Vitin e fundit, në Bosnjë dhe Hercegovinë nuk kanë të ndalur trazirat politike, grindjet dhe akuzat.
Udhëheqësi serb i Bosnjës, Milorad Dodik, ka provokuar një breshëri kritikash perëndimore për vendimet e tij, për kundërshtimin e bashkëpunimit dhe për lidhjet e ngushta me liderin rus Vladimir Putin.
Si pasojë, prej disa kohësh dëgjohen paralajmërimet se Bosnja është “në prag të ndarjes” dhe se serbët janë ata që kërcënojnë paqen e brishtë, të ndikuar nga nacionalizmi etnik dhe historia e rreme e shekullit të 21-të.
Në këtë drejtim, mediumi prestigjioz amerikan “The New York Times” sjell një rrëfim përmes të cilit është munduar të paraqesë situatën në BeH, përcjell Telegrafi – ndër tjerash duke iu referuar edhe lidhjeve të Dodik me presidentin serb Aleksandar Vuçiq – dhe me Putinin.
Ndër pjesët më interesante të rrëfimit është ai ku përshkruhet se si presidenti Aleksandar Vuçiq ka mbështetur pretendimin se serbët janë keqtrajtuar në mënyrë të padrejtë si agresorë në luftën e Bosnjës, duke vlerësuar Sllobodan Millosheviçin – i dënuar në Hagë për krime kundër njerëzimit – si një “udhëheqës i madh serb” dhe shprehu keqardhjen që Serbia nuk mundi të zgjerohej më tej në të gjithë Ballkanin.
“Vuçiç, i cili u zgjodh për një mandat të dytë si president në prill, është një nga liderët e paktë evropianë që mban lidhje të ngushta me Vladimir Putinin, një marrëdhënie e forcuar nga besimi i tyre i përbashkët i krishterë ortodoks dhe këndvështrimi i tyre nacionalist”, shkruan NYT.
“Ata ndajnë gjithashtu një mbështetje në narrativën e viktimizimit. Putin, i cili e ka quajtur shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik ‘një katastrofë e madhe gjeopolitike e shekullit’, duke përmendur ‘një sërë kërcënimesh ekzistenciale – nazistët, NATO-n, vlerat e korruptuara perëndimore’ – për të justifikuar pushtimin e Rusisë në Ukrainë”.
Dhe, si Vuçiq, vë në pah shkrimi i New York Times, ai ka ndjekur një strategji mohimi, duke fajësuar qeverinë ukrainase, për shembull, për mizoritë ruse në Ukrainë ose duke pretenduar se ato janë inskenuar nga figura anti-ruse.
“Putin dhe Vuçiq të dy mbështeten në bindjen se ata sundojnë mbi popuj të mëdhenj, të cilëve u janë grabitur kufijtë e tyre natyrorë dhe destinacionet e tyre heroike, qoftë nga ukrainas të ‘nazifikuar’, boshnjakët apo kabalët e udhëhequr nga Amerika dhe Evropa”.
Në Bosnje, kujton mediumi amerikan, gjërat arritën kulmin korrikun e kaluar, kur udhëheqësi serb i Bosnjës, Milorad Dodik, në përgjigje të një ligji të ri që ndalon mohimin e gjenocidit në Bosnje, kufizoi ashpër pjesëmarrjen serbe në qeverinë boshnjake për gjashtë muaj.
“Dodik është një aleat i vendosur i Vuçiqit dhe Putinit dhe interesat e tij janë bërë gjithnjë e më shumë në një linjë me ato të Rusisë, e cila synon të bllokojë Bosnjën nga lëvizja drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe NATO dhe dëshiron të forcojë aleancën serbo-ruse. Ekziston frika se lufta në Ukrainë mund të krijojë një efekt përhapës, me Putinin që punon së bashku me Dodik për të ndarë vendin e brishtë”, ka shkruar NYT.
Në këtë kontekst, vjeshtën e kaluar, Christian Schmidt, administratori ndërkombëtar përgjegjës për mbikëqyrjen e marrëveshjes së Dejtonit, që i dha fund Luftës së Bosnjës më 1995, paraqiti një raport në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, në të cilin ai paralajmëroi: “Perspektivat e ndarjes dhe konfliktit të mëtejshëm janë shumë reale”.
