Hetimet janë në vazhdim./La Repubblica
