Bota
Një kronologji ngjarjesh – momentet kyçe që çuan në përshkallëzimin e konfliktit midis Izraelit dhe fqinjëve të tij rajonalë
Frika për shpërthimin e një lufte të madhe rajonale është rritur pasi Izraeli premtoi t’i përgjigjet breshërisë së raketave të Iranit të lëshuar të martën mbrëma.
Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu paralajmëroi Teheranin se kishte “bërë një gabim të madh”.
Irani tha se rreth 180 raketa balistike u hodhën në Izrael në përgjigje të vrasjeve izraelite të udhëheqësve të lartë të Hamasit, Hezbollahut dhe Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike (IRGC).
Një ditë më parë, Izraeli tha se kishte nisur një ofensivë tokësore në Libanin jugor, megjithëse Hezbollahu mohoi që ushtarët izraelitë të kishin kaluar kufirin.
Por, si u zgjerua deri në këtë pikë një luftë që filloi në Izrael dhe Gaza pothuajse një vit më parë, kur luftëtarët e Hamasit sulmuan Izraelin dhe Izraeli filloi fushatën e tij shkatërruese ushtarake në enklavën e rrethuar?
Më poshtë ua sjellim një kronologji ngjarjesh që kanë çuar në këtë përshkallëzim të fundit në konfliktin midis Izraelit dhe fqinjëve të tij rajonalë:
8 tetor 2023 – Hezbollahu dhe Izraeli fillojnë shkëmbimin e zjarrit
Izraeli dhe grupi i armatosur libanez, Hezbollah, filluan shkëmbimin e zjarrit përtej kufirit Liban-Izrael një ditë pas sulmeve të udhëhequra nga Hamasi në Izraelin jugor, në të cilat 1,139 njerëz u vranë dhe më shumë se 200 u zunë robër, dhe Izraeli filloi hakmarrjen e tij në Rripin e Gazës që ka vazhduar për gati një vit.
Lufta në Gaza deri më tani ka vrarë më shumë se 41,000 palestinezë, shumica e tyre gra dhe fëmijë.
Më 8 tetor, Hezbollah tha se lëshoi raketa të drejtuara dhe artileri në tri pika ushtarake në Fermat Shebaa, një rajon kufitar, “në solidaritet” me palestinezët, shkruan Al Jazeera.
Fermat Shebaa, që pretendohen nga Libani, u pushtuan nga Izraeli gjatë Luftës Gjashtë Ditore të vitit 1967.
Ushtria izraelite tha se gjuajti me artileri përsëri në një zonë të Libanit nga ku ishte nisur zjarr ndërkufitar me predha.
Që atëherë, zjarri ndërkufitar ka vazhduar pothuajse çdo ditë.
Hezbollahu, i krijuar në vitin 1982 për të luftuar pushtimin e Libanit jugor nga Izraeli, thotë se do të ndalojë së sulmuari Izraelin sapo të ndalojë sulmi izraelit në Gaza.
Nga 7 tetori 2023, deri më 6 shtator 2024, nga 7,845 sulme të shkëmbyera midis dy forcave, rreth 82 për qind janë kryer nga forcat izraelite, sipas Të dhënave të Vendndodhjes dhe Ngjarjeve të Konfliktit të Armatosur (ACLED).
Të paktën 646 njerëz në Liban u vranë në atë periudhë në sulmet izraelite.
Hezbollahu dhe grupe të tjera të armatosura ishin përgjegjës për 1768 sulme që vranë të paktën 32 izraelitë.
1 prill 2024 – Izraeli godet konsullatën iraniane në Damask, Siri
Konsullata e Iranit në Damask u shkatërrua në një sulm me raketa izraelite që rezultoi në vrasjen e 13 personave, duke përfshirë komandantin e lartë të IRGC-së, gjeneral-major Mohammad Reza Zahedi dhe zëvendësin e tij.
Izraeli ka shënjestruar prej kohësh instalimet ushtarake të Iranit në Siri, por ky sulm shënoi herën e parë që kishte shënjestruar vetë kompleksin diplomatik. Irani u zotua të përgjigjet.
13 prill 2024 – Irani lëshon 300 raketa, drone drejt Izraelit
Gati dy javë pas sulmit vdekjeprurës në konsullatën iraniane në Siri, Irani lëshoi një breshëri raketash dhe dronësh që synonin Izraelin.
Kjo ishte hera e parë që Irani kishte lëshuar raketa direkt në territorin izraelit.
Megjithatë, shumica e predhave “u kapën” jashtë kufijve të vendit me ndihmën e Shteteve të Bashkuara, Mbretërisë së Bashkuar dhe Francës, sipas ushtrisë izraelite.
Jordania ndihmoi gjithashtu për të rrëzuar disa raketa që po kalonin nëpër hapësirën ajrore të saj.
Një vajzë shtatëvjeçare në Izrael u plagos rëndë nga pjesët e raketave nga sulmi, ndërsa të tjera pësuan lëndime të lehta.
Sulmi ajror i Iranit zgjati pesë orë, sipas zyrtarëve amerikanë.
31 korrik 2024 – vrasja e Ismail Haniyeh
Shefi politik i Hamasit, Ismail Haniyeh u vra në kryeqytetin e Iranit, Teheran, në orët e para të së mërkurës, 31 korrik, kur një sulm ajror goditi ndërtesën në të cilën ai po qëndronte.
Hamasi dhe Irani fajësuan Izraelin për atentatin, i cili ndodhi vetëm disa orë pasi Izraeli shënjestroi një komandant të lartë të Hezbollahut në Bejrut.
Haniyeh ishte në Teheran për të marrë pjesë në ceremoninë e inaugurimit të presidentit të Iranit Masoud Pezeshkian një ditë më parë.
Krahu i armatosur i Hamasit, Brigadat Qassam, tha se vrasja e Haniyeh e kishte çuar luftën me Izraelin në një “nivele të reja” dhe paralajmëroi për “pasoja të mëdha për të gjithë rajonin”.
Udhëheqësi suprem i Iranit, Ajatollah Ali Khamenei premtoi “ndëshkim të ashpër”, përcjell Telegrafi.
23-27 shtator 2024 – Izraeli vret më shumë se 700 njerëz në Liban
Më 23 shtator, ushtria izraelite tha se kishte nisur më shumë se 650 sulme ajrore në rreth 1600 objektiva të Hezbollahut në të gjithë Libanin.
Sulmet goditën pjesën më të madhe të vendit – nga Bint Jbeil dhe Aitaroun në jug, deri në veri deri në Baalbek në Luginën Bekaa.
Në vetëm katër ditë, nga 23 shtatori deri më 27 shtator, forcat izraelite vranë më shumë se 700 libanezë në sulmet ajrore të kryera në të gjithë Libanin.
Në mesin e të vrarëve ishin 50 fëmijë dhe 94 gra.
Hassan Nasrallah, lideri 32-vjeçar i Hezbollahut, u konfirmua gjithashtu se ishte vrarë.
Ushtria izraelite e mori përsipër atentatin, i cili ndodhi gjatë një sulmi masiv në një periferi të banimit të Bejrutit duke përdorur 85 bomba të ashtuquajtura “shkatërrues bunkerësh “, sipas raporteve të mediave izraelite.
Përdorimi i bombave të tilla në zona të banuara është i ndaluar nga Konventa e Gjenevës.
Të paktën 1,835 libanezë u plagosën nga sulmet, tha Ministria e Shëndetit Publik të Libanit.
Më 24 shtator, Hezbollahu u kundërpërgjigj me një sulm ajror me drone që synonin bazën detare të Izraelit Atlit në jug të Haifës.
Sulmet nga Izraeli kanë vazhduar, duke çuar në zhvendosjen e të paktën një milion libanezëve, sipas Zyrës së Kombeve të Bashkuara për Koordinimin e Çështjeve Humanitare (OCHA).
Shumica (90 për qind) e zhvendosjeve ndodhën në javën para 1 tetorit, me shumë njerëz të detyruar të flenë jashtë në rrugë, plazhe dhe në parqe ose në makinat e tyre.
Si është përshkallëzuar konflikti në këtë nivel?
Trita Parsi, nënkryetare ekzekutive e Institutit Quincy në Uashington, DC, tha se nëse do të kishte pasur “një përpjekje reale” për një armëpushim në Gaza herët, “ne nuk do të ishim në këtë situatë tani”.
“Gjëja kryesore që çoi në këtë përshkallëzim është se qëndrimi i SHBA-së ka qenë të përpiqet të pengojë Iranin dhe cilindo nga përfaqësuesit e tij, ose ndonjë nga partnerët e tij në rajon nga hakmarrja kundër Izraelit, por nuk ka bërë asgjë për të penguar Izraelin”, tha Parsi për Al Jazeera.
“Nëse Biden do të kishte bërë presion mbi Izraelin që të mos përshkallëzohej, atëherë përpjekjet e tij për të ndaluar të tjerët të përshkallëzoheshin do të ishin më të suksesshme. Në vend të kësaj, ai vendosi të mundësojë përshkallëzimin izraelit dhe ta mbrojë atë”.
Viti 2025 ka sjellë një valë të re inovacionesh teknologjike që po ndryshojnë mënyrën si jetojmë, punojmë dhe ndërveprojmë me botën digjitale.
Revista prestigjioze TIME ka publikuar listën e saj vjetore “The Best Inventions of 2025”, ku përzgjodhi qindra produkte dhe teknologji me ndikim transformues.
Nga inteligjenca artificiale te robotika dhe pajisjet mjekësore të gjeneratës së re, këtu janë 10 shpikjet më të bujshme Hi-Tech të vitit.
1. Rabbit R1 – Asistenti portabël i gjeneratës së re
Një pajisje e vogël me IA të specializuar, që kryen detyra komplekse në emër të përdoruesit. Nuk ka nevojë për aplikacione – thjesht i kërkon dhe vepron në sekondë.
Burimi: TIME – Best Inventions 2025
2. Humane Ai Pin – Pajisja që zëvendëson telefonin
Një mini-kompjuter i veshshëm që projekton ndërfaqen në çdo sipërfaqe. Ai funksionon me komandë zanore dhe synon të reduktojë varësinë nga ekranet tradicionale.
Burimi: TIME
3. LIM X iRobot – Robot ndihmës për përdorim shtëpiak
Robot inteligjent për organizimin e shtëpisë, monitorim, pastrim të avancuar dhe ndihmë të personave me nevoja të veçanta.
Burimi: TIME
4. ProActiv Retract – Drón vetë-palosës për emergjenca
Një drón i ri që paloset automatikisht dhe nis fluturimin brenda sekondave, ideal për shpëtim në zona të vështira.
Burimi: TIME
5. NeuralSight 2.0 – Syze AR me IA të integruar
Syze të realitetit të shtuar që përkthejnë tekstin, identifikojnë objekte dhe projektojnë informacion në kohë reale.
Burimi: TIME
6. EcoCharge X – Bateri inteligjente që rikarikohet në 3 minuta
Një bateri ultratë shpejtë, e aftë të furnizojë pajisje shtëpiake dhe aparatura industriale.
Burimi: TIME
7. Medisync BioPatch – Sensor biometrik për diagnostikim të shpejtë
Një patch inteligjent që analizon parametrat shëndetësorë 24/7 dhe parashikon kriza shëndetësore përpara se ato të ndodhin.
Burimi: TIME
8. FoldCam Pro – Kamera e parë e palosshme 360°
Projeksione 3D, rezolucion ultra HD dhe kapacitet i avancuar stabilizimi – ideale për krijues përmbajtjesh.
Burimi: TIME
9. NanoClean Sphere – Pajisje nano-robotike për pastrim ajri
E përbërë nga mikro-robotë që neutralizojnë ndotësit në hapësira të mbyllura.
Burimi: TIME
10. AeroLink Urban – Drón personal për mobilitet urban
Një mjet fluturues i lehtë që synon të përdoret si “taksi ajrore personale” brenda qyteteve.
Udhëheqësit botërorë kanë uruar qytetarët e shteteve të tyre për afrimine vitit të ri 2026, ndërkohë që të tjerë e shfrytëzojnë fjalimin e fundvitit për të dhënë mesazhe politike.
Presidenti i Kinës, Xi Jinping në fjalimin për Vitin e Ri në Pekin, u shpreh se në 2026 do të bashkojë Kinën dhe Tajvanin.
Duke folur një ditë pas përfundimit të stërvitjeve intensive ushtarake kineze rreth Tajvanit, Xi tha: “Ribashkimi i atdheut tonë, një trend i kohërave, është i pandalshëm”.
Kina pretendon se Tajvani, një ishull që vetë qeveriset, është pjesë të territorit të saj dhe është zotuar prej kohësh ta aneksojë atë, duke përdorur forcën nëse është e nevojshme.
Bota
“Gjermania po plaket!”, Merz u drejtohet qytetarëve: 2026-a është një pikë kthese për kombin tonë
Viti 2026 mund të shënojë një pikë kthese për Gjermaninë dhe për gjithë Evropën. Kjo ishte perspektiva e paraqitur nga Kancelari Federal Gjerman, Friedrich Merz, në fjalimin e tij tradicional të fundvitit, ku theksoi rëndësinë e këtij viti për të ardhmen e vendit dhe të kontinentit.
“Mund të jetë një vit në të cilin Gjermania dhe Evropa do të rimarrin në dorë paqen, lirinë dhe prosperitetin me forcë të përtërirë”, u shpreh Merz gjatë fjalimit.
Kancelari kujtoi një sërë reformash të ndërmarra nga qeveria e tij, duke përfshirë ndryshimet në shërbimin ushtarak, luftën kundër emigracionit të paligjshëm, uljen e burokracisë si dhe heqjen e të ardhurave bazë, të cilat janë zëvendësuar me sistemin e sigurimit bazë.
Duke iu referuar sfidave demografike, Merz theksoi se shoqëria gjermane po plaket dhe se brezi i “baby boomers” po i afrohet moshës së pensionit. Sipas tij, viti i ardhshëm do të jetë thelbësor për krijimin e një ekuilibri të ri në sistemet e sigurimeve shoqërore, që të përmbushë në mënyrë të drejtë nevojat e të gjitha brezave.
Ai u bëri thirrje qytetarëve që të mos udhëhiqen nga frika apo dekurajimi, por nga besimi dhe bindja se Gjermania ka aftësinë për të përballuar edhe sfidat më të mëdha.
Në fund, Merz kërkoi sërish durim nga qytetarët, duke pranuar se reformat nuk kanë dhënë ende rezultatet e dëshiruara. “Nuk është e mjaftueshme, por qeveria federale ka filluar punën e saj dhe jam i bindur se përfitimet do të vijnë, edhe pse do të kërkojnë kohë”, deklaroi ai.
Sir Ferguson sot në 84-vjetorin e tij i rikthehet historisë personale: Nuk fola dy vite me babain…vetëm pija alkool
10 shpikjet “Hi-Tech” më të bujshme të 2025-ës që po ndryshojnë botën
Presidenti i Kinës mban fjalimin e fundvitit: Në 2026-ën zotohem të bashkohemi me Tajvanin
Vizitorët, tarifë për të hyrë në Britani – Shtetasit që udhëtojnë pa viza duhet të aplikojnë për autorizim
”Kalaja” e pamposhtur, Arsenali pa humbje në ”Emirates” në pjesën e parë të sezonit
Zgjedhjet në Kosovë, minus 52 mijë vota, si shpjegohet rënia e LDK-së?
Ambasada e SHBA në Tiranë u uron shqiptarëve Vitin e Ri: Të forcojmë partneritetin tonë!
“Gjermania po plaket!”, Merz u drejtohet qytetarëve: 2026-a është një pikë kthese për kombin tonë
“Wizz Air” le në mëshirë të fatit pasagjerët e linjës Londër-Tiranë
58000 kilometra në këmbë nga Kili në Britani, historia e pazakontë e ish-ushtarit
Kosova ngre aktakuzë ndaj 21 personave për masakrën e Reçakut
Dy shtetet që e festojnë të parët Vitin e Ri
Grabitje spektakolare në Gjermani, hajdutët vjedhin 30 milionë euro nga një bankë
George dhe Amal Clooney marrin shtetësinë franceze së bashku me fëmijët e tyre
Faqet e para të gazetave në UK
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
“Wizz Air” le në mëshirë të fatit pasagjerët e linjës Londër-Tiranë
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
Bllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë
Ironia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
Bashkimi me euron do të kishte mbuluar koston e NHS-së
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Emigrantët kthehen, por Shqipëria nuk i mban
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Britania marrëveshje me Angolën dhe Namibinë për kthimin e emigrantëve
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
UK2 days agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania4 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Albania4 hours ago“Wizz Air” le në mëshirë të fatit pasagjerët e linjës Londër-Tiranë
-
UK4 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Sports2 days agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
Albania2 days agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
UK23 hours agoBllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë