Bota
Muzeu me dëshmitë e njerëzve që kanë jetuar për 150 vjet
Një numër i madh destinacionesh në botë kanë tërhequr shpesh vëmendjen e turistëve, për banorët e tyre jetëgjatë dhe sekretin e të jetuarit shëndetshëm. I tillë është dhe Azerbajxhani Jugor, shtëpia e tri rajoneve; Lankaran, Nagorno-Karabak dhe Lerik që vlerësohen të jenë vendet me përqendrimin më të lartë të 100-vjeçarëve, në Kaukazin jugor.
Lerik, një rajon pranë kufirit iranian, në malet Talysh, njihet veç të tjerash dhe për një muze tepër të veçantë, të njohur si “Muzeu i jetëgjatësisë”. I ndërtuar më 1991, muzeu mban më shumë se 2000 ekspozita që dokumentojnë jetën dhe kujtimet e banorëve më të vjetër të rajonit, kryesisht përmes fotografive, që datojnë që nga vitet 1930, si dhe objekteve personale që ata kanë mbajtur.
Një histori interesante, e dokumentuar në muze, është ajo e një bariu, Shirali Muslumov, që supozohet se jetoi deri në 168 vjet. Në pasaportën e tij, shkruhet se ai ka lindur më 1805 dhe ka vdekur më 1973. Nëse kjo është e vërtetë, kjo do ta bënte atë personin më të vjetër që ka jetuar ndonjëherë. Në muze ruhet dhe një kartolinë që udhëheqësi komunist vietnamez, Ho Chi Minh, i dërgoi Muslumov, duke e përshëndetur me përkëdheljen, “I dashur Babagjysh!”.
Ky gjen i jetëgjatësisë duket se trashëgohet edhe në familje. Vajza e tij 95-vjeçare, Halima Qambarova, thotë për CNN Travel, se ajo mund të mos jetojë deri në 168 vjeç, si babai i saj, por të paktën shpreson të jetojë deri në moshën 150 vjeç, si gjyshi i saj, ose 130, si tezja e saj. Qambarova e cila ruan dhe flet një dialekt të folur nga vetëm 200 000 njerëz, thotë duke qeshur se ndihet vetëm 15 vjeç.
“Sekreti i jetës së gjatë është ushqimi i mirë, mineralet në ujin e burimit, barishtet dhe çajrat që ne konsumojmë për të parandaluar sëmundjet”, shprehen banorët e Lerik. Ata këmbëngulin se kurrë nuk kanë marrë ndonjë ilaç. Gjithashtu, konsumimi i mishit, produkteve të qumështit, por mbi të gjitha ajri i pastër i maleve të larta të Talysh janë faktorë që, sipas tyre, i kanë bërë ata banorët më jetëgjatë të Kaukazit.
“Qetësia e mendjes është pjesë e sekretit të tyre”, thuhet në një udhëzues në muze. “Ata qëndrojnë larg stresit, duke jetuar pa shumë planifikim ose shqetësim për të ardhmen.”
Megjithatë, vitet e fundit ka një rënie të numrit të banorëve mbi 100 vjeç, dhe sot të tillë janë vetëm 11 persona, në një popullsi lokale prej 83 800 banorësh. Studimet dhe vetë banorët fajësojnë për këtë, lëvizjet drejt qyteteve si dhe ndryshimet në mjedis.
Presidenti rus, Vladimir Putin, tha se vendi i tij beson se do të fitojë në Ukrainë, ku Moska po zhvillon një ofensivë që gati katër vjet. Këto deklarata ai i bëri në fjalimin për Vitin e Ri. Fjalimi tradicional i Putinit u transmetua fillimisht në gadishullin e largët lindor të Kamçatkës, që është rajoni i parë i Rusisë që hyri në vitin 2026.
Ai u bëri thirrje rusëve të “mbështesin heronjtë tanë” që luftojnë në Ukrainë, duke thënë: “Ne besojmë te ju dhe te fitorja jonë”.
Ai ua uroi Vitin e ri “luftëtarëve dhe komandantëve” në Ukrainë, duke shtuar se “miliona njerëz në mbarë Rusinë, më besoni, po mendojnë për ju”.
Konflikti në Ukrainë ka shkaktuar dëme të mëdha materiale në UKrainë, teksa humbjet në njerëz të dyja palët vlerësohet se janë të larta.
Shtetet e Bashkuara po udhëheqin përpjekjet për të arritur një marrëveshje për t’i dhënë fund konfliktit më të madh në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.
Data 31 dhjetor shënon 26-vjeotrin e ngritjes në pushtet të Putinit. Ai u bë president i Rusisë në prag të Vitit të Ri 1999, kur Boris Yeltsin dha dorëheqjen. Fjalimi televiziv i Vitit të Ri, që vazhdon një traditë të nisur nga udhëheqësi sovjetik Leonid Brezhnev, është një ritual i festave në Rusi dhe ndiqet nga miliona familje. Ai transmetohet në televizionin shtetëror pak para mesnatës në secilën nga 11 zonat kohore të Rusisë./REL
Viti 2025 ka sjellë një valë të re inovacionesh teknologjike që po ndryshojnë mënyrën si jetojmë, punojmë dhe ndërveprojmë me botën digjitale.
Revista prestigjioze TIME ka publikuar listën e saj vjetore “The Best Inventions of 2025”, ku përzgjodhi qindra produkte dhe teknologji me ndikim transformues.
Nga inteligjenca artificiale te robotika dhe pajisjet mjekësore të gjeneratës së re, këtu janë 10 shpikjet më të bujshme Hi-Tech të vitit.
1. Rabbit R1 – Asistenti portabël i gjeneratës së re
Një pajisje e vogël me IA të specializuar, që kryen detyra komplekse në emër të përdoruesit. Nuk ka nevojë për aplikacione – thjesht i kërkon dhe vepron në sekondë.
Burimi: TIME – Best Inventions 2025
2. Humane Ai Pin – Pajisja që zëvendëson telefonin
Një mini-kompjuter i veshshëm që projekton ndërfaqen në çdo sipërfaqe. Ai funksionon me komandë zanore dhe synon të reduktojë varësinë nga ekranet tradicionale.
Burimi: TIME
3. LIM X iRobot – Robot ndihmës për përdorim shtëpiak
Robot inteligjent për organizimin e shtëpisë, monitorim, pastrim të avancuar dhe ndihmë të personave me nevoja të veçanta.
Burimi: TIME
4. ProActiv Retract – Drón vetë-palosës për emergjenca
Një drón i ri që paloset automatikisht dhe nis fluturimin brenda sekondave, ideal për shpëtim në zona të vështira.
Burimi: TIME
5. NeuralSight 2.0 – Syze AR me IA të integruar
Syze të realitetit të shtuar që përkthejnë tekstin, identifikojnë objekte dhe projektojnë informacion në kohë reale.
Burimi: TIME
6. EcoCharge X – Bateri inteligjente që rikarikohet në 3 minuta
Një bateri ultratë shpejtë, e aftë të furnizojë pajisje shtëpiake dhe aparatura industriale.
Burimi: TIME
7. Medisync BioPatch – Sensor biometrik për diagnostikim të shpejtë
Një patch inteligjent që analizon parametrat shëndetësorë 24/7 dhe parashikon kriza shëndetësore përpara se ato të ndodhin.
Burimi: TIME
8. FoldCam Pro – Kamera e parë e palosshme 360°
Projeksione 3D, rezolucion ultra HD dhe kapacitet i avancuar stabilizimi – ideale për krijues përmbajtjesh.
Burimi: TIME
9. NanoClean Sphere – Pajisje nano-robotike për pastrim ajri
E përbërë nga mikro-robotë që neutralizojnë ndotësit në hapësira të mbyllura.
Burimi: TIME
10. AeroLink Urban – Drón personal për mobilitet urban
Një mjet fluturues i lehtë që synon të përdoret si “taksi ajrore personale” brenda qyteteve.
Udhëheqësit botërorë kanë uruar qytetarët e shteteve të tyre për afrimine vitit të ri 2026, ndërkohë që të tjerë e shfrytëzojnë fjalimin e fundvitit për të dhënë mesazhe politike.
Presidenti i Kinës, Xi Jinping në fjalimin për Vitin e Ri në Pekin, u shpreh se në 2026 do të bashkojë Kinën dhe Tajvanin.
Duke folur një ditë pas përfundimit të stërvitjeve intensive ushtarake kineze rreth Tajvanit, Xi tha: “Ribashkimi i atdheut tonë, një trend i kohërave, është i pandalshëm”.
Kina pretendon se Tajvani, një ishull që vetë qeveriset, është pjesë të territorit të saj dhe është zotuar prej kohësh ta aneksojë atë, duke përdorur forcën nëse është e nevojshme.
Kush ishin lajmet më të çuditshme dhe virale nga bota në vitin 2025
Putin në fjalimin për Vitin e Ri: Rusia do të fitojë në Ukrainë
Kisha Ortodokse nesër shërbesë për Vitin e Ri, përkon me 70-vjetorin e kryepeshkopit Joan
Sir Ferguson sot në 84-vjetorin e tij i rikthehet historisë personale: Nuk fola dy vite me babain…vetëm pija alkool
10 shpikjet “Hi-Tech” më të bujshme të 2025-ës që po ndryshojnë botën
Presidenti i Kinës mban fjalimin e fundvitit: Në 2026-ën zotohem të bashkohemi me Tajvanin
Vizitorët, tarifë për të hyrë në Britani – Shtetasit që udhëtojnë pa viza duhet të aplikojnë për autorizim
”Kalaja” e pamposhtur, Arsenali pa humbje në ”Emirates” në pjesën e parë të sezonit
Zgjedhjet në Kosovë, minus 52 mijë vota, si shpjegohet rënia e LDK-së?
Ambasada e SHBA në Tiranë u uron shqiptarëve Vitin e Ri: Të forcojmë partneritetin tonë!
“Gjermania po plaket!”, Merz u drejtohet qytetarëve: 2026-a është një pikë kthese për kombin tonë
“Wizz Air” le në mëshirë të fatit pasagjerët e linjës Londër-Tiranë
58000 kilometra në këmbë nga Kili në Britani, historia e pazakontë e ish-ushtarit
Kosova ngre aktakuzë ndaj 21 personave për masakrën e Reçakut
Dy shtetet që e festojnë të parët Vitin e Ri
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
“Wizz Air” le në mëshirë të fatit pasagjerët e linjës Londër-Tiranë
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
Bllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë
Ironia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
Bashkimi me euron do të kishte mbuluar koston e NHS-së
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Emigrantët kthehen, por Shqipëria nuk i mban
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Britania marrëveshje me Angolën dhe Namibinë për kthimin e emigrantëve
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
UK2 days agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania4 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Albania6 hours ago“Wizz Air” le në mëshirë të fatit pasagjerët e linjës Londër-Tiranë
-
UK4 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Sports2 days agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
Albania2 days agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
UK1 day agoBllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë