Bota
Ka filluar afrimi i Arabisë Saudite me Iranin?
Kontaktet direkte midis rivalëve të fuqishëm mund të çtensionojnë gjendjen në Gjirin Persik. Për këtë kontribuon aktualisht edhe riorientimi i politikës së SHBA-së.
Pasi heshti një kohë të gjatë, Irani ka konfirmuar për herë të parë njoftimet e mediave për zhvillimin e bisedimeve direkte me rivalin rajonal, Arabinë Saudite. „Ulja e tensioneve midis dy vendeve myslimane të Gjirit Persik është në interes të të dy kombeve dhe në interes të rajonit,” tha të hënën (10.05) në një konferencë shtypi zëdhënësi i ministrisë së Jashtme, Said Chatibsadeh. Është folur si për temat bilaterale ashtu edhe për temat rajonale, por është ende herët për të njoftuar për rezultatet, tha ai më tej.
Qeveria e Teheranit, e cila është duke zhvilluar aktualisht bisedime edhe në Vjenë për të ardhmen e marrëveshjes atomike, do të qëndrojë në pushtet edhe disa javë. Në muajin qershor në Iran zhvillohen zgjedhjet presidenciale.
“Hapa të kujdesshëm për uljen e tensioneve”
Lidhur me arsyet e këtij afrimi, eksperti për Iranin Adnan Tabatabai nga shoqata e konsultimeve dhe studimeve për Orientin, Carpo, me qendër në Bon, thotë: „Pas shkallëzimeve të mëdha të gjendjes së sigurisë në Gjirin Persik në vitin 2019, dhe pasojave të mëdha të pandemisë së Covid -19 në vitin 2020, duket se si Teherani ashtu edhe Riadi e kanë kuptuar se duhet të ulin tensionet. Por procesi është shumë delikat dhe duhet përkrahur politikisht, në mënyrë që të gjithë pjesëmarrësit të shohin përfitim dhe të mos humbasin fytyrën në politikën e brendshme dhe atë të jashtme.”
Tabatabai mendon, se qeveria e Rohanit shpreson që në dialogun me Riadin të arrijë të marrë përkrahje për të arritur një marrëveshjeje të re atomike dhe t’u japë fund të sanksioneve ekonomike që SHBA ka vendosur kundër Iranit. E ardhmja e marrëveshjes nuk është e qartë, pasi SHBA e kryesuar nga Donald Trump doli në mënyrë të njëanshme nga marrëveshja dhe pas kësaj Teherani ka bërë shkelje të njëpashnjëshme të saj.
Javën e kaluar presidenti irakian Barham Salih konfirmoi, se përfaqësues nga të dy vendet kanë zhvilluar bisedime direkte. Ato janë zhvilluar „më shumë se një herë” në Irak. Kontaktet personale të kryeministrit Kadhimi dhe koordinimi i mirë me pararendësin e tij, Adel Abdul-Mahdi kanë ndihmuar që bisedimet direkte Iran- Arabi Saudite të zhvillohen në Bagdad, mendon Tabatabai.
Fazë e tensioneve në rritje
Iranidhe Arabia Saudite ndodhen në konkurrencë për të kryesuar botën islamike në përgjithësi dhe në rajon në veçanti dhe të dy palët janë palë kundërshtare në shumë konflikte. Ata konkurrojnë për ndikim edhe në Irak. Aty pakica sunite (37 përqind) përballet me shumicën shiite (60 përqind). Irani e konsideron veten si mbrojtës të shiitëve, Arabia Saudite si mbrojtëse të sunitëve.
Irani dhe Riadi nuk kanë pasur marrëdhënie diplomatike që nga viti 2016. Të zemëruar nga ekzekutimi në Arabinë Saudite i fetarit shiit, Nimr Baker al-Nimr, demonstrues konservatorë sulmuan ambasadën saudite në Teheran dhe i vunë zjarrin pjesëve të ndryshme të ndërtesës. Kjo u pasua nga ndërprerja e marrëdhënieve bilaterale.
Irani dhe Arabia Saudite ndodhen në konkurrencë për të kryesuar botën islamike në përgjithësi dhe në rajon në veçanti
Si përgjigje ndaj „politikës së ushtrimit të presionit maksimal” të SHBA dhe sanksioneve të ashpërsuara, Irani kërcënoi me ndalimin e eksportit të naftës nga Gjiri Persik. Në shtator 2019, dy impiante të kompanisë saudite të naftës, Saudi Amraco, u dëmtuan rëndë nëpërmjet sulmeve me drone dhe raketave. Si pasojë nxjerrja e naftës saudite u përgjysmua. Sulmet u morën përsipër nga rebelët houti të Jemenit, që përkrahen nga Irani. Qeveria amerikane konsideroi Teheranin si nxitës të sulmit dhe presidenti Trump deklaroi gatishmërinë për marrjen e masave ndëshkuese kundër Iranit. SHBA shtoi trupat në rajon. Tensionet në Lindjen e Mesme vazhduan të përshkallëzohen, deri në vrasjen e gjeneralit iranian, Kassem Soleimani me një raketë amerikane në Bagdad, në fillim të vitit 2020.
Arabia Saudite zbulon diplomacinë
Me ardhjen në pushtet të Joe Bidenit pati ndryshime të politikës amerikane në Lindjen e Mesme. Bideni kritikoi qartë luftën e Arabisë Saudite në Jemen dhe për këtë i refuzoi Riadit përkrahjen amerikane. Ai filloi njëkohësisht bisedimet me Iranin për ringjalljen e marrëveshjes atomike të 2015. Në këto rrethana ndryshimesh ndërkombëtare, princi saudit trashëgimtar i fronit, Mohammed bin Salman deklaroi në fund të muajit prill se synon krijimin e marrëdhënieve të mira me Teheranin dhe se dëshiron të ketë një vend fqinj të pasur. Ai tha në televizionin saudit se mbështet diplomacinë rajonale.
Ekspertja për Lindjen e Mesme në Chatham Hause të Britanisë, Sanam Vakil, sheh ndërkohë që edhe në konfliktin e Jemenit ekziston mundësia e afrimeve midis Riadit dhe Teheranit. Ajo tha për Deutsche Welle-n, se: “Riadi po mundohet të marrë përkrahjen e Iranit, në mos edhe ndihmën, për t’i dhënë fund luftës së Jemenit. Por kjo do të kërkonte që Teherani të sjellë në tryezën e bisedimeve houtit, nëse do ishte në gjendje ta bënte këtë.”
Një raport i ri i Pentagonit detajon aftësitë raketore bërthamore të Kinës dhe aftësinë e saj për të goditur Shtetet e Bashkuara në rast të një lufte botërore.
Raporti, i cili iu dorëzua Kongresit më 23 dhjetor, thotë se Kina është e aftë të godasë pjesën më të madhe të SHBA-së me raketat DF-31.
Raporti nënvizon:
“Përforcimi historik ushtarak i Kinës e ka bërë kontinentin e SHBA-së gjithnjë e më të prekshëm. Kina mban një arsenal të madh dhe në rritje të armëve bërthamore, detare dhe konvencionale me rreze të gjatë veprimi, si dhe aftësi kibernetike dhe hapësinore, të afta të kërcënojnë drejtpërdrejt sigurinë e amerikanëve”.
Qëllimi përfundimtar i Kinës
Departamenti Amerikan i Luftës pretendon se qëllimi përfundimtar i Kinës është të bëhet një superfuqi globale deri në vitin 2049, e aftë të mbrojë të gjitha interesat e vendit.
Me një ushtri të klasit botëror, Departamenti Amerikan beson se Kina do të kërkojë të pushtojë Tajvanin dhe ta përfshijë atë në Kinë, pasi ajo tashmë e pretendon ishullin si pjesë të shtetit kinez.
Raporti tha gjithashtu se Kina ka të paktën 100 raketa balistike ndërkontinentale (ICBM) DF-31, të cilat janë zhvendosur në vende nëntokësore lëshimi, të njohura si silos. Këto raketa kanë një rreze veprimi prej 11,000 kilometrash, duke mbuluar pjesën më të madhe të Shteteve të Bashkuara.
Këto silura janë vendosur në zona të largëta në Kinën veriore dhe perëndimore: në Hami, Xinjiang, Yumen, Gansu dhe Yulin, Mongolia e Brendshme, pranë kufirit me Mongolinë. Edhe pse Kina vlerësohet të ketë gjithsej 320 silo në këto tre zona, SHBA-të besojnë se vetëm 100 prej tyre janë të pajisura me raketa.
“Trump kërkon paqe”
Duke folur për Daily Mail, një zyrtar i lartë i Departamentit të Luftës tha se Donald Trump dhe administrata e tij po kërkojnë të ulin tensionet dhe në fund të fundit të shmangin çdo konflikt global, siç është një Luftë e Tretë Botërore.
“Presidenti Trump kërkon një paqe të qëndrueshme, tregti të drejtë dhe marrëdhënie të respektueshme reciprokisht me Kinën. Departamenti i Luftës do të mbështesë qëllimin e Presidentit duke hapur një gamë më të gjerë komunikimesh ushtarake me Ushtrinë Çlirimtare Popullore dhe duke kërkuar mënyra të tjera për t’i bërë të qarta qëllimet tona paqësore”, tha ai.
Frika e republikanëve
Megjithatë, disa republikanë kanë paralajmëruar për “kërcënimin” që Kina përbën për SHBA-të në të ardhmen.
Sipas një raporti nga ‘Politico’, përfaqësuesi Nathaniel Moran paralajmëroi se Kina mund të kthehet kundër SHBA-së në sektorin farmaceutik, pasi furnizon rreth 80% të përbërësve aktivë farmaceutikë të përdorur në Shtetet e Bashkuara.
“Brenda natës, Kina mund të mbyllë rubinetin dhe shumë produkte thelbësore farmaceutike, madje edhe gjëra si aspirina, mund të zhduken nga zinxhiri i furnizimit në Shtetet e Bashkuara”, paralajmëroi ai.
Ai iu referua gjithashtu fuqisë ushtarake në rritje të vendit dhe shtoi:
“Ne e dimë se qëllimi afatgjatë i Kinës është në thelb dominimi ekonomik, diplomatik dhe ushtarak në të gjithë botën, dhe ata i shohin Shtetet e Bashkuara si një kundërshtar”.
Një alarm u dha në lagjen Floria të Stambollit, kur dy anije cisterna me flamuj azerbajxhanas dhe turk dërguan një sinjal rreziku.
Incidenti ndodhi në brigjet e Bakirkoy, në Turqi, ndërsa autoritetet kompetente mobilizuan menjëherë ekipet e shpëtimit.
Sipas një deklarate nga Ministria turke e Transportit dhe Infrastrukturës, dy anijet cisterna “ranë në kontakt ndërsa ishin të ankoruara në zonën Kucukcekmece. Ato janë anije cisternë KALBAJAR 141 metra e gjatë dhe ALATEPE 115 metra e gjatë”.
Siç u theksua në njoftim, për shkak të afërsisë së anijeve me bregdetin dhe raportimit të kontaktit midis tyre, ekipet e shpëtimit në tokë, si dhe një rimorkiator, që i përkiste Drejtorisë së Përgjithshme të Sigurisë Bregdetare, u dërguan menjëherë në vendngjarje.
Deri më tani, nuk është raportuar asnjë informacion për lëndime apo ndotje detare, ndërsa shërbimet kompetente vazhdojnë të monitorojnë situatën dhe të hetojnë rrethanat në të cilat ndodhi incidenti.
Kina ka intensifikuar ndjeshëm presionin ushtarak ndaj Tajvanit, duke lëshuar raketa dhe duke zhvilluar stërvitje të mëdha ushtarake rreth ishullit, në atë që konsiderohet një nga manovrat më të rrezikshme të viteve të fundit.
Sipas mediave ndërkombëtare, gjatë ditës së dytë të stërvitjeve ushtarake, forcat kineze kanë lëshuar raketa në ujërat në veri dhe jug të Tajvanit, si pjesë e një simulimi për bllokimin e ishullit. Ushtria kineze zhvilloi rreth 10 orë trajnime intensive, duke përfshirë sulme ajrore, detare dhe operacione kundër nëndetëseve.
Stërvitjet, të quajtura “Misioni i Drejtësisë 2025”, vijnë vetëm 11 ditë pasi Shtetet e Bashkuara njoftuan një paketë ndihme ushtarake prej 11.1 miliardë dollarësh për Tajvanin, çka ka shkaktuar reagim të ashpër nga Pekini.
Autoritetet kineze deklaruan se manovrat kanë për qëllim parandalimin e çdo ndërhyrjeje të huaj. “Çdo forcë që përpiqet të ndërhyjë në çështjet e Kinës do të përballet me pasojat”, u shprehën zyrtarë nga Zyra për Çështjet e Tajvanit.
Tensionet janë shtuar edhe pas deklaratave të kryeministrit japonez, i cili sugjeroi se Japonia do të reagonte në rast të një sulmi ndaj Tajvanit. Në këtë kuadër, presidenti kinez Xi Jinping ka promovuar komandantin e Komandës Lindore, duke sinjalizuar gatishmërinë ushtarake të Pekinit.
Faqet e para të gazetave në UK
Vonesat e Eurostar hyjnë në ditën e dytë, pasi pasagjerët ngecën në bord gjatë natës.
Brenda “Strofkës së Ujkut “, udhëtim në bunkerin sekret ku Hitleri drejtoi luftën dhe i mbijetoi atentatit
Harta e ndërrimit të viteve, bota feston për 26 orë, nga Kiritimati në Samoa, ja kush hyn i pari në 2026
Miura nuk dorëzohet, në moshën 58 vjeçare gjen një klub të ri në Japoni
Broja jep asist, por Burnley mundet nga Newcastle
Vendimi i qeverisë, zbardhet skema e re e kompensimit, nga 600 deri në 1800 lekë shtesë në muaj, ja kush përfiton
Qeveria nderon legjendat, 13 figura të shquara të artit dhe sportit përfitojnë pension të posaçëm
Jennifer Lopez e lumtur dhe e lirë pas ndarjes nga Ben Affleck: Fokus tek puna dhe fëmijët
Dasmë për 80-vjetorin! Këngëtarja “Cher” do kurorëzohet përsëri, partneri i saj 40 vite më i ri: S’më intereson mosha…
Raporti amerikan zbulon se sa armë bërthamore zotëron Kina dhe a mund të sulmojë SHBA-të!
VIDEO/ Alarm pranë Stambollit, 2 anije cisternë përplasen mes tyre në Detin e Marmarasë!
Kina rrit tensionet: Lëshon raketa drejt Tajvanit dhe rrethon ishullin me luftanije
Adriatik Lapaj: Vitin e Ri do e hamë në shesh te Kryeministria
Përse duhet të PUTHNI dikë mesnatën e Vitit të Ri?! Tradita që ju ndihmon
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
Ironia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Bllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Bashkimi me euron do të kishte mbuluar koston e NHS-së
Emigrantët kthehen, por Shqipëria nuk i mban
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Fqinji me Shqipërinë sapo shkroi historinë
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
-
UK2 days agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania4 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports2 days agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK4 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania2 days agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania11 hours agoIronia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
-
Kosova1 day agoKëta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes