“Aty është dielli, valët blu të Adriatikut, pishina e fëmijëve. Por brigjet mikpritëse të Shqipërisë nuk i ngushëllojnë afganët e evakuuar në vendin e vogël të Ballkanit për traumat e humbjes së gjithçkaje ndërsa nuk dinë asgjë për të ardhmen”. Kështu e hap artikullin “Tv5 Monde” lidhur me pritjen që Shqipëria u bëri afganëve.
“Fizikisht jam këtu, por zemra ime është në Afganistan” tha Latifa Frotan 25 vjeçe, e cila mbërriti në Shqipëri në fund të gushtit pasi talebanët morën pushtetin. Kjo aktiviste për të drejtat e grave, një ish-punonjëse e Ministrisë së Brendshme në Kabul, përpiqet të mbajë lotët kur flet për të afërmit e saj që kanë mbetur në Afganistan.
Shqipëria, një nga vendet më të varfra në Evropë, ku paga mesatare është 460 euro, është zotuar të strehojë përkohësisht 4,000 afganë, shumë prej të cilëve ëndërrojnë Shtetet e Bashkuara.
“Për momentin, afro 700 gra, burra dhe fëmijë janë akomoduar në hotele me pesë yje, të paguar nga OJQ-të amerikane, me pishina, parqe dhe terrene sportive, si në Durrës dhe Shëngjin, në brigjet e Adriatikut” vijon më tej shkrimi.
“Këta njerëz ikën nga terrori, ata janë të traumatizuar dhe do të ishte çnjerëzore t’i fusim në kampe”, shprehet kryeministri shqiptar Edi Rama.
Por luksi duket pak përballë dëshpërimit. “Ne jemi me fat që jemi këtu, kemi të gjitha shërbimet që na duhen por jemi të shqetësuar për familjen tonë” thotë Latifa.
Ajo ka shumë frikë për motrën e saj dhe motrat e burrit të saj. “Talebanët godasin gratë, ata godasin gazetarët, jeta e të gjithëve është në rrezik” tha ajo.
Shqipëria, si Kosova dhe Maqedonia e Veriut, nuk ngurroi të ngrinte dorën për të mirëpritur të evakuuarit afganë.
Për Edi Ramën, pritja e këtyre refugjatëve ishte e qartë në një vend me tradita pritëse: Shqipëria priti 500,000 kosovarë që iknin nga forcat serbe të Slobodan Millosheviçit në fund të viteve 1990, ndërsa komuniteti hebre ishte më i shumtë në Shqipëri pas Luftës së Dytë Botërore se para.
“Shqipëria është gjithashtu një vend eksodi. Që nga vitet 1990, më shumë se një milion shqiptarë kanë shkuar për të kërkuar një jetë më të mirë, në Itali, Gjermani, Greqi apo Shtetet e Bashkuara” thuhet në artikull.
“Ne nuk jemi të pasur, por ua kemi borxh miqve tanë afganë dhe i detyrohemi traditës sonë, të kaluarës sonë të afërt si refugjatë” tha Rama.
“Në kontrast me reagimet ndonjëherë armiqësore ndaj emigrantëve në vende të caktuara të Evropës Perëndimore, asnjë parti politike nuk kundërshton qeverinë dhe opinioni publik duket se ndan bujarinë e saj” shkruan “Tv5 Monde”.
“Këta afganë “janë tanët, janë si familja ime“, tha Viktor Ndreu, shoferi i ambulancës i vënë në dispozicion kompleksit të hoteleve ku janë strehuar afganët.
“Unë ndaj me ta dhimbjen e tyre por edhe gëzimin e jetesës së fëmijëve të tyre, më ndihmon të harroj mungesën e dy djemve të mi që janë larg, në emigracion” tha ai.
Në Shëngjin, në shezlongët në kufi me pishinën nën hijen e palmave, të evakuuarit i kanë sytë të gërshetuar në telefonat e tyre dhe informacioni më i vogël përhapet me shpejtësi. Lajmi se fillimi i vitit të ri shkollor do të ishte i gjinisë mashkullore në kolegjet dhe shkollat e mesme afgane mbjell shqetësim.
Shumë e emocionuar, Lina Mommadi, një shkencëtare 36-vjeçare, tregon në celular fotografinë e një klase universitare ku studentët ndahen me një perde.
“Motrat e mia kishin një punë dhe tani ata qëndrojnë në dhomën e tyre” tha e reja.
Me çdo telefonatë, ajo kërkon nga të afërmit e saj që të shohin fytyrat e tyre për të verifikuar që asgjë nuk u ka ndodhur. “Tensioni është i madh, pas çdo telefonate, unë qaj“.
Thirrjet e fëmijëve duke luajtur përfaqësojnë momente të rralla gëzimi. Të vegjlit vizatojnë dhe ngjyrosin fotografi nën syrin vigjilent të punonjësve socialë.
“Kostot e akomodimit sigurohen nga OJQ -të amerikane. Shqipëria, një anëtare e NATO -s, gjithashtu siguron “të mbajë pjesën e saj të barrës“. Shumë presin përpunimin e kërkesave të tyre për vizë në Shtetet e Bashkuara, një proces që mund të zgjasë shumë muaj” vijon më tej shkrimi.
“Qëllimi përfundimtar është që një ditë të jenë në gjendje të kthehen në një Afganistan të lirë”, siç thekson Elyas Naëandish.
“Ishte një vendim shumë i vështirë për t’u larguar. Ditën që lashë kolegët e mi, qava në publik“, vazhdon gazetari. Ai nuk është optimist, por ëndërron që “një ditë që të mund të kthehem në punë, për veten dhe njerëzit e mi“.
