Kancelari i ri gjerman Friedrich Merz pritet të përballet me një nga sfidat më delikate të karrierës së tij politike: një takim në Zyrën Ovale me Donald Trump, presidentin amerikan që nuk ka kursyer kritikat ndaj Gjermanisë. Midis tensioneve për çështje si migracioni, NATO, eksportet gjermane dhe simpatitë e administratës amerikane për ekstremistët e AfD-së, Merz hyn në këtë takim me një barrë të rëndë, por edhe me një strategji të qartë: ta bindë Trumpin se Gjermania po ndryshon. A do të arrijë Merz të shmangë kurthet diplomatike dhe të fitojë simpatinë e një presidenti të paparashikueshëm?
Lexoni më tej për të kuptuar peshën reale të kësaj vizite që mund të përcaktojë të ardhmen e marrëdhënieve transatlantike.
Politico:
Kancelari gjerman Friedrich Merz duhet të jetë i përgatitur për një pritë të ngjashme me atë që përjetuan udhëheqësit e Ukrainës dhe Afrikës së Jugut, kur të takojë Presidentin e SHBA-së, Donald Trump, në Zyrën Ovale të enjten.
Armiqësia e Trump ndaj gjermanëve të “këqij, shumë të këqij” është e njohur, dhe Merz ka gjasa të përballet me pyetje të mprehta nën dritën e fortë të kamerave televizive në lidhje me komentet e tij gjatë natës së zgjedhjeve në shkurt, ku ai tha se Evropa duhet të “arrijë pavarësinë nga SHBA” dhe se administrata e Trump “nuk tregon interes për fatin e Evropës.”
Merz gjithashtu do të duhet të shmangë kurthet në një sërë temash: eksportet gjermane të makinave, mbështetjen për NATO-n dhe Ukrainën, dhe, ndoshta më e sikletshme, simpatia e administratës Trump për partinë opozitare të ekstremit të djathtë dhe anti-emigracion, Alternativa për Gjermaninë (AfD), që është forca e dytë politike në vend.
Kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se Merz duhet të mos flejë nga ankthi, pasi ka shenja të hershme se dy biznesmenët e pasur (dhe golfistë) mund të kenë marrëdhënie të mira. Kancelari i ri, një transatlantikist i shpallur, ka premtuar të shtyjë Gjermaninë në një drejtim rrënjësisht të ri për çështje që i interesojnë Trumpit, duke premtuar një rritje masive të shpenzimeve ushtarake dhe një goditje të fortë ndaj emigracionit. Vizita përkon edhe me përpjekjet e evropianëve për një marrëveshje paqeje për makinat që do të shuante luftën tregtare në zhvillim BE-SHBA.
Ftesa e presidentit për Merz që të qëndrojë në Blair House, rezidenca zyrtare e të ftuarve të Shtëpisë së Bardhë përballë portës veriore, u ka dhënë gjithashtu zyrtarëve gjermanë pak më shumë optimizëm se nuk po futen në një kurth.
Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë, i cili foli në kushte anonimiteti, e minimizoi rrezikun e një përplasjeje, duke e quajtur takimin me Merz “thjesht një vizitë tjetër e një lideri të huaj.”
Dy udhëheqësit kanë folur disa herë në telefon dhe Merz ka tentuar ta joshë Trumpin me një ftesë për të vizituar fshatin gjerman të prejardhjes së gjyshit të tij, Friedrich Trump.
Kancelari gjerman duket se mendon se telefonatat kanë shkuar mirë. “Biseda ime e parë me të ishte e mirë personalisht, kemi disa miq të përbashkët… dhe e urova për Papën amerikan… pastaj folëm pak për Çikagon, sepse Papa vjen prej andej. Kam qenë shpesh atje për punë,” shpjegoi së fundmi Merz. Duke imituar Trumpin, ai shtoi: “‘Oh, nga e njeh ti Çikagon? Është një qytet i mrekullueshëm! Çikago është vërtet një qytet i mrekullueshëm.’ Kjo ishte atmosfera e bisedës.”
Kjo miqësi i dha shpresë zëdhënësit të qeverisë gjermane Stefan Kornelius se të dy burrat do të vazhdonin “marrëdhënien e tyre shumë të mirë” edhe në takimin në Uashington. Por edhe Kornelius tregoi një nuancë shqetësimi se situata mund të dalë jashtë kontrollit: “Të gjithë e dimë që dinamika në Shtëpinë e Bardhë është ndoshta pak e lëngshme.”
Fillim i vështirë
Delegacioni gjerman e ka të lehtë të imagjinojë si mund të devijojë gjithçka, si në rastin kur Trump bëri pretendime të pabazuara për një “gjenocid” ndaj popullsisë së bardhë në Afrikën e Jugut gjatë një vizite të presidentit të atij vendi, Cyril Ramaphosa, në maj, ose kur Trump dhe nënpresidenti JD Vance sulmuan liderin e luftës së Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy më herët.
Fjalimi i Vance në Konferencën për Sigurinë në Mynih në shkurt, vetëm pak ditë para se konservatorët e Merz të fitonin një zgjedhje të parakohshme, ofron një skenar të mundshëm për këtë takim. Në fjalimin e tij, Vance kritikoi udhëheqësit kryesorë evropianë për “frikën nga votuesit e tyre,” duke përmendur veçanërisht “murin mbrojtës” të Gjermanisë ndaj AfD-së për të ndaluar formimin e koalicioneve me këtë parti të izoluar.
Sekretari i Shtetit Marco Rubio gjithashtu është përfshirë në debat, duke akuzuar shërbimin gjerman të inteligjencës së brendshme për “tiraní të maskuar” për etiketimin e AfD-së si ekstremiste.
Komentet e Vance duket se tronditën Merzin, i cili bëri deklarata të forta në natën e zgjedhjeve duke vënë në dyshim nëse NATO mund të vazhdonte të ekzistonte në formën e saj aktuale, për shkak të pasigurive në lidhje me rolin e SHBA. Kjo ndodhi vetëm disa ditë pasi ai theksoi nevojën për bisedime për të vendosur Gjermaninë nën ombrellën bërthamore të Britanisë dhe Francës.
Që nga ai fillim i vështirë diplomatik, marrëdhëniet Berlin-Uashington janë përmirësuar ndjeshëm.
Qeveria e Merz ka bërë përpjekje të qëllimshme për të fituar mbështetjen e Trump, i cili në mandatin e parë e sulmoi vazhdimisht Gjermaninë si “mospaguese” në fushën e mbrojtjes dhe kërcënoi të tërhiqte 12 mijë trupa amerikane nga vendi. Merz premtoi të ndërtojë “ushtrinë konvencionale më të fortë” në Evropë. Merz ka hapur gjithashtu diskutime që më parë konsideroheshin të pamundura, duke shprehur gatishmërinë për të shkuar drejt shpenzimeve ushtarake deri në 5% të PBB-së, një rritje e madhe nga niveli aktual pak mbi 2%.
Merz ka hequr dorë edhe nga retorika për “pavarësi”.
Gjatë një vizite në selinë e NATO-s në Bruksel në maj, Merz deklaroi se qëndrimi i administratës Trump ndaj Evropës kishte “ndryshuar dukshëm” për shkak të përpjekjeve të BE-së për mbrojtjen dhe se ai ishte bërë “më optimist për të ardhmen e aleancës NATO.”
SHBA, shtoi ai, është “e pazëvendësueshme për sigurinë e Evropës sot dhe për një kohë të gjatë.”
Ka shenja që amerikanët po e besojnë.
Në një konferencë në Singapor fundjavën e kaluar, Sekretari i Mbrojtjes i SHBA Pete Hegseth e përmendi Gjermaninë si shembull për t’u ndjekur nga vendet e tjera, duke bërë shaka teksa fliste: “Është e vështirë të besohet… që po e them këtë.”
Dhe sa i përket AfD-së, Merz mund të gjejë ngushëllim nga fakti që miliarderi i teknologjisë Elon Musk, mbështetësi më i zjarrtë i partisë brenda administratës, nuk është më pjesë e qeverisë.
Rrezik i lartë
Edhe pse për zyrtarët e administratës Trump ky takim nuk ka ndonjë rëndësi të madhe, takimi në Zyrën Ovale ka peshë të jashtëzakonshme për Merz.
Aftësia e Evropës për të mbrojtur veten, një strategji e përbashkët për të ndalur luftën e Rusisë kundër Ukrainës, dhe përfundimi i luftës doganore që po destabilizon ekonominë e BE-së, mund të varen pjesërisht nga fakti nëse Merz dhe Trump do të krijojnë një marrëdhënie pozitive.
Ekipi i Merz do të mbërrijë në një kohë kur evropianët po sjellin edhe “dhurata tregtare” për të lehtësuar atmosferën. Brukseli po shtyn një plan për të zbutur rregullat e ashpra të BE-së për makinat autonome dhe për të miratuar standarde më të lehta për automjetet, pjesë e një përpjekjeje të re për ta bindur administratën Trump të tërhiqet nga tarifat e vendosura ndaj makinave dhe pjesëve të tyre, sipas një personi të njohur me diskutimet.
Por njerëzit pranë Merz besojnë se detaje të tilla teknike nuk do të jenë vendimtare në takim.
Siç e tha Jürgen Hardt, një deputet konservator që merret me politikën e jashtme: “Ai do të ketë vetëm disa shënime me vete, nëse ka ndonjë, dhe përndryshe do të mbështetet te aftësia e tij intuitive për të gjetur tonin e duhur.”
Edhe vetë Merz ka pranuar rreziqet e bisedave me Trump.
“Kushdo që e sheh dhe përjeton Trumpin në televizion, e di si mund të shkojnë ato.”
