Me rastin e 113-vjetorit të lindjes së Mitrush Kutelit, një prej zërave më të rëndësishëm të prozës shqipe, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit organizoi një mbrëmje kushtuar veprës së tij, në hapësirat e Muzeut Historik Kombëtar.
Të pranishëm ishin studiues, profesorë, njohës të mirë të veprës së tij, të cilët u ndalën më shumë në rëndësinë e veprës së tij, por dhe kujtime mbi ndjesinë që lënë leximet e veprave të tij.
Të pranishëm në aktivitet ishin dhe vajzat e shkrimtarit. “Mitrush Kuteli studiohet në këndvështrime të shumta dhe metodologji të shumta. Te Kuteli shohim një përballje të jashtëzakonshme mes dashurisë tokësore dhe asaj hyjnore, përballje që shkon deri në nivelet e mistikes dhe të një sprove të rrallë në letërsinë shqipe, që është shkrimi metafizik”, u shpreh Persida Asllani, shefe e Departamentit të Letërsisë në Universitetin e Tiranës. Gjatë aktivitetit u prezantua dhe libri më i ri i shkrimtarit “Vargje të përziera”, një libër që vetë Kuteli kishte nisur ta përgatiste vite më parë, por për rrethana të kohës mbeti i pabotuar.
“Ky libër vjen dhe pasuron sot bibliotekën e veprave të Kutelit, duke njohur më thellë poetin brenda tij”, tha Alda Bardhyli, drejtore e QKLL-së. Vajza e shkrimtarit, Atalanta Pasko, u shpreh se titulli është i zgjedhur nga vetë Kuteli, për atë përmbledhje që kishte bërë gati për ta botuar atëherë kur i kishin kërkuar një përmbledhje të poezive nga shtëpia botuese “Naim Frashëri”. Vepra nuk u botua atëherë sepse ndërhyrjet që i kërkonin redaktorët ishin të tilla, që shkonin deri në bashkëpunim. Kështu që ai nuk mund të pranonte dhe u tërhoq.
U botua një përmbledhje pas shumë vitesh që ndërroi jetë Kuteli dhe ne më në fund e botuam të plotë. Aty janë që nga ‘Poemi kosovar’ deri te vargje të shkruara që ai i kishte shënuar në fleta gazetash. Të gjitha janë aty brenda”, u shpreh Atalanta. Studiuesi Primo Shllaku e vendosi theksin te gjuha e Kutelit dhe Kuteli si përkthyes, shkruan Koha Jonë.
“Unë mbaj mend mahnitjen e madhe që kam pësuar nga përkthimet e tij të Zhyl Vernit. Kur më vonë arrita të lexoj ato libra në origjinal, prapë unë mbeta skllav i tekstit të Dhimitër Paskos”, u shpreh Shllaku.
Ndër të tjera, ai tha se “gjuha e nënës që Kuteli ka përdorur ka një kuptim jo se shkruaj shqip, por gjuha e nënës është intimiteti dhe shumëkuptimësia po themi, ose aura e gjuhës, përtej fjala, pra fjala jo si limit, por fjala si e përtejme, fjala si pafundësi. Unë kam idenë se Dhimitër Pasko këtë punë ia ka bërë toskërishtes. Ka dit fjalët përtej fundit dhe gjuha e tij ka magji të madhe”. Për veprën e shkrimtarit folën edhe studiuesit Kristaq Jorgo, Behar Gjoka etj.
