Autoriteti i Konkurrencës ka përfunduar një nga hetimet më të thelluara të viteve të fundit në tregun agro-ushqimor, duke konstatuar shkelje serioze të ligjit të konkurrencës në tregun e grumbullimit dhe shitjes me shumicë të fruta-perimeve në qarqet Tiranë, Elbasan, Berat, Fier dhe Korçë. Hetimi, i cili zgjati gati dy vite dhe përfshiu monitorim të vazhdueshëm të tregut, hetim paraprak dhe hetim të thelluar, kulmoi me vendimet e miratuara nga Komisioni i Konkurrencës në mbledhjen e datës 26 nëntor 2025.
Sipas vendimeve nr. 1234–1239, Komisioni konstatoi se një grup ndërmarrjesh grumbulluese, konkretisht Omer Fruit SHPK, Nedrete Arapi PF, Besim Thaqi PF, Morina Grup SHPK, Fruit-To-Zela SHPK dhe Roland-2012 SHPK, kishin bashkërenduar çmimet e blerjes gjatë periudhave sezonale, duke diktuar çmimet në dëm të fermerëve. Hetimi evidentoi se këto ndërmarrje kishin aplikuar marzhe fitimi jashtëzakonisht të larta, me mark-up që në disa raste arrinte deri në 115 për qind, duke përforcuar pabarazinë e fuqisë negociuese në zinxhirin e tregtimit.
Autoriteti e ka cilësuar këtë sjellje si marrëveshje të ndaluar sipas nenit 4 të ligjit nr. 9121/2003 “Për mbrojtjen e konkurrencës” dhe si shkelje të rëndë, për të cilën janë vendosur gjoba deri në 0.15 për qind të xhiros së vitit financiar paraardhës. Vendimi përbën një precedent të rëndësishëm për mënyrën se si trajtohen praktikat e koordinuara në sektorë ku fermerët historikisht kanë qenë pala më e dobët në negociata.
Gjatë hetimit u provua se shumë fermerë përballeshin me çmime të diktuara, mungesë reale negociimi, varësi të theksuar nga një numër i kufizuar blerësish, presione të vazhdueshme për uljen e çmimeve dhe vonesa në shlyerjen e pagesave. Këto praktika kishin krijuar një klimë pasigurie ekonomike për fermerët dhe kishin deformuar funksionimin normal të tregut.
Vendimi i Autoritetit të Konkurrencës adreson drejtpërdrejt këto problematika, duke synuar forcimin e pozitës së fermerëve dhe rivendosjen e konkurrencës së ndershme. Efekti i tij nuk kufizohet vetëm te gjobitja e gjashtë ndërmarrjeve, por shtrihet në të gjithë tregun kombëtar, pasi vendos qartësi mbi praktikat e ndaluara, standarde më të larta për transparencën e çmimeve dhe një sinjal të fortë disiplinues për të gjithë aktorët e zinxhirit agro-ushqimor.
Përveç gjobave, Komisioni i Konkurrencës ka vendosur masa korrigjuese konkrete. Ndërmarrjet e ndëshkuara janë detyruar të afishojnë në mënyrë të dukshme çmimet aktuale të produkteve që grumbullojnë dhe do të jenë subjekt i monitorimit nga Autoriteti për një periudhë njëvjeçare. Këto masa synojnë rritjen e transparencës, parandalimin e sjelljeve të përsëritura dhe krijimin e një tregu më të drejtë për prodhuesit vendas.
Në tërësi, ky vendim përbën një ndërhyrje me impakt të drejtpërdrejtë në zinxhirin ushqimor. Për fermerët në të gjithë Shqipërinë, vendimi përfaqëson jo vetëm ndëshkim të shkelësve, por edhe një hap konkret drejt një tregu më transparent, më të balancuar dhe më të drejtë.
Ekofin.al
