Connect with us

Show - Biz

Një lifting në moshën 28 ​​vjeç? Pse të rinjtë po i drejtohen kirurgjisë plastike

Published

on

Lifting-u i fytyrës po zhvendoset në një territor të ri.

Një kërkim i shpejtë në rrjetet sociale dhe profili im është i mbushur me postime nga njerëz në fund të të 20-ave, 30-ave, të cilët diskutojnë lloje të ndryshme të liftingut të fytyrës – mini, bisht kali, flokë të sheshtë.

Kanë ikur ditët kur operacionet e liftingut të fytyrës ishin të rezervuara për të pasurit në plakje – tani një numër gjithnjë e më i madh i të rinjve po zgjedhin të bëjnë operacion.

Disa ndajnë me kënaqësi fotografi të fytyrës së tyre para, pas dhe pjesës shumë të mavijosur midis tyre – shërimi i tyre shpesh shumë i dhimbshëm.

Advertisement

Nuk është më një procedurë për të cilën flitet fshehurazi, personazhe të famshëm si Kris Jenner, Catt Sadler dhe Marc Jacobs kanë folur hapur për trajtimin e tyre. Shumë të tjerë përfliten se e kanë bërë një të tillë.

Lifting i fytyrës shpesh shihet si zgjidhja e fundit, ndër operacionet kozmetike më të mëdha.

A po bëhen njerëzit kaq të pasigurt në një botë online shpesh të rreme, saqë do të paguanin mijëra paund për operacionin?

Advertisement

Apo kemi pasur kaq shumë trajtime jo-kirurgjikale, siç janë Botox dhe mbushësit, saqë heqja e lëkurës nga mollëzat dhe rirregullimi i indeve dhe dhjamit të fytyrës na duket si një hap tjetër logjik – dhe më i qëndrueshëm -?

Një imazh i përbërë që tregon Emily-n, një grua me flokë të gjatë ngjyrë kafe, në fazën e rikuperimit, duke buzëqeshur në pasqyrë me flasterë ende në fytyrë dhe pasi është shëruar plotësisht pa fasha.
Mbishkrimi i imazhit,Emily, e fotografuar këtu gjatë rikuperimit dhe pas operacionit, thotë se nuk pendohet për operacionin e saj.

Për Emily-n, e cila bëri një ndërhyrje kirurgjikale në moshën 28 ​​vjeç, gjithçka kishte të bënte me marrjen e një “pamjeje të rrëmbyer” – një nofull të skalitur dhe të mprehtë, mollëza të larta dhe sy si dhelpra. Ajo thotë se operacioni në Turqi i “ndryshoi jetën” dhe nuk pendohet për këtë.

“Në total kam bërë gjashtë operacione të kombinuara në një,” shpjegon ajo. “Midis tyre bëra një ngritje të mesit të fytyrës, një ngritje të buzëve dhe një rinoplastikë [operacion të hundës].”

Duke përshkruar procesin, biznesmenja nga Toronto e Kanadasë, thotë se kirurgu i luajti këngën e saj të preferuar ndërsa ajo po i nënshtrohej anestezisë së përgjithshme dhe më pas: “Rashë në gjumë dhe u zgjova, vjellja dhe kisha një fytyrë dhe një hundë të re”.

Advertisement

Procesi i rikuperimit ishte i gjatë – dhimbja dhe mavijosjet filluan të zhdukeshin gjatë javëve të para, por Emily-t iu deshën gjashtë muaj që të rifitonte ndjeshmërinë në disa pjesë të faqeve.

A do ta bënte përsëri? Ajo ngurron.

“Që nga operacioni im, kam ndryshuar jetën time. Jam më e shëndetshme, pi shumë më pak, kujdesem për lëkurën time, fle. Mendoj se nëse do ta dija atë që di tani, mund të mos e kisha përjetuar këtë.”

Advertisement

“Mamaja ime nuk e dinte derisa ia tregova disa ditë pas operacionit.”

Por pastaj ajo ndalet dhe reflekton.

«Por unë doja vetëm të isha versioni më i mirë i vetes», thotë Emily, «dhe tani mendoj se jam».

Advertisement

Shifrat nga Shoqata Britanike e Kirurgëve Plastikë Estetikë (BAAPS) tregojnë një rritje prej 8% të operacioneve të liftingut të fytyrës gjatë 12 muajve të fundit në Mbretërinë e Bashkuar – ata nuk i ndajnë shifrat sipas moshës, por shumë anëtarë raportojnë se demografia po ndryshon.

Kjo reflektohet në pjesë të tjera të botës, me Shoqatën Amerikane të Kirurgëve Plastikë, i jashtëmduke parë një rritje të Gjeneratës X (mosha 45 deri në 60 vjeç) që zgjedhin një lifting të fytyrës.

Nora Nugent, presidente e BAAPS, beson se ka një mori arsyesh për këtë ndryshim – përfshirë rritjen e përdorimit të ilaçeve për humbje peshe.

Advertisement

“Humbja kaq e shpejtë e peshës me këto ilaçe mund të lërë shumë lëkurë të tepërt. Një lifting fytyre mund të ndihmojë me këtë,” thotë ajo. “Teknikat janë zhvilluar masivisht – një lifting fytyre nuk do të thotë më të rrezikosh atë efekt të ‘tunelit të erës’ [një fytyrë tepër e shtrirë si rezultat i tërheqjes së lëkurës prapa] në fytyrën që e pamë shumë vite më parë.”

Një diagramë që tregon se si kryhet një lifting fytyre. Ekzistojnë dy imazhe të një fytyre dhe qafe me prerje tërthore që duken nën lëkurë. Ky diagramë tregon se si kirurgët presin nën disa shtresa para se të arrijnë në planin e thellë të cilin e riformësojnë.
Mbishkrimi i imazhit,Gjatë një lifting fytyre, prerjet bëhen në të dyja anët e fytyrës pranë veshit, duke u shtrirë përgjatë vijës së flokëve. Pastaj bëhet një prerje në muskulin që kontrollon shprehjet e fytyrës, në mënyrë që indet dhe muskujt të mund të ripozicionohen.

Megjithatë, një lifting i fytyrës është ende një operacion i rëndësishëm që duhet të ndërmerret vetëm nga një kirurg plastik specialist i regjistruar në një strukturë të regjistruar me pajisjet e duhura, thotë ajo.

Në klinikën e tij në Bristol, kirurgu plastik konsulent Simon Lee ka kryer qindra operacione lifting fytyre – dhe më tregon një video të njërit prej tyre.

Gjatë kohëzgjatjes së procedurës, klienti është plotësisht zgjuar, pasi i janë injektuar nivele të ulëta të anestezionit lokal në lëkurë dhe në indet më të thella poshtë tij.

Advertisement

Ai bën një sërë prerjesh të vogla në fytyrën e saj, përpara se të shkojë nën lëkurë, dhjamin dhe fascën sipërfaqësore (SMAS) – pjesa e fytyrës që kontrollon shprehjet tona – pastaj të arrijë në planin e thellë ku ai ripozicionon indet dhe muskujt për të riformësuar fytyrën.

Ndërsa mbaron, klienti, i cili ka qenë nën thikë për katër orë, buzëqesh i lehtësuar.

Një nga arsyet pse është bërë më tërheqëse, thotë zoti Lee, është lehtësia me të cilën tani mund të kryhen operacionet e liftingut të fytyrës dhe qafës. Dikur të rezervuara për një sallë spitali dhe që kërkonin anestezi të përgjithshme, tani ai e kryen liftingun e fytyrës dhe qafës pa qetësues në klinikën e tij.

Advertisement

Është një “kohë emocionuese” në industri, thotë ai, me zhvillimet që po ndodhin me shpejtësi. Ndërsa lifting klasik i fytyrës – i cili përqendrohet në nofullën e poshtme dhe qafën është ende popullor, ka trajtime më të reja që synojnë dy të tretat e sipërme të fytyrës – ku, thotë ai, procesi i plakjes fillon dhe është i dukshëm në një moshë më të re.

Kirurgu e thekson këtë duke thënë se një lifting i fytyrës është i përshtatshëm për ata mbi 40 vjeç, por do të ishte shumë e pazakontë të kryhej një procedurë kaq komplekse tek dikush në të 20-at dhe 30-at e tij.

Ka rreziqe dhe ndërlikime të përfshira në këto lloj procedurash, i jashtëm, siç është zhvillimi i një hematome – një grumbullim gjaku nën lëkurë i cili, nëse nuk trajtohet, mund të çojë në nekrozë (vdekje të indeve përreth), infeksione, dëmtim të nervave dhe alopeci.

Advertisement

Një lifting fytyre kushton mesatarisht 15,000-45,000 £ në Mbretërinë e Bashkuar, por ka klinika që ofrojnë këto procedura për vetëm 5,000 £.

Ekspertët thonë se është e rëndësishme të bëni kërkime dhe të zgjidhni një kirurg plastik të specializuar në lifting të fytyrës.

Një foto e Julias para dhe pas operacionit. Në foton paraprake ajo po shikon kamerën dhe mban vathë me yll argjendi dhe një varëse argjendi me zinxhir. Në foton e mesme ajo ka flasterë në fytyrë dhe disa shenja stilolapsi shihen ende. Sytë e saj janë të fryrë dhe vjollcë. Fotografia e tretë e tregon atë pa fasha ose flasterë. Flokët e saj të gjatë të errët varen në të dyja anët e fytyrës së saj.
Mbishkrimi i imazhit,Julia Gilando shkoi në Turqi për operacionin e saj

Julia Gilando, 34 vjeç, vendosi që i duhej një lifting fytyre për të rregulluar asimetrinë në fytyrë, pasi kishte probleme me shtrirjen e nofullës në fillim të jetës së saj.

Edhe pse shumë nga miqtë e saj thanë se nuk shihnin ndonjë problem me fytyrën e saj, ajo e ndjeu këtë, “i besoi intuitës së saj” dhe fluturoi për në Turqi për procedurën, e cila kushtoi 8,000 dollarë (6,000 paund).

Advertisement

Pavarësisht paralajmërimeve për rreziqet që lidhen me kirurgjinë kozmetike në Turqi, kjo është bërë gjithnjë e më popullore, kryesisht për shkak të çmimeve më të ulëta.

“Në fillim mendova se e gjithë kjo ide ishte e çmendur, por bëra kërkimin tim dhe vendosa ta zbatoja”, thotë znj. Gilando, një profesioniste e kujdesit shëndetësor. “Isha e frikësuar, isha në një vend të huaj, isha vetëm dhe nuk e flisja gjuhën.”

“Pas operacionit kalova dy ditë në spital dhe më pas më është dashur të kujdesem vetë për veten time. Isha aq e ënjtur sa nuk mund të shihja.”

Advertisement

“Pati disa kohë të errëta, ishte një rrëmujë emocionesh mendore, kalon nëpër këto ulje-ngritje.”

Ka shqetësime nga studiuesit nëse procedura të tilla të kirurgjisë kozmetike japin vetëvlerësimin dhe besimin që industria reklamon.

“Mendoj se ka një presion të paparë”, shpjegon Dr. Kirsty Garbett, një eksperte e imazhit të trupit nga Qendra e Kërkimit të Pamjes në Universitetin e Anglisë Perëndimore. “Sidomos kur bëhet fjalë për fytyrën – ne e shohim veten në video-thirrje, platforma të mediave sociale, e krahasojmë veten me të tjerët kaq lehtë.”

Advertisement

Dhe ajo thotë se ajo që shohim nuk është domosdoshmërisht një pasqyrim i vërtetë i realitetit.

“Inteligjenca artificiale, filtrat – të gjitha luajnë një rol në krijimin e një bote të rreme online. Dhe, në të njëjtën kohë, po shohim një rritje në normalizimin e procedurave kozmetike.”

Fakti që personazhet e famshëm flasin më hapur për këto operacione është, në disa mënyra, një gjë e mirë, thotë ajo, por gjithashtu i normalizon ato – duke i bërë të duken “thjesht si një pjesë e jetës dhe kjo është vërtet shqetësuese”.

Advertisement
Fotografia e Caroline Stanbury para dhe pas operacionit të liftingut të fytyrës. Në foton e parë ajo po shikon kamerën me flokët e saj bjonde të modeluara për t'i hedhur mbi anën e djathtë. Ajo ka veshur një bluzë të kuqe dhe vathë të mëdhenj ari dhe buzëkuq të kuq. Fotografia e mesme e tregon atë me fasha të mbështjella rreth kokës dhe me atë që duket si një uniformë spitali. Në foton e tretë ajo ka flokë të gjatë bjonde dhe mban veshur një bluzë jeshile të çelët me një gjerdan me perla.
Mbishkrimi i imazhit,Caroline Stanbury e përshkruan liftingun e fytyrës si “gjënë më të mirë” që ka bërë.

Caroline Stanbury, prezantuese televizive dhe një nga “Real Housewives of Dubai”, bëri një ndërhyrje kirurgjikale dy vjet më parë në moshën 47 vjeç, pavarësisht se të gjithë i thoshin të mos e bënte sepse ishte shumë e re.

“Ishte gjëja më e mirë që kam bërë ndonjëherë,” thotë Caroline. “Pse dua të pres derisa të mbush të 60-at, e dëshpëruar dhe me nevojë për të? Dua të dukem dhe të ndihem mrekullisht tani.”

Pasi kaloi 20 vjet duke bërë botoks dhe mbushës të rregullt, ajo ndjeu sikur “po fillonte të dukej çuditshëm”. Ajo pagoi 45,000 dollarë (34,000 paund) për një lifting të thellë të fytyrës në SHBA.

“Unë ende dukem si vetvetja, dhe kjo procedurë më ka dhënë edhe 20 vjet të tjera duke u ndjerë mirë”, thotë ajo.

Advertisement

Alexis Verpaele, një kirurg plastik me bazë në Belgjikë, me klientë nga e gjithë bota, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, thotë se është i shqetësuar për numrin në rritje të të rinjve që vijnë për trajtim.

Ai shpesh flet gjatë me këta klientë rreth mënyrave se si mund të arrihen pamje të caktuara pa diçka aq të madhe sa kirurgjia.

“Nëse ata bëjnë një lifting të fytyrës në të 20-at, dhe ne e dimë se mund të zgjasë 10, 15 vjet, le të themi.

Advertisement

“Pra, kur të mbushin 60 vjeç, mund të kenë bërë tre ndërhyrje kirurgjikale për lifting të fytyrës”, thotë De Verpaele.

“Kjo është shumë traumë për një fytyrë për t’u duruar – dhe ky është skenari më i mirë pa asnjë ndërlikim.”

Advertisement
Continue Reading

Kulture

Shuhet ikona Brigitte Bardot, biondja seksi që revolucionarizoi kinemanë në vitet ’50

Published

on

By

Legjenda e filmit francez, Brigitte Bardot, një ikonë e kinemasë e viteve 1950 dhe 1960, që në kulmin e karrierës la gjithçja për t’iu dedikuar aktivizmit për mbrojtjen e kafshëve mbylli sytë në moshën 91-vjeçare. Bardot ishte parë rrallë në publik gjatë muajve të fundit kur përballej me probleme shëndetësore, ndërkohë që këtë të diel fondacioni që artistja themeloi njoftoi ndarjen e saj nga jeta, pa dhënë më shumë detaje.

Continue Reading

Albania

Vit sfidues

Published

on

By

Opinion Nga Ilir Kalemaj 

Viti që lamë pas ishte i mbarsur me sfida të shumta lokale, rajonale dhe globale. Fillimisht së brendshmi pamë gremisje të mëtejshme të standarteve demokratike, korrupsion endemik, sistemik dhe kapilar që i shartuar me krimin e organizuar na rezultoi deri në kapje shteti, duke tejkaluar skenarët më të çartur hollivudianë. Rrugë të florinjta që avullojnë para shqiptarësh, verë që shkon në miliona euro dhe fluturon natën me qilim magjik, më shumë se 40 hajdutë që hanë dardhe dhe kumbulla pas shpine të Ali babës, konkurrentë që merren peng ditën për diell nga policia që pushteti do dhe plot thagma të tjera të cilat vështirë se bëhen dhe filma gjetkë.  

Përsa i përket situatës në rajon, Kosovo gjendet mes një kapërcyelli epokal që paraqet sa sfida aq edhe mundësi. Një vit për t’u harruar politik, me tre palë zgjedhje përfshirë dy sojesh parlamentare, me rreth 50 votime për të zgjedhur vetëm kryeparlamentarin, me dështimin e vetdijshëm apo jo të Kurtit për të formuar qeveri, me një sjellje ngurruese dhe pa strategji të qartë opozitare për mos të lënë vendin pa qeveri, me palët politike që rrekeshin të përftonin kapital politik ndërkohë që republika e re ballafaqohej me kriza ekzistenciale. Përsa i përket faktorëve ndërkombëtarë, nga njëra anë kemi SHBA-në, e cila jo më larg se shtatori i këtij viti njoftoi për një pezullim të pacaktuar të dialogut të planifikuar me vendin si një shuplakë të drejtuar qeverisë kujdestare Kurti, ndërkohë që masat ndëshkuese (dhe në thelb të padrejta të BE-së) pritën vetëm fundin e vitit për t’u hequr duke i shkaktuar vendit një kosto jo të vogël financiare, ekonomike por edhe me pasoja sociale. Gjithsesi me zgjedhjet e sotme, shpresa është që republika e re e Kosovës të kthehet në shinat e normalitetit politik, qëndrueshmërisë institucionale, demokracisë përfaqësuese si e vetmja “lojë në qytet” dhe shtimit të ritmit të integrimeve euro-atlantike. Kjo do të jetë dhe barra e provës dhe testi i qeverisë së re që me shumë gjasa do të jetë qeveri koalicioni, ku shanset më të mëdha anojnë nga Vetvendosja si parti e parë për të krijuar qeveri kësaj radhe me partnerë një nga partitë kryesore të opozitës, me gjasë PDK-në. 

Ndërkohë politikës së uljes në shumë karrige të Serbisë, duket se po i vjen fundi, pas sanksionimit të NIS, gjuhës së ashpër të Washingtonit ndaj Vuçiqit, ngrirjes së procesit të hapjes dhe përmbylljes së grupkapitujve të negociatave, qorrsokakut të vetdijshëm në lidhje me normalizimin dhe njohjen reciproke me Kosovën, krizën e brendshme si rezultat i protestave pa ndalim dhe ekspozimit të korrupsionit shtetëror. Nga ana tjetër, situata në Bosnjë-Herzegovinë duket e ngecur, me të vetmin zhvillim pozitiv “shuplakën” ndaj Dodik-ut dhe largimit të tij por edhe retorikës së ashpër separatiste që vendoste nën presion të vazhdueshëm Sarajevën dhe testonte limitet e institucioneve të brishta. Maqedonia e Veriut vijon të jetë e kushtëzuar nga Bullgaria përsa i përket procesit të integrimit evropian, ndërsa Mali i Zi merr notën e vetme kaluese në rajon në lidhje me shpejtësinë dhe cilësinë e reformave pavarësisht problemeve të brendshme politike, që mendohet se do t’i hapin rrugën e integrimit të plotë në BE në harkun e viteve 2028-2030. 

Advertisement

Për Shqipërinë, ndonëse ky ka qenë premtimi elektoral i socialistëve të udhëhequr nga Rama, duket se nuk ka shans që kjo të ndodhë, pasi një sërë dështimesh edhe në raport me detyrimet karshi Brukselit kanë kushtëzuar procesin. Mjaft të përmendim dështimin për miratimin dhe zbatimin e direktivave dhe rregulloreve të BE-së për energjinë dhe vendimin në lidhje me këtë të Ministerialit të Energjisë së BE-së ku Shqipëria tashmë rrezikon përjashtimin nga Traktati i Energjisë apo hetimin e OLAF-it dhe ndëshkimin për fondet e keqdrejtuara (apo më saktë të përlara) të IPARD-it i cili e ka dëmtuar edhe më tepër një sektor që zë një përqindje të konsiderueshme të PBB-së dhe ushqen mijëra familje fermerësh të ndershëm shqiptarë. Ndërkohë që fermerët në mbarë BE-në janë ngritur në revoltë për drejtimin e politikave të përbashkëta bujqësore që kanë cënuar disi sigurinë e tyre, fermerët tanë përvec ndonjë proteste sporadike, kanë zgjedhur mesa duket të largohen nga fshati drejt metropolit apo larg në emigrim. 

Por vëmendja ndaj rajonit është jo vetëm në kuadër të fazave të tyre të integrimit në Bashkimin Evropian dhe vëmendjen që merr nga Brukseli rajoni që prej dekadash është konsideruar si “kopshti i pasëm” i shtëpisë së BE-së. Kthimi i vëmendjes nga Washingtoni drejt rajonit përmes “Kapitullit F për Demokracinë dhe Prosperitetin e Ballkanit Perëndimor” në ligjin vjetor të mbrotjes së SHBA- NDAA 2026 ligjin vjetor të mbrojtjes së SHBA, ku Ballkani Perëndimor trajtohet si një hapësirë ku demokracia, korrupsioni, media, ekonomia dhe siguria kibernetike shihen si pjesë e të njëjtit problem strategjik, është një tjetër dritë shprese se mungesës së llogaridhënies nga autokratët e regjimeve klienteliste në rajon i ka ardhur fundi.

Përsa i përket ngjarjeve kryesore përqark globit, bota pa disa konflikte të vazhdueshme për të disatin vit si konflikti në Gaza, apo lufta Rusi-Ukrainë. Ndërsa për rastin e parë, plani i presidentit Trump me 20 pika duket se i ka dhënë një kornizë armëpushimi dhe mundësie të prekshme për një zgjidhje sado të dhimbshme të përkrahur nga shumica e shteteve të botës, plani i ri po 20-pikësh i dakordësuar së fundmi mes SHBA-së dhe Ukrainës pret të marrë miratimin e Federatës Ruse për të zgjidhur një konflikt thuajse 4-vjeçar, t’i jepte fund gjakderdhjes dhe humbjes së jetëve të çmuara njerëzore në konfliktin më të gjatë ndër-shtetëror në kontinentin evropian qysh prej luftës së dytë botërore.

Advertisement

Njëzet pikat e dakordësuara në planin e ri të paqes mes SHBA dhe Ukrainës dhe që pritet t’i propozohen zyrtarisht Rusisë janë një rrugëzgjidhje që do t’i hapte rrugën sigurimit të kufijve të jashtëm të BE-së, integrimit të Ukrainës në BE dhe rindërtimit të shpejtë të saj, garancive të sigurisë kryesisht nga SHBA por edhe nga BE, forcimit afatgjatë të marrëdhënies transatlantike brenda NATOs pavarësisht luhatjeve të muajve të fundit, si dhe krijimin e një klime besimi të domosdoshme për paqe afatgjatë dhe siguri rajonale.
Viti që po lëmë pas ka shenjuar dhe kriza të tjera që kanë prekur dhe disa nga arteriet kryesore të transportit, ka vështirësuar tregtinë botërore përmes bllokimeve të njëanshme, sanksioneve dhe tarifave, ka tjetërsuar dhe vështirësuar tregun e punës edhe për shkak të shpërthimit të investimeve në inteligjencë artificiale. Që një pjesë e mirë e parashikuesve e paralajmëron edhe një flluskë të mundshme përgjatë vitit që vjen dhe që ndeshet aktualisht me mungesë burimesh si tokë, ujë dhe energji. 

Gjithashtu viti që po lëmë pas ka thelluar si kurrë më parë polarizimin socio-ekonomik me një hendek financiar që ndoshta nuk do të rikuperohet më, ku shtatë kompanitë më të mëdha kanë kaluar në vlerë dhe disa nga shtetet me ekonominë më të madhe ndërkohë që ka ashpërsuar dhe klimën politike në mbarë globin. Një vit që po rithekson nevojën e rikrijimit të sferave të influencës dhe që flet përherë e më tepër me gjuhën e diktatit të fuqisë dhe interesave shtetërore, siç në fakt ka qenë trajektorja e pjesës më të madhe të historisë politike njerëzore pavarësisht iluzionit të periudhave aftashkurtra pas luftërave botërore, qoftë asaj të parë, të dytë apo luftës së ftohtë. Një vit që ka theksuar gjithashtu nevojën për stabilitet çka e demonstron edhe rritja e pabesueshme e çmimit të arit, argjendit apo të patundshemeve në nivel global ndërkohë që ka shenjuar njëherazi edhe humbjet më të mëdha nga krimi kibernetik financiar që ka synuar kryesisht portofolet kripto.

Një zile paralajmëruese kjo dhe për nxitimin e politikanëve këtejpari që bëjnë thirrje të nxituara për fundin e cash-it në ekonomi ndërkohë që të dhënat e shqiptarëve duke nisur nga e-albania dhe akshi si gardian, janë dhunuar si kurrë më parë.

Advertisement
Continue Reading

Albania

Elozhi i kujtesës

Published

on

By

nga Mira Meksi Shkrimtare

Shënime mbi romanin ‘Engram’të Brunilda Zllamit

Shpesh kam thënë se për t’u mirëdrejtuar në xhunglën ngalakeqe të botimeve të sotme letrare, duhet feneri i filozofit cinik Diogjenit. Ndërsa ai kërkonte ‘njeriun’, sot kërkohet ‘libri letrar’. As me këtë fener në dorë nuk është e lehtë të gjendet. Mbetesh gjembaçve dhe drizave të botimit të gjithkujt që, me mendjelehtësi fëmijërore, a me shpresë se do të bëhet i pavdekshëm, i futet mjeshtërisë së tejvështirë të shkrimësisë, pa patur as më të voglën përgatitje, dhe pa asnjë grimcë talenti. Rezultati është një tmerr i vërtetë, i cili jo vetëm e ka qorollisur lexuesin, që po thyen këmbët hendekëve të librave të shkruar tmerrësisht keq, duke ia neveritur letërsinë shqipe, por edhe po dëmton rëndë gjuhën shqipe.

Në këtë panoramë të zezë të letërsisë së sotme shqipe, ka sigurisht libra të shkruar shumë mirë dhe mirë, që feksin si dritëza në errëtinë e kësaj panorama, dhe që japin shpresë për të ardhmen e letërsisë së gjuhës sonë. Ndër këto të pakta drita, për mua, është edhe romani më i fundit i shkrimtares së njohur Brunilda Zllami, Engram. Romani është realist, siç janë në përgjithësi romanet e kësaj autoreje, me elementë të shumtë dhe të spikatur të romanit psikologjik. Trajton tema, ngjarje, probleme dhe plagë të shoqërisë së sotme shqiptare, por edhe më gjerë – probleme që prekin vetë Njeriun.

Advertisement

Janë përsiatje mbi marrëdhëniet prind-fëmijë, mbi botë që nuk afrohen, përkundrazi: një baba që mundohet të formësojë jetën e të birit në çdo aspekt, sikur të ishte jeta e tij, apo ajo pjesë e jetës së tij që e kish dëshëruar pa e arritur dot kurrë. Duke e damkosur kësisoj jetën e të birit me fatkeqësi.

Janë përsiatje mbi hipokrizinë njerëzore, arrivizmin, moralin e nëpërkëmbur, etjen e shfrenuar për pushtet, për para- fëlligështia e njeriut e ngritur në lartësinë e vlerës në shoqërinë moderne shqiptare.

Janë përsiatje mbi dashurinë, të gjitha llojet e dashurisë: dashuritë e pamundura, të rrezikuara, dashuritë e zhbëra, ato të pavërteta, dashuritë e helmëta, dashuritë jetëshkurtra, dhe ato që lënë gjurmë të pashlyeshme në shpirt. Dashuritë që të shpëtojnë jetën dhe ato që të vrasin…

Advertisement

Janë përisatje mbi pendesën: ‘Pendimet janë të rënda. Si gurë të çrregullt futur në një trastë që je i detyruar ta mbash në supe…..Pendimet janë të hidhura. Si lot që nuk ke derdhur, si fjalë që s’kanë buruar prej teje, si ofshama që i ke mbytur brenda’.( Engram)

Janë përsiatje mbi përballjen e njeriut me sëmundjen, me pafuqinë, me bjerrjen e trupit dhe shpirtit, me humbjen e Kujtesës. Me keq se vetë vdekja.

Janë përsiatje mbi vetsakrifikimin për të mbrojtur me vdekje dashurinë që  zhbëhet nga sëmundja.

Advertisement

Mjeshtre e zhbirimit të psikës njerëzore, Zllami prek tejzat e trurit, pret me bisturi, rrëmon lëndën gri për të gjetur djepin, skutën, matricën e Kujtesës. Engramin. ‘ Ku jetojnë kujtimet? Në mendje, shpirt, pafundësi? Janë vetëm pjesë e qenies sonë, apo një pjesëz e koshiencës universale? Çfarë është njeriu pa kujtime?’. ‘Çfarë janë engramët? Pyet autorja dhe përgjigja vjen: ‘Janë vendi ku ruhen kujtimet’( Engram)

Personazhet në roman janë të shumtë, gjallojnë në Londër dhe Tiranë. Autorja përdor një strukturë që ka dalë të jetë e suksesshme në romanet e saj: kapituj sërë-sërë ndërtojnë secili nga një personazh, të ri gjithsaherë, si rrezet e një dielli, që konvergojnë në diell, pra në një pikë – arena ku bashkëveprojnë me njëri-tjetrin.

Pjesa më e madhe e ngjarjeve rrëfehet në retrospektivë, me anë të kujtesës a kujtimeve. Pjesët onirike të librit, sentencat e tij mbi gjithë sa thamë më sipër, janë të mrekullueshme.

Larg së qeni optimist, romani të mëkon gjithsesi me shpresën, të cilën e vendos pikërisht në ENGRAM:

Advertisement

 ‘Kujtimet janë vetja jonë. Ato na mbajnë kur mund të biem, na ngrenë kur rrëzohemi, na kthejnë në jetë kur vdesim. Të endura nga engramët si fatkrijueset e dikurshme…Janë ato që shkruhen me bojën e yjeve që na krijuan, e mbeten edhe kur jemi larguar’.( Engram)

Romani ‘Engram’, i pazakontë, i rrallë në llojin e vet, ka një gjuhë të pasur dhe fort të limuar, një shqipe të stolisur me metafora dhe fjalëformime elegante, e cila është në gjendje të mbartë dhe të na përçojë emocione të mëdha. 

Advertisement
Continue Reading

Live ALBUK TV

Bota11 minutes ago

Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?

Kulture14 minutes ago

Shuhet ikona Brigitte Bardot, biondja seksi që revolucionarizoi kinemanë në vitet ’50

Albania20 minutes ago

Vit sfidues

Albania27 minutes ago

Elozhi i kujtesës

Kosova7 hours ago

Numërohen 81% e kutive të votimit në Kosovë: Albin Kurti drejt mandatit të tretë si kryeministër

UK7 hours ago

Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim

Albania8 hours ago

Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor

Bota8 hours ago

Presidenti i Ukrainës, Zelensky mbërrin në Mar-a-Lago, takohet me presidentin Trump

Albania8 hours ago

VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë

Kosova8 hours ago

KQZ numëron mbi 80% të votave, Vetëvendosje në epërsi të thellë

Albania9 hours ago

“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri

Albania9 hours ago

Vlora 4 ditë pa ujë, protestuesit shpërthejnë derën dhe futen në festën e Bashkisë

Kosova9 hours ago

KQZ: Ka nisur numërimi i votave, sonte rreth orës 23:00 presim t’i kemi rezultatet preliminare

Kosova9 hours ago

KQZ nis publikimin e rezultateve të para

Kosova9 hours ago

Dalin Exit Poll-et e para, Vetëvendosja rikonfirmohet forcë e parë, Hamza 23.9 përqind, Abdixhiku 16.1 përqind

Albania1 day ago

Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”

Albania8 hours ago

VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë

Albania8 hours ago

Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor

UK1 day ago

Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër

Albania9 hours ago

“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri

UK7 hours ago

Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim

Bota8 hours ago

Presidenti i Ukrainës, Zelensky mbërrin në Mar-a-Lago, takohet me presidentin Trump

Kosova7 hours ago

Numërohen 81% e kutive të votimit në Kosovë: Albin Kurti drejt mandatit të tretë si kryeministër

Kosova9 hours ago

Dalin Exit Poll-et e para, Vetëvendosja rikonfirmohet forcë e parë, Hamza 23.9 përqind, Abdixhiku 16.1 përqind

Kosova8 hours ago

KQZ numëron mbi 80% të votave, Vetëvendosje në epërsi të thellë

Kosova9 hours ago

KQZ: Ka nisur numërimi i votave, sonte rreth orës 23:00 presim t’i kemi rezultatet preliminare

Albania9 hours ago

Amnisti penale nga qeveria! Lamallari: 380 të burgosur lirohen, 900 të tjerë përfitojnë ulje dënimi (video)

Kosova14 hours ago

Voton Presidentja Osmani: Kosova ka nevojë për institucione të reja sa më parë

Kosova9 hours ago

KQZ nis publikimin e rezultateve të para

Kosova14 hours ago

Kurti voton në Prishtinë: Shpresoj që pjesëmarrja të jetë masive

Trending