Thuhet se Mark Zuckerberg ka filluar punën në Koolau Ranch, kompleksin e tij të shtrirë prej 1,400 akrash në ishullin Havaian të Kauai, që në vitin 2014.
Do të përfshijë një strehë, të kompletuar me furnizimet e veta të energjisë dhe ushqimit, megjithëse zdrukthëtarëve dhe elektricistëve që punojnë në vend u ndalohej të flisnin për të me anë të marrëveshjeve të moszbulimit të informacionit, sipas një raporti nga revista Wired.
Një mur dy metra i lartë e bllokonte projektin nga pamja e një rruge aty pranë.
I pyetur vitin e kaluar nëse po krijonte një bunker për ditën e fundit të botës, themeluesi i Facebook-ut u përgjigj prerë “jo”. Hapësira nëntokësore që shtrihet në një sipërfaqe prej rreth 5,000 metra katrorë është, shpjegoi ai, “ashtu si një strehë e vogël, është si një bodrum”.
Kjo nuk i ka ndaluar spekulimet – po kështu edhe në lidhje me vendimin e tij për të blerë 11 prona në lagjen Crescent Park të Palo Altos në Kaliforni, duke shtuar me sa duket një hapësirë nëntokësore prej 7,000 metrash katrorë poshtë.
Edhe pse lejet e tij të ndërtimit i referohen bodrumeve, sipas New York Times, disa nga fqinjët e tij e quajnë atë bunker. Ose shpellë e lakuriqëve të natës për miliarderët.
Pastaj janë spekulimet rreth liderëve të tjerë të teknologjisë, disa prej të cilëve duket se kanë qenë të zënë duke blerë copa toke me hapësira nëntokësore, të gatshme për t’u shndërruar në bunkerë luksozë me vlerë shumë milionë paund.
Reid Hoffman, bashkëthemeluesi i LinkedIn, ka folur për “sigurimin e apokalipsit”. Kjo është diçka që kanë rreth gjysma e super të pasurve, siç ka pohuar ai më parë, me Zelandën e Re një destinacion popullor për shtëpitë.
Pra, a mund të jenë vërtet duke u përgatitur për luftë, efektet e ndryshimeve klimatike apo ndonjë ngjarje tjetër katastrofike që pjesa tjetër prej nesh ende nuk e dimë?
Në vitet e fundit, përparimi i inteligjencës artificiale (IA) vetëm sa i ka shtuar asaj liste të problemeve të mundshme ekzistenciale. Shumë janë thellësisht të shqetësuar për shpejtësinë e madhe të përparimit.
Ilya Sutskever, shkencëtari kryesor dhe bashkëthemelues i Open AI, raportohet të jetë një prej tyre.
Deri në mesin e vitit 2023, firma me seli në San Francisko kishte lançuar ChatGPT – chatbot-in që tani përdoret nga qindra miliona njerëz në të gjithë botën – dhe ata po punonin me shpejtësi për përditësimet.
Por atë verë, zoti Sutskever po bindej gjithnjë e më shumë se shkencëtarët e kompjuterave ishin në prag të zhvillimit të inteligjencës së përgjithshme artificiale (AGI) – pika në të cilën makinat përputhen me inteligjencën njerëzore – sipas një libri nga gazetarja Karen Hao.
Në një takim, z. Sutskever u sugjeroi kolegëve që të gërmonin një strehë nëntokësore për shkencëtarët më të mirë të kompanisë përpara se një teknologji kaq e fuqishme të lançohej në botë, raporton znj. Hao.
“Ne patjetër do të ndërtojmë një bunker përpara se të publikojmë AGI-në”, thuhet gjerësisht se ka thënë ai, megjithëse nuk është e qartë se kë nënkuptonte me “ne”.
Kjo hedh dritë mbi një fakt të çuditshëm: shumë shkencëtarë kryesorë të kompjuterave dhe liderë të teknologjisë, disa prej të cilëve po punojnë shumë për të zhvilluar një formë jashtëzakonisht inteligjente të IA-së, gjithashtu duken thellësisht të frikësuar nga ajo që mund të bëjë një ditë.
Pra, kur saktësisht – nëse ndonjëherë – do të arrijë IAG? Dhe a mund të jetë vërtet aq transformuese sa t’i frikësojë njerëzit e zakonshëm?
Një mbërritje ‘më shpejt nga sa mendojmë’
Liderët e teknologjisë kanë pohuar se inteligjenca artificiale (IAG) është e afërt. Shefi i OpenAI, Sam Altman, tha në dhjetor 2024 se kjo do të vijë “më shpejt nga sa mendojnë shumica e njerëzve në botë”.
Sir Demis Hassabis, bashkëthemeluesi i DeepMind, ka parashikuar se kjo do të ndodhë në pesë deri në dhjetë vitet e ardhshme, ndërsa themeluesi i Anthropic, Dario Amodei, shkroi vitin e kaluar se termi i tij i preferuar – “IA e fuqishme” – mund të jetë me ne që në vitin 2026.
Të tjerë janë dyshues. “Ata i lëvizin shtyllat e portës gjatë gjithë kohës”, thotë Dame Wendy Hall, profesoreshë e shkencave kompjuterike në Universitetin e Southampton. “Varet me kë flet.” Jemi në telefon, por pothuajse mund ta dëgjoj rrotullimin e syve.
“Komuniteti shkencor thotë se teknologjia e inteligjencës artificiale është e mahnitshme,” shton ajo, “por nuk është askund afër inteligjencës njerëzore.”
Së pari do të duheshin një numër “përparimesh themelore”, pajtohet Babak Hodjat, drejtor i teknologjisë i firmës teknologjike Cognizant.
Për më tepër, nuk ka gjasa të vijë në një moment të vetëm. Përkundrazi, inteligjenca artificiale është një teknologji që përparon me shpejtësi, është në një udhëtim dhe ka shumë kompani në të gjithë botën që garojnë për të zhvilluar versionet e tyre të saj.
Por një arsye pse kjo ide i emocionon disa në Silicon Valley është se mendohet të jetë një pararendës i diçkaje edhe më të përparuar: ASI, ose superinteligjenca artificiale – teknologji që tejkalon inteligjencën njerëzore.
Ishte në vitin 1958 që koncepti i “singularitetit” iu atribua pas vdekjes matematikanit të lindur në Hungari, John von Neumann. Ai i referohet momentit kur inteligjenca kompjuterike përparon përtej të kuptuarit njerëzor.
Kohët e fundit, libri i vitit 2024, Genesis, i shkruar nga Eric Schmidt, Craig Mundy dhe i ndjeri Henry Kissinger, eksploron idenë e një teknologjie super të fuqishme që bëhet aq efikase në vendimmarrje dhe lidership saqë përfundojmë duke ia dorëzuar plotësisht kontrollin.
Është çështje kohe, jo nëse, ata debatojnë.
Para për të gjithë, pa pasur nevojë për punë?
Ata që mbështesin AGI-në dhe ASI-në janë pothuajse ungjillorë për përfitimet e saj. Ata argumentojnë se ajo do të gjejë kura të reja për sëmundjet vdekjeprurëse, do të zgjidhë ndryshimin e klimës dhe do të shpikë një furnizim të pashtershëm të energjisë së pastër.
Elon Musk madje ka pohuar se inteligjenca artificiale super-inteligjente mund të sjellë një epokë të “të ardhurave të larta universale”.
Kohët e fundit ai mbështeti idenë se inteligjenca artificiale do të bëhet aq e lirë dhe e përhapur saqë praktikisht kushdo do të dëshirojë “R2-D2 dhe C-3PO të vetin personal” (duke iu referuar droidëve nga Star Wars).
“Të gjithë do të kenë kujdesin më të mirë mjekësor, ushqimin, transportin në shtëpi dhe gjithçka tjetër. Bollëk të qëndrueshëm”, tha ai me entuziazëm.
Sigurisht, ka edhe një anë të frikshme. A mund të rrëmbehet teknologjia nga terroristët dhe të përdoret si një armë e madhe, apo çfarë ndodh nëse vendos vetë se njerëzimi është shkaku i problemeve të botës dhe na shkatërron?
“Nëse është më i zgjuar se ju, atëherë duhet ta mbajmë të përmbajtur”, paralajmëroi Tim Berners Lee, krijuesi i World Wide Web, duke folur për BBC në fillim të këtij muaji.
“Duhet të jemi në gjendje ta fikim.”
Qeveritë po ndërmarrin disa hapa mbrojtës. Në SHBA, ku kanë selinë shumë kompani kryesore të inteligjencës artificiale, Presidenti Biden miratoi një urdhër ekzekutiv në vitin 2023 që u kërkonte disa firmave të ndanin rezultatet e testeve të sigurisë me qeverinë federale – megjithëse Presidenti Trump që atëherë ka revokuar një pjesë të urdhrit, duke e quajtur atë një “pengesë” për inovacionin.
Ndërkohë, në Mbretërinë e Bashkuar, Instituti i Sigurisë së IA-së – një organ kërkimor i financuar nga qeveria – u krijua dy vjet më parë për të kuptuar më mirë rreziqet që paraqet IA e përparuar.
Dhe pastaj ka nga ata super të pasur me planet e tyre të sigurimit për apokalipsin.
“Të thuash se po blen një shtëpi në Zelandën e Re është si të bësh sikur bën sikur nuk flet më”, tha më parë Reid Hoffman. E njëjta gjë vlen edhe për bunkerët.
Por ka një të metë të qartë njerëzore.
Njëherë takova një ish-truproje të një miliarderi që kishte “bunkerin” e tij, i cili më tha se përparësia e parë e ekipit të tij të sigurisë, nëse kjo do të ndodhte vërtet, do të ishte eliminimi i shefit të lartpërmendur dhe hyrja e tij në bunker. Dhe nuk dukej sikur po bënte shaka.
A është e gjitha një budallallëk alarmi?
Neil Lawrence është profesor i të mësuarit automatik në Universitetin e Kembrixhit. Për të, i gjithë ky debat në vetvete është i pakuptimtë.
“Nocioni i Inteligjencës së Përgjithshme Artificiale është po aq absurd sa nocioni i një ‘Mjeti të Përgjithshëm Artificial’”, argumenton ai.
“Automjeti i duhur varet nga konteksti. Kam përdorur një Airbus A350 për të fluturuar për në Kenia, përdor një makinë për të shkuar në universitet çdo ditë, shkoj në këmbë deri në mensë… Nuk ka asnjë automjet që mund t’i bëjë të gjitha këto.”
Për të, të flasësh për IAG është një shpërqendrim.
“Teknologjia që kemi ndërtuar [tashmë] u lejon njerëzve normalë, për herë të parë, të flasin drejtpërdrejt me një makinë dhe potencialisht ta bëjnë atë të bëjë atë që ata kanë ndërmend. Kjo është absolutisht e jashtëzakonshme… dhe plotësisht transformuese.”
“Shqetësimi i madh është se jemi aq të tërhequr nga narrativat e kompanive të mëdha të teknologjisë rreth inteligjencës artificiale (IAG), saqë po humbasim mënyrat se si duhet t’i përmirësojmë gjërat për njerëzit.”
Mjetet aktuale të inteligjencës artificiale janë trajnuar mbi male të të dhënave dhe janë të mira në identifikimin e modeleve: qofshin shenjat e tumorit në skanime apo fjala që ka më shumë gjasa të vijë pas një tjetre në një sekuencë të caktuar. Por ato nuk “ndiejnë”, sado bindëse që mund të duken përgjigjet e tyre.
“Ekzistojnë disa mënyra ‘mashtruese’ për ta bërë një Model të Gjuhës së Madhe (themeli i chatbot-eve të inteligjencës artificiale) të veprojë sikur ka kujtesë dhe mëson, por këto janë të pakënaqshme dhe mjaft inferiore ndaj njerëzve”, thotë zoti Hodjat.
Vince Lynch, CEO i IV.AI me seli në Kaliforni, është gjithashtu i kujdesshëm ndaj deklaratave të ekzagjeruara në lidhje me IAG-në.
“Është marketing i shkëlqyer,” thotë ai. “Nëse je kompania që po ndërton gjënë më të zgjuar që ka ekzistuar ndonjëherë, njerëzit do të duan t’ju japin para.”
Ai shton, “Nuk është diçka që do të ndodhë dy vjet më vonë. Kërkon shumë llogaritje, shumë kreativitet njerëzor, shumë prova dhe gabime.”
I pyetur nëse ai beson se IAG do të materializohet ndonjëherë, ka një pauzë të gjatë.
“Vërtet nuk e di.”
Inteligjencë pa vetëdije
Në disa mënyra, IA tashmë ka marrë avantazhin ndaj trurit të njeriut. Një mjet gjenerues i IA-së mund të jetë një ekspert në historinë mesjetare në një minutë dhe të zgjidhë ekuacione komplekse matematikore në minutën tjetër.
Disa kompani teknologjike thonë se nuk e dinë gjithmonë pse produktet e tyre reagojnë në atë mënyrë. Meta thotë se ka disa shenja se sistemet e saj të inteligjencës artificiale po përmirësohen vetë.
Në fund të fundit, megjithatë, pavarësisht se sa inteligjente bëhen makinat, biologjikisht truri i njeriut fiton akoma. Ai ka rreth 86 miliardë neurone dhe 600 trilion sinapse, shumë më tepër sesa ekuivalentët artificialë.
Truri nuk ka nevojë të bëjë pauza midis ndërveprimeve dhe është vazhdimisht duke u përshtatur me informacionin e ri.
“Nëse i thua një njeriu se është gjetur jetë në një ekzoplanet, ai do ta mësojë menjëherë këtë dhe kjo do të ndikojë në pikëpamjen e tij për botën në të ardhmen. Për një LLM [Model të Gjuhës së Madhe], ai do ta dijë këtë vetëm për sa kohë që vazhdon ta përsëritësh këtë si fakt”, thotë zoti Hodjat.
“Studentët e LLM-së gjithashtu nuk kanë meta-njohje, që do të thotë se ata nuk e dinë tamam atë që dinë. Njerëzit duket se kanë një kapacitet introspektiv, ndonjëherë të referuar si vetëdije, që i lejon ata të dinë atë që dinë.”
Është një pjesë themelore e inteligjencës njerëzore – dhe një pjesë që ende nuk është replikuar në një laborator.
Kreditet kryesore të fotografive: The Washington Post nëpërmjet Getty Images/ Getty Images MASTER. Imazhi kryesor tregon Mark Zuckerberg dhe një imazh të një bunkeri në një vendndodhje të panjohur.
