Italia do të ndërtojë dy qendra emigrantësh në veriperëndim të Shqipërisë për të strehuar emigrantët e shpëtuar në det nga anijet italiane, por jo ata që kanë arritur në breg, njoftuan të hënën kryeministrat e dy vendeve.
“Emigracioni masiv i paligjshëm është një fenomen që asnjë vend anëtar i BE-së nuk mund ta përballojë i vetëm”, tha kryeministrja italiane Giorgia Meloni në një konferencë të përbashkët shtypi në Romë me homologun e saj shqiptar, Edi Rama.
Meloni, e cila kryeson partinë e krahut të djathtë, nacionalist Vëllezërit e Italisë, erdhi në pushtet në vitin 2022 duke premtuar të frenojë imigracionin, por nga viti në vit, ardhjet janë pothuajse dyfishuar. Vëllezërit e Italisë kanë premtuar prej kohësh se do të godasin emigrantët pa dokumente, duke përfshirë ndërtimin e objekteve të përpunimit jashtë BE-së.
Pavarësisht premtimit zgjedhor të Melonit për të ndaluar kalimet me varka nga Afrika e Veriut, më shumë se 145,000 njerëz kanë mbërritur në Itali nga deti deri më tani në 2023, krahasuar me rreth 88,000 në të njëjtën periudhë në 2022.
Përpara se të bëhej kryeministre, Meloni tha se Italia duhet të “riatdhesojë emigrantët në vendet e tyre dhe më pas të fundosë varkat që i shpëtuan”.
Ndërsa mijëra emigrantë nga jashtë BE-së vazhdojnë të shkojnë drejt Evropës, partitë e ekstremit të djathtë nga Gjermania në Spanjë i kanë kërkuar bllokut të ashpërsojë qëndrimin e tij ndaj migracionit, me disa parti që rriten në sondazhe për shkak të fushatave kundër imigracionit.
Komisioni Evropian i ofroi para Tunizisë në korrik për të frenuar kanalet e migrimit nga Afrika e Veriut në Evropë, por Tunizia i ktheu ato.
Marrëveshja midis Italisë dhe Shqipërisë është e para e këtij lloji e arritur midis një vendi anëtar të BE-së dhe një shteti jo-anëtarësh të BE-së, e ngjashme me planin e paraqitur nga Mbretëria e Bashkuar për dërgimin e azilkërkuesve në Ruandë, i cili u ndërpre pasi një gjykatë e cilësoi të paligjshme.
“Unë e konsideroj këtë si një marrëveshje të vërtetë evropiane dhe dua të them se tregon se është e mundur të punohet së bashku për menaxhimin e flukseve migratore”, shtoi Meloni.
Qendrat do të jenë nën juridiksionin ligjor italian, të ndërtuara me shpenzimet e Italisë dhe pritet të hapen deri në pranverën e vitit 2024. Fëmijët, gratë shtatzëna dhe “njerëzit vulnerabël” nuk do të dërgohen në qendra, por përkundrazi do të shqyrtohen aplikimet e tyre në Itali ka thënë Meloni. Sipas marrëveshjes, qendrat në Shqipërinë veriperëndimore do të mbajnë deri në 36,000 njerëz në vit pasi të krijohen.
Në fillim të këtij viti, Meloni i bëri thirrje BE-së të ndihmojë me një bllokadë detare për të ndaluar kalimet e emigrantëve në Detin Mesdhe.
Kryeministri i Shqipërisë mbrojti përfshirjen e vendit të tij në plan, duke e quajtur vendndodhjen e Italisë në Mesdhe “mallkimi”.
“Kur hyn në Itali, hyn në BE”, tha Rama. “Ne mund të mos kemi forcën dhe kapacitetin për të qenë zgjidhja, por ne kemi një detyrë ndaj Italisë dhe aftësinë për të dhënë një dorë”.
Masa është kritikuar ashpër nga politikanët e opozitës në Itali si një fatkeqësi e të drejtave të njeriut që pret të ndodhë.
Zëdhënësi i partisë Evropa e Gjelbër Angelo Bonelli tha në një deklaratë se ishte një “shkelje e hapur e konventave dhe ligjit ndërkombëtar”.
“Ne nuk mund të tolerojmë që e drejta për azil të zbrazet nga kuptimi përmes marrëveshjeve që përfshijnë zhvendosjen e njerëzve në një vend jashtë BE-së pa garanci të mjaftueshme për të drejtat e tyre themelore”, tha ai.
Riccardo Magi, sekretari i partisë së krahut të majtë Më shumë Evropë, tha në X se marrëveshja do të çonte në krijimin e “një lloj Guantanamo italiane, jashtë çdo standardi ndërkombëtar, jashtë BE-së pa mundësinë e monitorimit të statusit të paraburgimit të njerëzve të mbyllur në këto qendra”.
“Italia nuk mund të transportojë njerëz të shpëtuar në det në një vend jashtë BE-së sikur të ishin pako apo mallra”, tha ai.
Shqipëria aplikoi për anëtarësim në BE në vitin 2009, për të cilën Meloni përsëriti mbështetjen e Italisë gjatë konferencës për shtyp të hënën. “Shqipëria vazhdon të jetë një komb mik dhe pavarësisht se nuk është ende anëtare, ajo sillet sikur të ishte një e tillë. Kjo është një nga arsyet pse jam krenare që Italia ka qenë gjithmonë një nga vendet që mbështet zgjerimin në Ballkanin Perëndimor”, tha Meloni.
Dhe për partnerin kryesor tregtar të Shqipërisë, Rama tha: “Nëse Italia thërret, ne përgjigjemi”.
