Bota
Kështu fillon Lufta e Tretë Botërore
Data e zakonshme e dhënë për fillimin e Luftës së Dytë Botërore është 1 shtatori 1939, kur Hitleri pushtoi Poloninë pas nënshkrimit të Paktit Molotov-Ribbentrop. Por kjo ishte vetëm një ngjarje në një seri ngjarjesh që në atë kohë mund të dukeshin të shkëputura.
Midis tyre: Pushtimi japonez i Mançurisë në 1931. Pushtimi italian i Abisinisë në 1935. Rimilitarizimi i Rheinland-it në 1936 dhe Lufta Civile Spanjolle, e cila filloi në të njëjtin vit. Anschluss me Austrinë dhe kriza Sudeten e vitit 1938. Pushtimi Sovjetik i Polonisë pak javë pas atij gjerman dhe pushtimet perëndimore të Gjermanisë vitin e ardhshëm. Operacioni Barbarossa dhe Pearl Harbor në 1941.
Çështja është se Lufta e Dytë Botërore nuk filloi menjëherë, si uji që ngrihet derisa të çajë një digë. Ne, gjithashtu, kemi jetuar në vite të rritjes së ujërave, megjithëse u desh pushtimi i Ukrainës nga Rusia që pjesa më e madhe e botës ta vinte re.
Para pushtimit kemi pasur pushtimet ruse në Gjeorgji, Krime dhe Ukrainën lindore; bombardimi rus i Aleppos; përdorimi i agjentëve ekzotikë radioaktivë dhe kimikë kundër disidentëve rusë në tokën britanike; Ndërhyrja ruse në zgjedhjet amerikane dhe hakimet masive të rrjeteve kompjuterike perëndimore; vrasja e Boris Nemtsov dhe helmimi dhe burgosja flagrante e kryeopozitarit rus, Alexei Navalny.
A u prit ndonjë nga këto shkelje të sovranitetit, shkelje ligjore, shkelje të traktateve, krime lufte dhe krime kundër njerëzimit me një përgjigje të fortë, të bashkuar, ndëshkuese që mund të kishte shmangur raundin tjetër të ofensivës? A e ndaluan Vladimir Putinin përgjigjet perëndimore ndaj shkeljeve të tjera të normave globale – përdorimi i armëve kimike nga Siria kundër civilëve, çrrënjosja e autonomisë së Hong Kongut nga Pekini, lufta e Iranit kundër fqinjëve të tij?
Me pak fjalë, a kishte Putin ndonjë arsye për të menduar, përpara 24 shkurtit, se ai nuk do të ishte në gjendje t’ia hidhte me pushtimin e tij?
Ai nuk e bëri. Ndryshe nga pretendimi se sjellja e Putinit është rezultat i provokimit perëndimor, si refuzimi për të përjashtuar absolutisht anëtarësimin eventual në NATO për Ukrainën, Perëndimi ka kaluar kryesisht 22 vjet duke e qetësuar Putinin përmes një cikli të gjatë rivendosjesh dhe shuplakash të lehta. Shkatërrimi i Ukrainës është fryt i këtij qetësimi.
Administrata e Biden-it tani përballet me pyetjen nëse dëshiron t’i japë fund këtij cikli. Përgjigja nuk është e qartë. Sanksionet kanë dëmtuar ekonominë ruse, dërgesat e armëve në Ukrainë kanë ndihmuar në ngadalësimin e përparimit rus dhe brutaliteti i Rusisë ka bashkuar NATO-n. Këto janë merita të Presidentit.
Por administrata vazhdon të funksionojë nën një sërë iluzionesh potencialisht katastrofike.
Sanksionet mund të shkatërrojnë Rusinë në terma afatgjatë. Por lufta e menjëhershme në Ukrainë është afatshkurtër. Përderisa një nga efektet kryesore të sanksioneve ka qenë dërgimi i dhjetëra mijëra rusëve të klasës së mesme në mërgim, ato në fakt ndihmojnë Putinin duke dobësuar një bazë të fuqishme të opozitës politike. Sa për oligarkët, ata mund të kenë humbur jahtet e tyre, por ata nuk do të marrin armët në duar.
Armatosja e Ukrainës me raketa Javelin dhe Stinger ka plagosur dhe vënë në siklet ushtrinë ruse. Sigurimi i Kievit me avionë luftarakë MIG-29 dhe sisteme të tjera armësh që mund të ndryshojnë lojën mund të ndihmojë në ndryshimin e rrjedhës së luftës. Refuzimi për ta bërë këtë vetëm mund të zgjasë agoninë e Ukrainës.
Sugjerimet e shpeshta se Putini e ka humbur tashmë luftën ose se ai nuk mund të fitojë kur ukrainasit janë të bashkuar në urrejtjen e tyre për të, ose se ai është duke kërkuar për një rrugëdalje, dhe se SHBA duhet të mendojë mënyra të zgjuara për t’i siguruar atij një të tillë, mund të rezultojë e saktë. Por këto sugjerime janë jashtëzakonisht të parakohshme. Kjo luftë është vetëm në javën e tretë; Nazistëve iu desh më shumë kohë për të pushtuar Poloninë. Aftësia për të nënshtruar një popullatë të shqetësuar është kryesisht një funksion i dhimbjes që një pushtues është i gatshëm të shkaktojë. Për të marrë me mend këtë, shikoni se çfarë i bëri Putin Grozny-t në vitin e tij të parë në detyrë.
Refuzimi për të vendosur një zonë ndalim-fluturimi në Ukrainë mund të justifikohet sepse tejkalon rreziqet që vendet e NATO-s janë të përgatitura të tolerojnë. Por ideja se duke vepruar kështu mund të nisë Lufta e Tretë Botërore, injoron historinë dhe sinjalizon dobësi. Amerikanët u përballën me pilotët sovjetikë që vepronin nën mbulesën kineze ose koreano-veriore në Luftën Koreane pa hedhur në erë botën. Dhe neveria jonë e zëshme ndaj konfrontimit është një ftesë, jo një pengesë, për përshkallëzimin rus.
Tani ekziston një rrezik serioz që këto iluzione të mund të shemben shumë papritur. Ka pak prova deri më tani se Putini është i etur për të ulur humbjet e tij; përkundrazi, për ta bërë këtë tani, pas marrjes së çmimit ekonomik të sanksioneve, por pa arritur një fitore të qartë, do të rrezikonte kontrollin e tij në pushtet.
Përfundimi: Prisni që Putin t’i japë edhe më shumë gaz. Nëse ai përdor armë kimike, siç bëri Bashar al-Assad, ose vendos një armë bërthamore në fushëbetejë në përputhje me doktrinën e kahershme ushtarake ruse, a humbet ai më shumë se sa fiton? Përgjigja është e thjeshtë. Ai fiton me shpejtësi. Ai e tmerron Perëndimin. Ai konsolidon pushtetin. Ai vuan pasoja vetëm pak më të rënda se ato të shkaktuara deri tani. Dhe bashkëudhëtarët e tij në Pekin, Teheran dhe Phenian do të mbajnë shënime.
Si fillon lufta e ardhshme botërore? Në të njëjtën mënyrë siç filloi ajo e fundit.
Bret Stephens,The New York Times/ Përshtati në shqip LAPSI.AL
Bota
20 pikat e Zelenskyt për t’i dhënë fund luftës, Rusia kundër!
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka prezantuar një plan me 20 pika për t’i dhënë fund luftës me Rusinë, të cilin e ka cilësuar si “përpjekjen më të mirë” për arritjen e paqes. Drafti, i diskutuar së fundmi me përfaqësues të SHBA-ve dhe i paraqitur edhe ish-presidentit amerikan Donald Trump, konsiderohet rreth 90% i përfunduar, por mbetet ende i hapur për disa çështje kyçe.
Plani përfshin një sërë masash që synojnë stabilizimin e situatës në Ukrainë dhe parandalimin e një përshkallëzimi të ri të konfliktit.
Çfarë parashikon plani?
Mes pikave kryesore janë ngrirja e vijës së frontit, krijimi i një ushtrie të fuqishme ukrainase prej rreth 800 mijë trupash, e mbështetur financiarisht nga partnerët perëndimorë, si dhe vendosja e garancive të forta të sigurisë, të ngjashme me nenin 5 të NATO-s.
Gjithashtu, parashikohet anëtarësimi i Ukrainës në Bashkimin Europian, me kërkesën që të përcaktohet një afat i qartë për këtë proces. Kievi kërkon që kjo të jetë një garanci politike dhe strategjike për të ardhmen e vendit.
Siguria dhe garancitë ndërkombëtare
Plani përfshin një marrëveshje dypalëshe sigurie me Shtetet e Bashkuara dhe mbështetje ushtarake nga vendet evropiane, përfshirë mbrojtjen ajrore, tokësore dhe detare. Gjithashtu, parashikohet krijimi i një mekanizmi monitorimi për të shmangur rifillimin e luftimeve dhe për të garantuar respektimin e marrëveshjes.
Një tjetër element i rëndësishëm është lirimi i të gjithë robërve të luftës dhe civilëve të ndaluar, si dhe organizimi i zgjedhjeve pas arritjes së një marrëveshjeje paqeje.
Donbasi, nyja më e ndërlikuar
Rajoni i Donetskut mbetet pika më e vështirë e negociatave. Kievi refuzon çdo skenar që parashikon dorëzimin e territoreve të pushtuara dhe propozon krijimin e një zone të çmilitarizuar, ku të dyja palët të tërhiqen dhe siguria të garantohet nga forca ndërkombëtare.
Çështja e Zaporizhzhias
Një tjetër pikë e ndjeshme është centrali bërthamor i Zaporizhzhias, aktualisht nën kontroll rus. Zelensky propozon që ai të funksionojë si një “joint venture” mes Ukrainës dhe Shteteve të Bashkuara, me administrim të përbashkët dhe mbikëqyrje ndërkombëtare. Sipas tij, kjo do të garantonte sigurinë energjetike dhe do të shmangte rreziqet e një aksidenti bërthamor.
Qëndrimi i Moskës
Nga ana tjetër, Moska ka reaguar me tone të ashpra. Presidenti rus Vladimir Putin ka deklaruar se Perëndimi po përpiqet ta detyrojë Ukrainën të pranojë kushte të pafavorshme, ndërsa ka paralajmëruar se Rusia do të vazhdojë operacionet ushtarake nëse nuk arrihet një marrëveshje “e pranueshme”.
Putin ka theksuar se kontrolli i plotë i rajonit të Donetskut mbetet një nga objektivat strategjikë të Rusisë, duke e konsideruar atë një zonë kyçe për sigurinë dhe interesat e saj.
Bota
Peskov: Rusia pajtohet me vlerësimin e Trump, bisedimet në fazën përfundimtare
Kremlini tha se pajtohet me Presidentin e SHBA-së, Donald Trump, se bisedimet për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë janë në fazën përfundimtare.
I pyetur nga gazetarët nëse Moska ndan vlerësimin e Trump pas bisedimeve me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u përgjigj: “Sigurisht”.
Peskov refuzoi të komentojë mbi idenë e një zone të lirë ekonomike në Donbas ose mbi të ardhmen e termocentralit bërthamor Zaporizhzhia, i cili kontrollohet nga Rusia, duke thënë se Kremlini e konsideronte të papërshtatshme.
“Për momentin, nuk e konsiderojmë të nevojshme të japim detaje”, tha ai.
Sipas tij Ukraina duhet të tërheqë trupat e saj nga pjesa e Donbasit që ende e kontrollon nëse dëshiron paqe dhe se nëse Kievi nuk arrin një marrëveshje, atëherë do të humbasë edhe më shumë territor.
Putin dhe Trump folën të dielën përpara takimit të Trump në Miami me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskiy. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se një tjetër telefonatë ishte planifikuar shumë shpejt.
Bota
Kush është “zbatuesi hije” i Shtëpisë së Bardhë me ndikim të jashtëzakonshëm te Trump
Presidenti Trump ishte i lodhur. Gjatë një takimi me ligjvënësit e grupit republikan në Shtëpinë e Bardhë gjatë verës, Trump qortoi ashpër kreun e House Freedom Caucus, Andy Harris, sepse kishte ngritur shqetësime rreth legjislacionit kryesor të presidentit për taksat dhe shpenzimet. Trump kërkoi që Harris të rreshtohej…pastaj presidenti u largua papritur nga dhoma, sipas njerëzve që morën pjesë në takim.
Pasi Trump u largua, Harris e drejtoi zemërimin e tij te James Blair, një nga këshilltarët kryesorë të presidentit. Harris e akuzoi Blair-in se donte të gjente një sfidues republikan në zgjedhjet primare për ta rrëzuar atë.
“Unë thjesht punoj për presidentin, zotëri,” u përgjigj Blair, sipas njerëzve në dhomë. Ky nuk ishte një mohim.
Blair, një operativ 36-vjeçar qeros nga Florida, të cilin kolegët e përshkruajnë si intensiv dhe të zjarrtë, është bërë një figurë tejet e rëndësishme në mandatin e dytë të Trump-it, duke bindur ligjvënësit, duke zbatuar besnikërinë ndaj Trump-it, duke formësuar mesazhet e presidentit për shëndetësinë dhe ekonominë, si dhe duke orkestruar strategjinë e Shtëpisë së Bardhë për zgjedhjet e mesmandatit të vitit të ardhshëm.
Gjurmët e tij janë aq të dukshme në planin e rishpërndarjes së zonave të Republikanwve, saqë disa ndihmës të Shtëpisë së Bardhë i referohen atij si “Blairymandering.”
Titulli i Blair-it – zëvendësshef i stafit – nuk e pasqyron plotësisht ndikimin e tij. Ai ishte në mesin e shtatë zyrtarëve të lartë, përfshirë zëvendëspresidentin dhe Sekretarin e Shtetit, që përfaqësuan administratën ë një set fotografik të fundit për Vanity Fair. Ai e përshkroi veten si një “rojtar”.
“Presidenti mbështetet tek ai jashtëzakonisht shumë,” tha Russell Vought, drejtor i Zyrës së Menaxhimit dhe Buxhetit, në një intervistë.
Deri më tani, Blair i ka mbajtur republikanët kryesisht të bashkuar rreth Trump-it. Ai ndihmoi në sigurimin e kalimit të paketës së taksave dhe shpenzimeve të Trump-it, duke kufizuar largimet nga radhët e republikanëve të Kongresit dhe duke fituar mbështetjen e Harris dhe konservatorëve të tjerë.
Në një deklaratë, Harris tha se “mosmarrëveshjet nuk janë të pazakonta gjatë negociatave të nivelit të lartë” dhe e quajti punën e Blair-it “të lavdërueshme”. Një zëdhënëse e Harris hodhi poshtë pretendimin se kongresmeni ngriti mundësinë e një sfide në primare gjatë takimit në Shtëpinë e Bardhë.
Por përpara ka sfida të mëdha. Blair po përpiqet të shmangë humbje republikane në mesmandat. Blair po punon për të parandaluar thellimin e çarjeve në Partinë Republikane. Dhe ai do të duhet të bindë republikanët skeptikë dhe gjykatat që të pranojnë përpjekjet e tij për të riformuar hartat e Kongresit.
Jo më një “i ngurtë”
Blair u soll në fushatën presidenciale të Trump-it të vitit 2024 nga atëherë shefja e fushatës Susie Wiles, e cila tani shërben si shefe e stafit të Shtëpisë së Bardhë. Wiles dhe Blair më parë punuan për guvernatorin e Floridës, Ron DeSantis, dhe më vonë u ftohën me të pasi u larguan në fillim të vitit të parë të guvernatorit në detyrë.
Një nga punët e para të Blair-it për Trump-in gjatë primareve të vitit 2024 ishte sulmi ndaj DeSantis, shpesh duke përdorur informacione rreth guvernatorit që i kishte mbledhur duke punuar për të.
Pas atentatit ndaj Trump-it në korrik 2024, Blair ndonjëherë sillte një jelek antiplumb dhe një armë në punë, kujtojnë ish-ndihmësit e fushatës.
Blair fillimisht nuk kishte një marrëdhënie të ngushtë me Trump-in, i cili u thoshte ndihmësve në atë kohë se ai ishte “i ngurtë”. Por Trump e njohu Blair-in pas zgjedhjeve dhe tani flet me të rregullisht, sipas zyrtarëve të Shtëpisë së Bardhë.
Blair është kërkues, i prirur për të kritikuar dhe vazhdimisht në telefonin e tij, sipas njerëzve që e njohin. Disa në Uashington e quajnë atë “Orakulli” për shkak të njohurive të tij enciklopedike mbi të dhënat. Fjalitë e tij shpesh fillojnë me: “Presidenti dëshiron…”
“Ka një arsye pse Presidenti Trump e thërret zëvendësshefin e tij të stafit ‘James i Shkëlqyer’,” tha zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë Karoline Leavitt.
Blair ndonjëherë ka përqafuar rolin e “policit të keq”, duke u dërguar lajme të vështira për t’u gëlltitur ligjvënësve. Ai u tha republikanëve që kishin shqetësime rreth paketës së taksave dhe shpenzimeve se një votë kundër legjislacionit do ishte një votë kundër presidentit dhe axhendës së tij dhe do trajtohej si e tillë, sipas njerëzve të njohur me bisedat. Kjo u pa nga disa ligjvënës si një kërcënim.
Ai shpesh këshillon ligjvënësit republikanë se si duhet të votojnë, si duhet të drejtojnë fushatat, kur nuk duhet të kërkojnë poste më të larta dhe kur Trump është i zemëruar. Ai u kujton ligjvënësve se Trump është më popullor në rrethet e tyre sesa janë ata vetë, duke sjellë ndonjëherë sondazhe për të përforcuar argumentin e tij. Ndërsa Trump ka bërë presion për të hequr *”filibuster”-in, Blair është takuar privatisht me senatorët javët e fundit për të paraqitur ndryshimet e mundshme.
Blair ka filluar t’u japë këshilla anëtarëve mbi përballueshmërinë e jetesës që nuk përputhen gjithmonë me mesazhet publike të Trump-it, duke thënë se kjo çështje do jetë në qendër të zgjedhjeve të mesmandatit.
“Jo shumë respekt”
Taktikat e Blair-it kanë zemëruar disa në Kapitol Hill. Anëtarët janë ankuar privatisht se si Shtëpia e Bardhë nuk duket se e kupton që Kongresi është një degë e barabartë e qeverisë. Disa republikanë kanë njoftuar tërheqjen në vend që të përballen me rizgjedhjen, dhe të tjerë po e konsiderojnë tërheqjen, thanë republikanët e lartë të Hill-it.
Deputetja Marjorie Taylor Greene, që po tërhiqet, shprehu zemërim te zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë në fillim të këtij viti se Blair dhe ekipi i marrëdhënieve legjislative ishin përçmues ndaj saj. Zyra e saj nuk iu përgjigj kërkesave për koment.
“Nuk ka shumë respekt ndaj Kongresit”, tha Erick Erickson, një aktivist konservator.
Në një deklaratë të shkruar, Blair citoi nga fjalimi i përgatitur që Presidenti John F. Kennedy do mbante në Dallas ditën kur u vra: “Gjithmonë do ketë zëra disidentë në vend, duke shprehur kundërshtim pa alternativa, duke gjetur gabime por asnjëherë favor, duke parë errësirë në çdo anë dhe duke kërkuar ndikim pa përgjegjësi.”
Blair ka bërë presion mbi anëtarët në rrethe konkurruese që të kandidojnë për rizgjedhje pasi mori vesh se po planifikonin të tërhiqeshin ose të kërkonin një zyrë tjetër. Ndonjëherë, bisedat janë nxehur. Ai e shkurajoi ligjvënësin Mike Lawler nga kandidimi për guvernator në Nju Jork, dhe këshilloi deputetin Bill Huizenga kundër kandidimit për Senat në Miçigan, duke zemëruar këtë të fundit.
“A është ai i drejtpërdrejtë? Sigurisht. Kjo është një gjë e mirë për sa më përket mua. Një nga problemet në Uashington është se shumë njerëz janë të butë,” tha Lawler. Blair u shpreh “shumë mirënjohës” që anëtarët dëgjuan.
Muajt e fundit, Blair e ka kthyer fokusin te zgjedhjet e mesmandatit. Ai dha një prezantim në PowerPoint mbi garat dhe strategjitë e veçanta për ndihmësit e Shtëpisë së Bardhë në Camp David. Dhe ai ka intervistuar kandidatë për dhjetëra gara potenciale, duke pyetur për besnikërinë e tyre ndaj Trump-it, nëse mbështesin axhendën e presidentit dhe si planifikojnë të fitojnë.
Blair e ka përshkruar veten te bashkëpunëtorët si “shumë djathtas”, por ai ndonjëherë i paraqet presidentit dhe ekipit të tij të dhëna që tregojnë dobësitë e mundshme politike të politikave të administratës. Ai ka informuar zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë mbi sondazhet që tregojnë se bastisjet e emigracionit që përqendrohen në dëbimin e kriminelëve do ishin më popullore sesa bastisjet me shtrirje të gjerë. Ai i dha Trump-it grafiqe së fundmi që tregonin se sa pesimistë ishin shumë amerikanë për ekonominë.
Në prill, Blair i prezantoi presidentit një plan agresiv për të rishikuar hartat e Kongresit në përpjekje për të mbajtur kontrollin republikan të Dhomës. Plani ishte guximshëm, por Trump-it i pëlqeu dhe i tha Blair-it të sulmonte.
Për javë të tëra, Blair u bëri presion ligjvënësve të Indianas, përfshirë kreun e Senatit shtetëror Rodric Bray, për të mbështetur një plan rishpërndarjeje të zonave të mbështetur nga Trump. Në një telefonatë natën para votimit, Blair e akuzoi Bray-n se po luante lojëra dhe po punonte kundër republikanëve. Bray i tha se rishikimi i hartave nuk ishte i duhur. Aleatët e Trump tani po paralajmërojnë të mos mbështesin krerët republikanë të shtetit në primare.
Wall Street Journal – Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
-
Albania2 days agoShqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
UK4 hours agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania5 hours agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Sports3 hours agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK2 days agoRrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania20 hours agoVIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
Albania20 hours agoAnomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor
-
Albania21 hours ago“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri
