Qindra mijëra të zhvendosur pasi edhe palestinezët e lodhur nga konflikti kanë frikë se janë në territor të paeksploruar
Peter Beaumont The Guardian @petersbeaumont1
Kishte vende në Gaza ku, edhe në kohë konflikti, palestinezët dikur ndiheshin pak më të sigurt se kudo tjetër.
Qendrat urbane, shkoi përllogaritja, ishin më të vendosura për të shmangur bombardimet sesa periferitë e qyteteve, dhe periferitë ishin më të sigurta se zonat rurale, ku tanket izraelite mund të hynin lehtësisht.
Ndërtesat përballë detit, të pambrojtura ndaj granatimeve nga anijet luftarake izraelite të dukshme në horizont, gjithashtu duhej të shmangeshin, së bashku me ndërtesat më të larta – shpesh të menduara nga Izraeli se përdoreshin nga Hamasi për pika vëzhgimi .
Të enjten ai mesazh u përforcua teksa banorët palestinezë të qytetit Beit Lahiya, në rajonin verior të Rripit të Gazës, i cili ishte goditur rëndë në konfliktet e mëparshme, thanë se avionët izraelitë lëshuan fletushka duke i paralajmëruar ata që të evakuojnë shtëpitë e tyre dhe të shkojnë në “strehimore të njohura”.
“Kushdo që është pranë terroristëve të Hamasit do të vërë jetën e tij në rrezik”, thuhej në fletushka. “Respektimi i udhëzimeve të IDF [Forcave të Mbrojtjes të Izraelit] do t’ju parandalojë që të ekspozoheni ndaj rrezikut.
Banorët në Beit Lahiya, megjithatë, thanë se ishin goditur nga sulmet ajrore përpara se të jepeshin paralajmërimet.
Ndërsa palestinezët u rreshtuan jashtë furrave të bukës dhe dyqaneve ushqimore në Gaza të enjten, pasi kaluan natën të rrethuar nga rrënojat e lagjeve të pluhurosura të errësuar nga një ndërprerje pothuajse totale e energjisë elektrike, ato “rregulla” nuk zbatoheshin më.
Izraeli ka ndaluar të gjitha dërgesat e ushqimit, ujit, karburantit dhe energjisë elektrike në enklavën e vogël, ndërsa kalimi i tij me Egjiptin është i papërdorshëm.
Izraeli ka goditur lagjet që dikur konsideroheshin relativisht të sigurta, si p.sh. al-Rimal i qytetit qendror të Gazës, një nga zonat më të pasura. Tani ajo është e mbushur me rrënoja dhe pemë të copëtuara pas dhjetëra sulmeve ajrore.
Razan, e cila u detyrua të largohej nga shtëpia e saj familjare në al-Rimal në fillim të kësaj jave, i tha Guardian: “Kishte bombardime të dhunshme kudo. Filluan me blloqe kullash, më pas shkatërrimin e të gjitha zonave, përfshirë këtu edhe tonën, që konsiderohej si një nga zonat e sigurta.
“Është plot me dyqane, kulla banimi dhe zyra biznesi. Të gjithë tani janë bërë hi dhe njerëzit nuk kanë shtëpi.
“Unë jetoj në zonën e portit. Një rrugë e quajtur al-Rasheed. Konsiderohet si një nga rrugët e sigurta sepse përfshin shumë institucione ndërkombëtare përveç prezencës së kullave të banimit.
“Të martën në orën 2 të mëngjesit, dikush erdhi dhe na tha se ndërtesa ngjitur me shtëpinë time do të bombardohej dhe zona duhej të evakuohej. Të gjithë ishim në panik dhe të frikësuar. ,
“Pastaj 10 minuta më vonë, [Izraeli] bombardoi një ndërtesë ku njerëzit që ishin evakuuar nga shtëpitë e tyre kishin shkuar për t’u strehuar. Kjo rezultoi në shumë të vdekur dhe të plagosur, duke përfshirë tre gazetarë [palestinezë].
“Kur u kthyem për të parë shtëpinë tonë të nesërmen, të gjitha dritaret dhe dyert ishin zhdukur. Shtëpia jonë është e pabanueshme.”
Është akoma më e ashpër në vendet më të largëta, të cilat kanë përjetuar luftime të rënda në ofensivat e kaluara izraelite, siç janë qytetet e Gazës qendrore, ku ata që ikin tashmë janë grumbulluar në shkollat e OKB-së.
OKB-ja tha vonë të mërkurën se numri i njerëzve të zhvendosur nga sulmet ajrore ishte rritur me 30% brenda 24 orëve, në 339,000, dy të tretat e tyre duke ikur në shkollat e OKB-së. Të tjerë kërkuan strehim në numrin në tkurrje të lagjeve më të sigurta.
Zyra humanitare e OKB-së tha se sulmet izraelite kishin rrafshuar 1,000 shtëpi që nga e shtuna dhe 560 njësi të tjera banimi u bënë të pabanueshme, duke shtuar se njoftimi i Izraelit për një “rrethim të plotë” ka shkaktuar mungesë të tmerrshme uji për më shumë se 650,000 njerëz. Sistemet e ujërave të zeza janë shkatërruar, duke dërguar ujërat e zeza në rrugë.
Në një nga shkollat e OKB-së, 14-vjeçarja Hanan al-Attar tha se kishte humbur një nga dy xhaxhallarët e saj në bombardim. Ata kishin gatuar ushqim kur grevat u intensifikuan dhe ata nxituan për siguri. Xhaxhai i saj kishte vrapuar për t’i sjellë familjes disa rroba dhe u vra kur shtëpia e tyre u godit, tha ajo.
“Nuk ka rrymë dhe ujë. Nuk jemi të lumtur të jetojmë në këtë shkollë. Shtëpia ishte më komode”, tha ajo.
Njerëzit që kanë përjetuar raunde dhune në të kaluarën flasin për një lloj tjetër frike këtë herë. Një ndjenjë që, aq e njohur sa enklava është me bombardimet, Gaza është tani në një territor të paeksploruar.
E gjithë kjo është reflektuar në rritjen e kostos njerëzore. Në mesin e 1,417 palestinezëve të vdekur deri më tani në Gaza, ministria e shëndetësisë e drejtuar nga Hamasi tha se 447 ishin fëmijë dhe 248 ishin gra.
Në qytetin jugor të Gazës, Khan Yunis, një grup njerëzish qëndruan mbi mbeturinat e mbetura nga shkatërrimi i një shtëpie nga një sulm ajror. Një dyshek, jastëkë të kuq të ndezur dhe çarçafë të zbehtë shtriheshin të ndotura me blozë dhe pluhur mes rrënojave, duke u ngritur midis blloqeve të betonit.
Trupi i një gruaje u ngrit në një çarçaf të bardhë dhe u çua në barelë përmes një turme burrash dhe djemsh. Një grua e moshuar e veshur e tëra në të zeza u lëkund në një rrugicë dhe u rrëzua, duke vajtuar nga pikëllimi.
Në një vend tjetër bombë, gjashtë burra vrapuan nëpër një rrugë duke mbajtur një barelë me trupin e një burri të mbuluar me pluhur, gjymtyrët e tij të përdredhura. Një grua e njohu trupin dhe filloi të bërtiste.
Nënkolonel Richard Hecht, një zëdhënës i ushtrisë izraelite, u tha gazetarëve të enjten se forcat po “përgatiteshin për një manovër tokësore” nëse liderët politikë urdhërojnë një të tillë.
Pak dyshojnë se një sulm tokësor është i pashmangshëm ose mendojnë se këtë herë ushtria izraelite do të kënaqet duke qëndruar kryesisht jashtë përqendrimeve kryesore urbane, duke rritur mundësinë e luftimeve brutale shtëpi më shtëpi.
Të enjten, palestinezët që iknin nga sulmet ajrore mund të shiheshin duke vrapuar nëpër rrugë, duke mbajtur sendet e tyre dhe duke kërkuar një vend të sigurt. Është i tillë presioni i numrave që përpiqen të ikin saqë familjet janë detyruar të ndahen ndërsa kërkojnë vende alternative për t’u strehuar.
Jashtë furrave të bukës dhe dyqaneve ushqimore u krijuan rreshta gjatë pak orëve që ata guxuan të hapeshin, ndërsa njerëzit përpiqeshin të siguronin ushqime para se të zbrazeshin raftet. Të mërkurën, termocentrali i vetëm i Gazës mbeti pa karburant dhe u mbyll, duke lënë vetëm dritat që furnizoheshin nga gjeneratorët privatë të shpërndarë.
Pamjet me dron të filmuara nga Associated Press zbuluan dëme të mëdha në kampin e refugjatëve Shati, në veri të Gazës, pas sulmeve ajrore gjatë natës. Banorët zgjodhën rrugën e tyre përmes rrënojave ndërsa ekipet e zjarrfikësve dhe shpëtimit kërkonin të mbijetuarit.
“Nuk kishte asnjë paralajmërim apo asgjë,” tha Hashem Abu Manea, 58 vjeç, i cili humbi vajzën e tij 15-vjeçare, Joanna, kur një grevë vonë të martën rrafshoi shtëpinë e tij në qytetin e Gazës.
Varrezat kryesore të Dëshmorëve në Khan Yunis ishin pothuajse plot shumë kohë përpara se lufta e fundit të sillte presion të ri për varrezat. Ashtu si shumë varreza të tjera të Gazës, në gardhin e saj ishte varur një tabelë “Varrimi është i ndaluar këtu”.
“Mezi presim të varrosim trupat në vende të caktuara. Ne duhet t’i varrosim në zona të rastësishme të shpërndara midis shtëpive ose në zona boshe të dhuruara nga pronarët, “tha Adel Hamada, një vullnetar që ndihmon me varrosjet në Khan Yunis.
