Connect with us

Show - Biz

Nga dominimi në dëshpërim të thellë, si u zhyt Gjermania në moçal ekonomik

Published

on

Ministria e Financave e shtetit jugor gjerman të Baden-Württemberg, shtëpia e gjigantëve si Bosch, Mercedes, nuk është një vend i keq për të hetuar ankthet e Gjermanisë. Vendi është i mbërthyer nga frika e deindustrializimit teksa po shkon drejt zgjedhjeve të parakohshme që duket e sigurt se do e largojë nga pushteti kancelarin socialdemokrat Olaf Scholz, nëse partia e tij nuk e shkarkon atë më herët.

Ministri Danyal Bayaz, shqetësohet se Gjermania ka shpërdoruar “dividendin e globalizimit” të 15 viteve të fundit, duke nënfinancuar sferën publike në një epokë me norma të ulëta interesi.

Tani që po përballet me një shtrëngim të energjisë, konkurrencën në rritje nga Kina dhe perspektivën që SHBA-ja e Donald Trump të vendosë tarifa 10-20% mbi importet, modeli i biznesit të vendit, frikësohet ministri, është “në kolaps”.

Bayaz ankohet për paaftësinë e Gjermanisë për t’u përshtatur me teknologjinë e re, pavarësisht nga pikat e saj të forta për sa i përket kërkimit dhe inxhinierisë. Ai vë në dukje se startup-i i fundit i madh i suksesshëm i Gjermanisë ishte SAP, një firmë softuerësh. Gjermania ka mbi 60 herë më shumë njerëz se Estonia, por vetëm 15 herë më shumë startupe në pronësi private me vlerë mbi 1 miliard dollarë.

Advertisement

Është një përsëritje e mërzitshme. Industria gjermane, veçanërisht firmat e saj të vogla dhe të mesme janë përqendruar në inovacionin në rritje, duke e lënë atë të papërgatitur për goditjet teknologjike si ardhja e automjeteve elektrike. Lidhjet komode midis biznesit, bankave dhe politikanëve ngjallën vetëkënaqësi dhe rezistencë ndaj reformave.

Respektimi dogmatik i rregullave fiskale çoi në ndryshkje të urave, në prishje të shkollave dhe në vonesa të trenave. Rritja në tregjet e huaja majmën fitimet (dhe të ardhurat e thesarit) të Gjermanisë për një periudhë kohe, por ai model i udhëhequr nga eksporti e la Gjermaninë të ekspozuar kur erërat e globalizimit u kthyen kundër.

Tani Gjermania, e cila vitin e kaluar zëvendësoi Japoninë si ekonomia e tretë më e madhe në botë, po korr atqë ka mbjellë. Është e vështirë të dallosh ndonjë rritje neto të PBB-së reale që para pandemisë. Parashikimet janë më pak të mira dhe nuk marrin parasysh rreziqet e një lufte tregtare Trumpiane.

Advertisement

Volkswagen, prodhuesi më i madh i makinave në Evropë, po bën thirrje për mbylljen për herë të parë të fabrikave në historinë e tij 87-vjeçare, gjë që mund të çojë në humbjen e deri në 30,000 vendeve të punës. Papunësia po rritet, ndonëse nga një bazë e ulët.

Çmimet e larta të energjisë, veçanërisht pasi Gjermanisë iu desh të largohej nga gazi rus pas pushtimit të Ukrainës nga Vladimir Putin në shkurt 2022, janë një ankth i zakonshëm midis firmave në një vend ku prodhimi ende përbën 20% të vlerës së shtuar bruto. Kjo mbetet pothuajse dyfishi i shifrës për Francën, edhe pse prodhimi industrial arriti kulmin në vitin 2018 dhe që atëherë është ulur më shpejt se kudo tjetër në BE (shih grafikun 1), veçanërisht në sektorët me intensitet energjie si prodhimi i çelikut.

Porositë janë ulur dhe investimet e planifikuara janë shtyrë ose zhvendosur jashtë vendit. Shefi ekzekutiv i Thyssenkrupp, një prodhues çeliku me humbje, ka thënë se Gjermania është “në mes të deindustrializimit”. Edhe shitësit me pakicë janë goditur. Pas pushtimit të Rusisë, Raoul Rossmann, i cili drejton një zinxhir farmacish me seli pranë Hanoverit që mban mbiemrin e tij, vizitoi degët e saj për të gjetur se si të kursehet në faturat e energjisë.

Advertisement

Ankesa të tjera përfshijnë mungesën e punëtorëve të kualifikuar ndërsa Gjermania po plaket, dhe shtresat e burokracisë, shumica e të cilave buron nga Brukseli, që Instituti Ifo në Mynih llogarit se i kushtojnë ekonomisë 146 miliardë euro në vit. Një zhvillim thelbësor, sipas Sander Tordoir i institutit të kërkimit Qendra për Reformën Evropiane, është ndryshimi i marrëdhënieve me Kinën.

Në vitet 2000 dhe 2010, Gjermania ishte në një pozicion të përkryer për të kënaqur oreksin kinez për makinat e saj, kimikatet dhe pajisjet e projektuara me saktësi: eksportet e mallrave në Kinë u rritën me 34% midis 2015 dhe 2020, edhe pse ato në vendet e tjera ranë.

Deri në vitin 2020 Kina ishte një importues neto i makinave, por vitin e kaluar ajo u bë eksportuesi më i madh në botë. Firmat kineze po shndërrohen nga klientë në konkurrentë dhe tashmë kanë ardhur për të kullufitur jo vetëm bukën e industrisë gjermane të automobilave, por edhe të industrive të mesme e të vogla.

Advertisement

“Historia me makinat është emblematike, por ka të bëjë edhe me makineritë dhe kimikatet”, thotë Tordoir.

Siç vë në dukje Clemens Fuest nga Ifo, Kina tani përbën vetëm 6% të totalit të eksporteve gjermane, me të njëjtin pjesë me Holandën fqinje. Por historia e Kinës nuk ka të bëjë vetëm me varësinë nga eksporti. Në një punim të ardhshëm për CER (Qendra për Reforma Evropiane), Tordoir dhe Brad Setser, një ekonomist në Këshillin për Marrëdhëniet me Jashtë, një institut amerikan, përshkruajnë se si “goditja e dytë nga Kina” mund të përkeqësojë problemet industriale të Gjermanisë.

Tregu i brendshëm i Kinës nuk mund të thithë më prodhimin e tepërt të prodhuesve të saj të subvencionuar nga shteti dhe ndërsa ata kërkojnë klientë jashtë vendit, suficiti tregtar i vendit është rritur ndjeshëm. Kjo paraqet vështirësi për firmat gjermane në vend dhe në tregjet jashtë vendit.

Advertisement

“Tregjet e drejtuara nga shteti në Kinë mund të ofrojnë nivele të paarsyeshme financimi për investimet kineze në kapacitete të reja, për më gjatë sesa shumë sektorë të industrisë gjermane mund të kenë aftësi pagesash”, shkruajnë dyshja.

Ndërsa eksportet gjermane drejt Kinës janë zvogëluar, Amerika ka ndërhyrë pjesërisht për të mbushur boshllëkun (shih grafikun 2). Disa kompani kanë përfituar nga mundësitë e krijuara nga shkëputja e Amerikës nga teknologjia kineze; të tjera janë pasuruar nga subvencionet e mëdha të iniciuara nga Akti i Reduktimit të Inflacionit.

Por Donald Trump rrezikon të ndryshojë këtë gjendje. Jo vetëm që tarifat amerikane duken në horizont – Bundesbank mendon se ato mund të ulin GDP-në e Gjermanisë me një pikë përqindjeje – por kufizimet e reja amerikane mund të godasin prodhuesit gjermanë që përdorin përbërës kinezë. Ato do përshpejtojnë gjithashtu përpjekjet e eksportuesve kinezë për të gjetur tregje alternative, përfshirë Evropën.

Advertisement

Industria gjermane ka qëndrime të ndara për Kinën, vëren një diplomat: ndërsa shumë kompani të vogla dhe të mesme (Mittelstand), veçanërisht ato të makinerive, mbështesin politikën e “reduktimit të rrezikut”, prodhuesit e makinave dhe konglomeratet si BASF po dyfishojnë angazhimin e tyre.

Volkswagen dhe BMW po planifikojnë investime të mëdha të reja në prodhimin në Kinë, ashtu si dhe firmat e pjesëve të makinave si Continental. Lobimi nga sektori i automobilave ndihmoi që Gjermania të ishte një nga vetëm pesë vendet që votuan kundër tarifave të BE-së për importet kineze të makinave elektrike në tetor.

Brenda qeverisë gjermane, ka tensione midis diplomatëve dhe agjentëve të sigurisë, të cilët duan të ndëshkojnë Kinën me kufizime tregtare për mbështetjen e saj ndaj luftës të Rusisë në Ukrainë, dhe atyre që shqetësohen se kjo është një masë që Gjermania me rritje të ulët nuk mund ta përballojë.

Advertisement

Fundi i fetishit

Historia e deindustrializimit është më e ndërlikuar sesa duket. Humbja e vendeve të punës në sektorin e prodhimit ndikon në produktivitetin tashmë të ulët të Gjermanisë. Megjithatë, vlera bruto e shtuar në prodhim ka mbetur e qëndrueshme, edhe pse prodhimi ka rënë.

Me fjalë të tjera, disa prodhues gjermanë mund të jenë duke prodhuar mallra më cilësore, edhe pse shesin më pak. Kjo “cilësi mbi sasinë”, siç e quan Deutsche Bank, sugjeron një të ardhme për firmat gjermane në teknologjinë e avancuar, përfshirë makinat luksoze. Gjermania gjithashtu ruan një përparësi në teknologjinë e gjelbër, përfshirë turbinat me erë dhe elektrolizatorët.

Advertisement

Megjithatë, kjo nuk mund të kompensojë humbjet në sektorë të tjerë. Gjermania duhet të kapërcejë “fetishin e industrisë”, mendon Moritz Schularick nga Instituti Kiel për Ekonominë Botërore. Industrive me konsum të lartë energjie nuk u është rritur kapaciteti prej dy dekadash. Sektori i automobilave ka humbur vende pune për gjashtë vite radhazi, dhe një kthesë duket e pamundur.

“Për vite ata besonin se ‘ne jemi më të mirët’, dhe papritur gjithçka mori fund,” thotë një zyrtar i BE-së.

Forca të thella strukturore po ndryshojnë modelin industrial të Gjermanisë. Bindja e gjermanëve se ekziston një alternativë ndaj të qenit Exportweltmeister (kampionë botërorë eksporti) është një proces që kërkon vite, jo muaj. Edhe kompensimi për rënien e tregtisë në vende të tjera është një maratonë: pavarësisht përpjekjeve më të mira të Gjermanisë, negociatat për tregti të lirë të BE-së me Mercosur, një bllok i madh tregtar i Amerikës së Jugut, kanë zgjatur për 25 vite. (Franca, ndër të tjera, vijon të kundërshtojë.)

Advertisement

Për disa, një mjet më praktik për të nxitur ekonominë do ishte reforma e një pjese tjetër të modelit gjerman që duket se nuk funksionon më: frena e borxhit, një veçanti e Kushtetutës që kufizon deficitin vjetor strukturor të buxhetit federal në 0.35% të prodhimit.

Kufiri i borxhit është një relike e një epoke të kaluar, thotë Max Krahé nga Dezernat Zukunft, një qendër kërkimore në Berlin, kur Gjermania mbështetej në deficitet e vendeve të tjera për të nxitur ekonominë e saj. Në një botë ku globalizimi ka ngecur, ky model nuk funksionon më.

Ndërkohë, kërkesat për investime publike në Gjermani – sipas një vlerësimi të gjerë, rreth 600 miliardë euro për një decade – janë bërë shumë të mëdha për t’u anashkaluar (shih grafikun 3). Përveç kësaj, do nevojiten fonde të reja për mbrojtjen. Këtë vit, Gjermania arriti më në fund objektivin e NATO-s prej 2% të PBB-së, por vetëm falë një fondi të veçantë që do skadojë së shpejti. Madje mund të nevojiten edhe më shumë për të qetësuar administratën e re Trump.

Advertisement

Për këto arsye, ekziston një ndjenjë në rritje se koalicioni i ardhshëm, ndoshta i udhëhequr nga Friedrich Merz, kreu i KristianDemokratëve të qendrës së djathtë, mund të jetë i hapur për një reformë modeste mbi borxhin. (Gjermania do mbajë zgjedhje në shkurt, pas shpërbërjes së koalicionit këtë muaj.)

Nëse kjo ndodh, thotë Tordoir, një bum investimesh mund të ndihmojë në kompensimin e humbjeve nga eksportet në periudhën afatshkurtër; nëse menaxhohen mirë, investimet në arsim, ku Gjermania mbetet pas vendeve të tjera, dhe në infrastrukturë mund të rrisin normën e rritjes afatgjatë të Gjermanisë.

Ekzistojnë shumë ide për reforma, duke përfshirë rritjen e kufirit të lejuar për deficitin (ose zëvendësimin e tij me udhëzime më të gjera), përjashtimin e investimeve publike nga kufijtë e huamarrjes, ose krijimin e fondeve jashtë buxhetit për infrastrukturë ose mbrojtje.

Advertisement

Megjithatë, duke qenë se bëhet fjalë për ndryshime kushtetuese, të gjitha këto do kërkonin një shumicë prej dy të tretave në dy dhomat e parlamentit. Dhe ka shumë gjasa që partitë ekstreme të kenë një pakicë bllokuese prej një të tretën në Bundestag pas zgjedhjeve të ardhshme. Për këtë arsye, SocialDemokratët në qeveri i kanë kërkuar Merz të mbështesë reformën tani, duke i dhënë partive pro-reformë numrat e nevojshëm. Deri tani, ai ka kundërshtuar ta bëjë këtë.

Thorsten Benner, drejtues i Institutit Global të Politikave Publike në Berlin, thotë se Gjermania ka kaluar nga “optimizmi i lehtë” i viteve të Angela Merkel në një “kurth dëshpërimi”, ku politika jofunksionale, kufizimet nga kufijtë e borxhit, mbiburokratizimi dhe mosbesimi publik forcojnë njëri-tjetrin. Ai shpreson që qeveria e ardhshme të veprojë si një “shkëputës për këtë qark”.

Kjo nuk duket e pamundur. Gjendja është bërë aq e zymtë, sa që, ndryshe nga gjashtë muaj më parë, ekziston një ndjenjë e re se ndryshimi i thellë është i pashmangshëm.

Advertisement

Ky do jetë sfondi i marrëveshjes së ardhshme të koalicionit, e cila mund të përfshijë një “pazar të madh”, ku Merz pranon ndryshime në kufijtë e borxhit nëse partnerët e tij bien dakord për ulje taksash ose reforma në sistemin e mirëqenies.

Por do ishte një ironi të zymtë nëse aritmetika parlamentare do pengonte ndryshimin, pikërisht kur kushtet për të janë përmbushur.

Advertisement
Continue Reading

Bota

Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë

Published

on

By

Autoritetet shëndetësore në Shtetet e Bashkuara kanë lëshuar një paralajmërim urgjent pasi mijëra pasagjerë mund të jenë ekspozuar ndaj fruthit, sëmundjes më ngjitëse në botë, në aeroportin ndërkombëtar Neëark Liberty në New Jersey.

Sipas Departamentit të Shëndetësisë të New Jersey-t (NJDOH), një person i infektuar, jo rezident i këtij shteti, ka udhëtuar nëpër terminalet B dhe C më 19 dhjetor, mes orës 07:00 dhe 19:00, gjatë kulmit të udhëtimeve festive.

Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një

Zyrtarët paralajmërojnë se vendndodhja e saktë e personit nuk dihet, ndërsa po kryhet gjurmimi i kontakteve. Personat e ekspozuar mund të shfaqin simptoma deri më 2 janar 2026. Fruthi shfaqet me temperaturë të lartë, kollë, rrjedhje hundësh, sy të skuqur dhe skuqje të lëkurës, ndërsa mund të shkaktojë ndërlikime të rënda, si pneumonia dhe encefaliti.

Sipas CDC-së, në SHBA janë regjistruar mbi 2000 raste fruthi gjatë vitit 2025 dhe tre viktima, duke e bërë këtë shpërthimin më të madh që nga viti 1992.

Ekspertët fajësojnë rënien e normave të vaksinimit, duke theksuar se vaksina MMR mbetet mjeti më efektiv për parandalimin e sëmundjes. Autoritetet u bëjnë thirrje qytetarëve të vaksinohen dhe të kontaktojnë mjekun para çdo vizite shëndetësore në rast dyshimi për ekspozim. 

Advertisement
Continue Reading

Popular

Veshjet sintetike mund të ndikojnë në shëndetin riprodhues të grave dhe burrave 

Published

on

By

Ndërsa provat e drejtpërdrejta dhe përfundimtare që lidhin vetëm veshjet prej poliesteri me infertilitetin njerëzor janë të kufizuara, hulumtimet sugjerojnë se pëlhurat sintetike si poliesteri (i zakonshëm në veshjet sportive) mund të përmbajnë kimikate që prishin sistemin endokrin (EDC) që ndikon në shëndetin riprodhues, sipas “National Institutes of Health” – agjencia kombëtare e kërkimit mjekësor në SHBA.

Kimikatet nga plastika dhe pëlhurat mund të thithen përmes lëkurës, veçanërisht me djersën, duke hyrë potencialisht në qarkullimin e gjakut.

Ato ndërhyjnë në prodhimin dhe funksionin e hormoneve, të lidhura me një kohë më të gjatë deri në shtatzëni dhe rezultate të dobëta riprodhuese.

Vetë poliesteri mund të mos jetë fajtori i vetëm, por kimikatet e përdorura në prodhimin dhe trajtimin e tij, veçanërisht në veshjet sportive, janë një shqetësim i rëndësishëm për çrregullimet endokrine dhe pjellorinë tek burrat dhe gratë.

Advertisement

Poliesteri, një nga materialet më të zakonshme të veshjeve në botë, mund të mbartë rreziqe të fshehura shëndetësore përtej ndikimit të tij mjedisor.

I prodhuar nga plastika me bazë nafte, poliesteri shpesh përmban kimikate si ftalate – komponime të lidhura me çrregullime të sistemit endokrin.

Kur vishet direkt në lëkurë, këto kimikate mund të depërtojnë në trup, duke ngritur shqetësime në lidhje me ekspozimin afatgjatë.

Advertisement

Përveç kësaj, është edhe çështja e derdhjes së mikroplastikës: çdo larje lëshon fibra të vogla plastike në sistemin e ujit, duke kontribuar në ndotjen e përhapur në oqeane dhe zinxhirët ushqimorë.

Përtej shqetësimeve rreth kimikateve, hulumtimet e hershme sugjerojnë se poliesteri mund të ndikojë në pjellorinë njerëzore përmes efekteve elektrostatike dhe biologjike.

Studimet e kryera te kafshët, veçanërisht te qentë, kanë treguar ulje të pjellorisë së lidhur me kontaktin e zgjatur me veshjet e poliestrës.

Advertisement

Pëlhura sintetike mund të gjenerojë fusha elektrostatike të vazhdueshme, dhe megjithëse ndikimi i plotë biologjik i kësaj është ende duke u studiuar, gjetjet paraprake ngrenë pyetje të rëndësishme.

Ndërsa poliesteri vazhdon të dominojë gardërobën globale, nevojiten urgjentisht kërkime më të thella për të kuptuar shkallën e plotë të ndikimit të tij në shëndetin e njeriut.

Advertisement
Continue Reading

Show - Biz

Shqetësime për ‘superioritetin’ mbi vizitën e jahtit mbretëror në Irlandë në vitin 1996

Published

on

By

U shpreh shqetësim për imazhin e “superioritetit” që do të përcillte jahti mbretëror që do të mbërrinte në portet irlandeze si pjesë e një vizite të diskutuar në verën e vitit 1996.

Një udhëtim i mundshëm tre-ditor në Irlandë nga Princi i atëhershëm i Uellsit, tani Mbret Charles III, u diskutua nga zyrtarët britanikë dhe irlandezë në mars përpara se të anulohej për shkak të shqetësimeve të sigurisë.

Dokumentet e publikuara nga Arkivat Kombëtare të Irlandës në Dublin tregojnë se, përpara se udhëtimi të anulohej, axhenda e vizitës ishte bërë “mjaft më e përpunuar” nga sa mendohej fillimisht.

Pastaj Taoiseach (kryeministri irlandez) John Bruton tha se Irlanda ishte “vendi i fundit” ku princi duhet të sillte jahtin mbretëror HMY Britannia.

Advertisement

Ai paralajmëroi se kjo do të krijonte një imazh të “bollëkut”.

HMY Britannia është ish-jahti mbretëror i monarkisë britanike dhe ishte në shërbim nga viti 1954 deri në vitin 1997.

Ambasadorja britanike Veronica Sutherland tha në një letër më 7 mars se Charles do të donte të mbërrinte në Britannia duke u futur në Gjirin e Galway mëngjesin e së premtes, më 28 qershor 1996.

Advertisement

“Në mbrëmje, ai do të donte të ofronte mikpritje në bordin e Britannias, e cila më pas do të lundronte vonë në mbrëmje për një fundjavë private në Kerry dhe Cork, pasi të kishte zbritur mysafirët,” tha ajo.

Pastaj Princi Çarls, një burrë në moshë të mesme i veshur me një uniformë ushtarake të zbukuruar me medalje.
Princi Charles i atëhershëm i fotografuar në vitin 1996

Në përgjigje, gjithashtu më 7 mars, sekretari i qeverisë Frank Murray tha se udhëtimi ishte “shumë më i gjatë” nga sa ishte sugjeruar fillimisht, i cili përfshinte një vizitë në portin Haulbowline në Co Cork.

Ai tha se ata dukeshin se kishin “pak mundësi tjetër veçse të vazhdonin me programin”, përveç nëse kishte konsiderata sigurie ose politike.

Por Bruton i përcolli shqetësimet e tij në një përgjigje të shkruar me dorë z. Murray, ku pyeste veten nëse mbërritja e jahtit mbretëror në Galway do të nxiste debat rreth porteve të Traktatit.

Advertisement

“Mendoj se simbolika e mbërritjes së jahtit mbretëror në Gjirin e Galway nuk është e mirë”, tha ai, duke zëvendësuar fjalën “e mirë” me fjalën e hequr “e shkëlqyer”.

“A do të ringjallë debatet rreth ‘porteve’ në vitet ’30?

“Jahti sugjeron luks dhe superioritet. Nuk është imazhi që duhet të përçohet.

Advertisement

“Pse princi nuk mund të fluturojë me aeroplan në një nga aeroportet rajonale? Kjo do t’u jepte atyre një nxitje komerciale.”

“Jahti, mendoj, është i diskutueshëm kohët e fundit në Britani për shkak të kostos së tij. Irlanda është vendi i fundit ku ai duhet ta sjellë atë.”

Një pamje nga afër e një kambane anijeje prej metali të lëmuar të montuar në një mur të bardhë. Kambana është e gdhendur me fjalët “HM Yacht Britannia” dhe vitin “1953”, me dritare në të dyja anët.
John Bruton tha se simbolika e mbërritjes së jahtit në një gji irlandez nuk ishte e mirë.

Më 19 mars, z. Murray i shkroi një letër kryeministrit ku tha se i kishte përcjellë znj. Sutherland shqetësimet e qeverisë irlandeze në lidhje me vizitën e propozuar.

Ai tha se përcolli gjithashtu shqetësime për sigurinë, për të cilat nuk kishte një “pikëpamje të konsideruar” në takimin e fundit.

Advertisement

Një vizitë e rishikuar “e zvogëluar” pritej “ndoshta brenda një jave”, shtoi ai.

Udhëtimi u anulua më vonë pasi pala irlandeze “kishte shprehur shqetësim për rreziqet” me të cilat do të përballej Charles nëse vizita do të zhvillohej pa një armëpushim të IRA-s.

Dokumenti, i publikuar nga Arkivat Kombëtare në Kew në vitin 2020, sinjalizoi gjithashtu se nëse Charles do të përdorte Britannia gjatë vizitës, ajo do të “ishte e padëshiruar për disa pjesë të popullsisë”.

Advertisement

“Rreziqet tani duket se i tejkalojnë çdo përfitimi”, përfundoi ajo.

Një burrë i moshuar me kostum të errët është ulur përballë kamerës në një dhomë të zbukuruar me ar. Ai është ulur në një kolltuk elegant duke buzëqeshur me mirësjellje, me dritare të larta dhe perde të arta nga pas.
Bertie Ahern, fotografuar në vitin 2003, refuzoi një kërkesë që një anije e Marinës Britanike të ankorohej në Dublin atë vit.

Në një dosje të veçantë nga viti 2003, u kërkua leje që anija e Marinës Britanike, HMS Ark Royal, të ankorohej në Dublin.

Kryeministri Bertie Ahern e hodhi poshtë kërkesën pasi një nëpunës i lartë civil paralajmëroi se një veprim i tillë do të perceptohej si një ndryshim në politikë “drejt shfaqjeve ushtarake britanike në juridiksionin tonë”, pasi anija ishte “një simbol i aftësisë detare britanike”.

“Vizitat nga anijet detare britanike tradicionalisht kanë qenë çështje të pakontrolluara, por prania e Ark Royal në Dublin, fjalë për fjalë, do të ishte një ngjarje kryesore që me siguri do të ndiqej nga një publikim i gjerë, përfshirë edhe në lidhje me rolin e saj në luftën e Irakut”, vuri në dukje zyrtari.

Advertisement

Nëpunësi civil tha se besonte që kërkesa duhej të refuzohej, por tha se për shkak të rëndësisë së saj, ajo duhet t’i drejtohej ministrit përkatës.

Në faqen e parë të dokumentit trefaqësh, një shënim i shkruar me dorë thekson “komentin e kryeministrit në faqen 3”.

Në faqen tre ka një rresht të shkruar me dorë: “pikëpamja ime është ‘jo’.”

Advertisement

Shkëmbimi mund të gjendet në Arkivat Kombëtare të Departamentit të Punëve të Jashtme të Irlandës, nën dosjet me numra 2023/50/509 dhe 2025/127/106.

HMY Britannia është aktualisht e ankoruar në Leith në Edinburg dhe është bërë një atraksion turistik.

Advertisement
Continue Reading

Live ALBUK TV

Kosova3 hours ago

Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes

Bota3 hours ago

Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë

Diaspora4 hours ago

Kryetari shqiptar i komunës së Morbachut bëhet viral në Gjermani

Albania4 hours ago

Bujqësia po e humb peshën e saj në ekonomi, sektori në rënie të lirë

Albania5 hours ago

Berisha uron Kurtin për fitoren: Zgjedhjet, një sukses i vërtetë i demokracisë në Kosovë!

Kosova5 hours ago

BE pret formim të shpejtë të institucioneve të reja të Kosovës

Sports9 hours ago

Zbulohet pas 12 vitesh, çfarë tha Michael Schumacher para se të aksidentohej

Sports9 hours ago

Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën

Bota9 hours ago

20 pikat e Zelenskyt për t’i dhënë fund luftës, Rusia kundër!

UK10 hours ago

FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli

Albania10 hours ago

Autoboti i pastrimit të ujërave të zeza, po shpërndan ujë për qytetarët në Vlorë

Sports10 hours ago

Strakosha në formë të jashtëzakonshme, AEK-u gjen stabilitet. Garanci edhe për Kombëtaren

Kosova10 hours ago

I dhanë mundësinë të krijojë qeverinë pa opozitën, Kurti mesazh falënderues për të gjithë votuesit e LVV: U jemi mirënjohës përjetë

Albania10 hours ago

Vlora 4 ditë pa ujë, kryetarja e bashkisë: Defekti, fatkeqësi natyrore. Ujësjellësi s’është në varësinë tonë, protestën po e bën opozita

Bota10 hours ago

Peskov: Rusia pajtohet me vlerësimin e Trump, bisedimet në fazën përfundimtare

Albania10 hours ago

U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri

UK10 hours ago

FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli

Albania2 days ago

Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”

Sports9 hours ago

Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën

UK2 days ago

Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër

Albania11 hours ago

Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë

Albania1 day ago

VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë

UK1 day ago

Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim

Albania1 day ago

Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor

Albania1 day ago

“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri

UK15 hours ago

Spitalet paralajmëruan se kriza e kujdesit në fund të jetës kërcënon trajtimin

Bota18 hours ago

Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?

UK15 hours ago

Disidenti egjiptian kërkon falje për tweets, ndërsa konservatorët kërkojnë dëbim nga Mbretëria e Bashkuar

Kosova3 hours ago

Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes

UK15 hours ago

Titujt e gazetave në UK

Trending