Oscar Balderas, DOSSIER POLITICO
Imagjinoni sikur jeni një trafikant droge që sjell një ngarkesë armësh nga Evropa Lindore në këtë kontinent; kartelet meksikane ju kanë paguar një shumë të madhe parash – le të themi 50 milionë dollarë në para të gatshme – për ato pushkë dhe municione. Por ajo që duket si një bekim është shndërruar në mallkim: pasi mbledhni paratë tuaja, për shembull, në shtetin e Sinaloas, kuptoni se nuk mund t’i ktheni ato në “kontinentin e vjetër” nga ajri ose toka. Ju nevojitet diçka që t’ju ndihmojë të fshehni origjinën e paligjshme të parave tuaja; ajo shumë para mund t’ju tradhtonte si gangster.
Tani imagjinoni sikur ka një kazino pranë hotelit tuaj, një vend ku mijëra transaksione financiare ndodhin çdo ditë, shumica e të cilave kalojnë pa u vënë re nga një sistem mbikëqyrjeje i vjetëruar dhe i mbingarkuar. Edhe më mirë: ky lokal përballë rrugës preferon klientët me para në dorë. Pra, ju mbledhni 50 të njohur dhe secili prej tyre shkëmben çipa me vlerë një milion dollarë me bekimin e pronarëve. Tani paratë tuaja të pista kanë bërë një hap të rëndësishëm: tani kanë një funksion ligjor – bixhozin, një aktivitet i lejuar në Meksikë.
Grupe me nga pesë miq mblidhen rreth të njëjtës tavolinë pokeri. Ata bëjnë sikur nuk e njohin njëri-tjetrin dhe vënë baste sikur çipat të ishin pafund. Disa humbasin shuma të mëdha, të tjerë fitojnë shuma të vogla në kohë rekord. Rezultati nuk ka rëndësi. Gjëja e rëndësishme është të “humbësh me qëllim” kundër një bashkëpunëtori që “fiton me fat”.
Pas disa orësh, objektivi është arritur: të simulohet një aktivitet për një kohë të mjaftueshme dhe të besueshme për autoritetin, në mënyrë që 50 të njohurit të shkojnë te arkëtari për të shkëmbyer fitimet e tyre. Ata ju japin një çek ose transfertë që regjistrohet si fitime nga bixhozi ose një rimbursim për çipat e paluajtur; ata ju japin ato para, tani të pastra: është fryt i rastësisë, jo i krimit. Të tjerë ju kërkojnë t’i transferoni ato direkt në një llogari bankare të huaj në të cilën keni qasje. Origjina ligjore i thotë të gjitha: “Casino Fulano de Tal, SA de CV”, një kompani legjitime që paguan taksat e saj në kohë.
Pra, thjesht u paguani lojtarëve tuaj një komision, një pjesë tjetër për kazinonë, dhe jeni gati të ktheheni në Evropë me miliona në një llogari bankare, pa pasur asnjë kartëmonedhë të mallkuar. Humbët pak, po, por pastroni shumë.
Kjo skemë e thjeshtuar është ajo që qeveria amerikane zbuloi tre vjet më parë dhe konfirmoi disa javë më parë: një rrjet kazinosh që pastron para përmes lojërave të fatit të simuluara. Në këtë skenar hipotetik, kazinoja është një investim i Kartelit Sinaloa, dhe ju jeni një anëtar i shquar i mafies shqiptare.
Dyshime për pastrim parash rreth klanit Hysa
Më 12 nëntor, punonjësit e Kazinosë Skampa dhe restorantit Ochuna në Ensenada, si dhe qendrës së basteve Midas Casino në Playas de Rosarito, u dëbuan papritur nga vendet e tyre të punës. Ata po përgatiteshin të hapeshin kur një grup zyrtarësh federalë i urdhëroi të largoheshin menjëherë. Mes kaosit, ata mësuan se Ministria e Brendshme po e përsëriste operacionin me 10 biznese të tjera që i përkisnin të njëjtës familje: një bastisje e njëkohshme nga Baja California në Sinaloa.
Këto lloje operacionesh janë të rralla në Meksikë për shkak të numrit të personelit dhe sekretit të kërkuar. Çdo rrjedhje informacioni mund të përfundonte në katastrofë. Por stafi nën drejtimin e Sekretares Rosa Icela Rodríguez nuk mund të përballonte dështimin: ata kishin urdhra të nënshkruar nga gjyqtarë federalë, të cilët u aktivizuan me kërkesë të Zyrës së Prokurorit të Përgjithshëm nën presionin e Shtëpisë së Bardhë.
Në veçanti, presioni erdhi në Meksikë nga Zyra e Kontrollit të Aseteve të Huaja e Departamentit të Thesarit, e cila javë më parë kishte lëshuar një alarm të kuq: mafia shqiptare po pastronte para në Meksikë përmes kazinove dhe restoranteve luksoze të lidhura me shtëpi bastesh të afërta me La Mayiza, fraksionin e Kartelit Sinaloa që mbetet besnik ndaj Mayo Zambada.
Dhe me “mafia shqiptare” ai i referohej një familjeje të caktuar: Hysa, një klan me seli në Meksikën veriore, pema gjenealogjike e të cilit ka rrënjë në Elbasan, Shqipëri, një djep kontrabandistësh gjatë epokës sovjetike. Ata zotërojnë institucionet që dyshohet se mbështesin financiarisht La Mayizën në luftën e saj kundër bijve të El Chapo Guzmán dhe në përpjekjet e saj për të zgjeruar bizneset e paligjshme në Shtetet e Bashkuara.
“Grupi i krimit të organizuar Hysa, i përbërë nga Luftari, Arbeni, Ramizi, Fatosi dhe Fabjoni, ka përdorur ndikimin e tij, përmes investimeve dhe bizneseve të ndryshme në Meksikë, për të pastruar paratë e drogës. Ky grup kriminal besohet se vepron me pëlqimin e Kartelit Sinaloa”, deklaroi qeveria amerikane më 13 nëntor. Qeveria po shqyrton gjithashtu biznese të tjera që i përkasin klanit meksikano-shqiptar në Kanada dhe Poloni.
Kjo nuk është hera e parë që ngrihen dyshime për pastrim parash në lidhje me klanin Hysa. Në vitin 2022, Luftar Hysa shpenzoi miliona peso për njoftime në gazetat kryesore të vendit për t’u distancuar nga hetimet që tregonin partneritetin e tij me El Mayo Zambada, i cili në atë kohë lëvizte lirshëm për të mbushur boshllëkun e lënë nga bashkëpunëtori i tij i ngushtë, Guzmán Loera.
«Këto janë fjalë të ndyra. Nuk e njoh Ismael El Mayon. Nuk e kam parë kurrë. Të vetmet talente që kam janë karizma dhe zgjuarsia në biznes», u mburr biznesmeni.
Tre vjet më vonë, bizneset e tyre u mbyllën me një urdhër të autorizuar nga Presidenti Donald Trump. Ata pretendojnë se skema hipotetike që u paraqit më sipër funksionoi për vite me radhë me një shkallë të lartë sofistikimi. Operatorët e saj besonin se do të kalonin pa u zbuluar për shkak të natyrës ekzotike të rrugës: Sinaloa-Elbasan, Meksikë-Shqipëri, Amerikë-Evropë.
Mafia shqiptare dhe aleancat e saj në Ballkan
Në vitin 2022, pata nderin të përzgjidhesha për një bursë gazetarie të dhënë nga Iniciativa Globale Kundër Krimit të Organizuar Ndërkombëtar. Bursa ishte e rezervuar për 10 gazetarë latino-amerikanë – midis tyre, unë si i vetmi meksikan – të cilëve iu ngarkua detyra të përgjigjen në një pyetje themelore: sa thellë të infiltruar ishin mafiet ballkanike në vendet tona?
Gadishulli Ballkanik përfshin 12 vende, tërësisht ose pjesërisht. Disa, si Mali i Zi, kanë pak histori krimi, ndërsa të tjera, si Shqipëria, janë të njohura për krimin e organizuar. ‘Fish’ – një fjalë shqipe për një klan të përfshirë në krim të organizuar – janë po aq famëkeq në botën kriminale sa ‘Ndrangheta’ italiane ose Yakuza japoneze.
Gjëja e parë që bëra ishte të konsultohesha me një nga ekspertët kryesorë në rajon: Fatjona Mejdini, drejtoreshë e Observatorit të Evropës Juglindore të Iniciativës Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional. Pas muajsh shqyrtimi artikujsh gazetash, intervistash, bisedash me kolegë në Evropë dhe kontrollimi të bazave të të dhënave të të huajve të burgosur në Meksikë, gjithçka tregonte një prani të dobët, pothuajse inekzistente, të mafies shqiptare në vendin tonë.
«Pse nuk gjej kaq shumë informacion rreth mafies shqiptare në Meksikë sa gjej për mafian italiane me Los Zetas ose mafian spanjolle me Kartelin Jalisco?» e pyeta Mejdinin. Ai më tha: «Sepse shqiptarëve nuk u pëlqen të bëjnë biznes me meksikanët. Ata i konsiderojnë shumë të dhunshëm. Janë të frikshëm».
Ideja më dukej interesante: mafia shqiptare, e frikësuar nga kartelet meksikane – domethënë, kriminelët ballkanas që, gjatë epokës komuniste, i prenë kokat rivalëve të tyre, i amputuan të gjallë dhe i hodhën në det të lidhur me zinxhirë – a mendonin se sinaloanët ishin të tepruar në metodat e tyre të kontrollit territorial?
Mafia shqiptare u shfaq me forcë pas konflikteve etnike të viteve 1990 në Evropën Lindore. Ajo u ngrit si një rrjet klanesh tradicionale familjare të themeluara mbi lidhje gjaku, nderi dhe besnikëri, të cilët panë në kapitalizëm një mundësi të pamëshirshme për t’u pasuruar përmes rrjedhës së lirë të armëve, drogës dhe trafikimit të qenieve njerëzore.
Karteli Sinaloa dhe Karteli Jalisco kërkuan aleanca me ‘fis’-in shqiptar
Nëse këto marrëdhënie vërehen nga një satelit – duke gjurmuar flukset, duke identifikuar modelet, duke vizatuar harta rreziku – kjo aleancë nuk është aksidentale: është konsolidimi i një strategjie transkontinentale të fuqisë kriminale. Një rrjet hibrid i familjeve ballkanike, mafias italiane, trafikantëve kolumbianë të drogës dhe bosëve meksikanë.
Një nga skenarët më shqetësues të narko-kapitalizmit bashkëkohor. Çfarë duhej të ndodhte që shqiptarët të humbnin frikën nga meksikanët? Ndoshta dashuria për paranë fitoi.
E kuqja e gjakut zbehet në krahasim me të gjelbrën e dollarit. Rreth vitit 2020, Karteli Sinaloa dhe Karteli i Gjeneratës së Re Jalisco kërkuan aleanca me organizatat kriminale shqiptare për të fituar akses në Evropë. Klanet evropiane, të cilat kishin rezistuar për vite me radhë, pranuan në këmbim të marrëveshjeve fitimprurëse dhe mundësisë për të ngritur bizneset e tyre në bregdetin meksikan të Paqësorit.
Rezultati është një trekëndësh kriminal fluid, fleksibël dhe efikas – Meksika, Shqipëria, Italia. Meksikanët sigurojnë drogën dhe kapitalin; italianët, marrësit në Evropë, shpërndarësit dhe investitorët; shqiptarët, korridoret logjistike dhe pastrimin e parave. Të gjithë fitojnë, askush nuk humbet.
Tani imagjinoni, edhe një herë, sikur jeni një trafikant droge që ka kontrabanduar me sukses një tjetër ngarkesë armësh nga Evropa Lindore. Mafia shqiptare është në shënjestrën e Shteteve të Bashkuara, kështu që nuk mund të mbështeteni më te klanet ose lidhjet e tyre.
Por ju keni “mrekullitë” e narko-kapitalizmit: krimi i organizuar në Ballkan ju ofron marrëveshje me më shumë nga mafiet e tij, të tilla si ajo bullgare, rumune, kroate, greke dhe madje edhe turke, të famshme për “ndërmjetësit” e tyre që lidhin familjet kriminale nga një kontinent në tjetrin.
Kë do të zgjidhni të jetë pastruesi juaj i radhës i parave në lojën e ardhshme në një kazino në Sinaloa?
