Gjykata e Lartë e konsideroi të ligjshme kërkesën e Mbretërisë së Bashkuar për dëbuar azilkërkuesit, përfshirë edhe shqiptarë në Ruandë, por reagimet nuk kanë munguar.
Një grup OJQ-sh, azilkërkuesish dhe një sindikatë e shërbimit civil kishin vënë në pikëpyetje ligjshmërinë e skemës, e cila do të vendosë që azilkërkuesit që mendohet se kanë hyrë në mënyrë të paligjshme në Mbretërinë e Bashkuar, të dërgoheshin në Ruandë për të trajtuar kërkesat e tyre për azil.
Gjykata mendoi se qeveria është në gjendje të bëjë rregullimet e nevojshme në këtë plan. Por, Gjykata gjithashtu kritikoi Sekretaren e Brendshme Suella Braverman për dështimin në vlerësimin e duhur të rrethanave që rrethojnë individë të caktuar që do të zhvendoseshin sipas skemës.
“Braverman duhet të vendosë nëse ka ndonjë gjë në lidhje me rrethanat e veçanta të secilit person që do të thotë se kërkesa e tij për azil duhet të përcaktohet në Mbretërinë e Bashkuar ose nëse ka arsye të tjera pse ai nuk duhet të zhvendoset në Ruanda”, tha Lord Justice Leëis në vendimin e tij.
“Ajo nuk i ka shqyrtuar siç duhet rrethanat e tetë paditësve individualë, rastet e të cilëve ne kemi shqyrtuar”, vazhdoi gjyqtari.
Partneriteti i qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar me vendin e Afrikës Lindore ka qenë subjekt i kritikave të ashpra që kur u njoftua nga ish-sekretari i Brendshëm i Mbretërisë së Bashkuar Priti Patel në prill. Ajo është mbështetur nga ish-kryeministri Boris Johnson, pasardhësja e tij Liz Truss dhe udhëheqësi aktual Rishi Sunak, së bashku me shumicën e partisë konservatore në pushtet.
Por ajo ka një mori kritikësh, duke përfshirë dhjetëra grupe të të drejtave të refugjatëve, agjenci ndërkombëtare, ligjvënës britanikë në të dy anët e Dhomës së Komuneve, kreun e kishës anglikane dhe disa politikanë të opozitës ruandeze.
Fluturimi i parë për në Ruandë ishte caktuar të nisej më 14 qershor, por Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ndërhyri në orën e njëmbëdhjetë dhe muaj të tërë sfidash ligjore e kanë ngecur programin në muajt e ardhshëm.
Mbretëria e Bashkuar thotë se do t’i paguajë Ruandës 145 milionë dollarë gjatë pesë viteve të ardhshme për të financuar skemën. Braverman përshëndeti vendimin e së hënës, duke thënë në një deklaratë se ajo është “e përkushtuar që ky partneritet të funksionojë.
“Fokusi im mbetet në ecjen përpara me politikën sa më shpejt të jetë e mundur dhe ne jemi të gatshëm të mbrohemi kundër çdo sfide të mëtejshme ligjore”, tha ajo.
Por vendimi u prit me zhgënjim nga aktivistët, të cilët kanë pretenduar prej kohësh se plani është joetik dhe joefektiv.
“Jemi shumë të zhgënjyer nga përfundimi i këtij rasti. Nëse qeveria ecën përpara me këto plane të dëmshme, kjo do të dëmtonte reputacionin e Mbretërisë së Bashkuar si një vend që vlerëson të drejtat e njeriut dhe do të minonte angazhimin tonë për t’u ofruar siguri atyre që ikin nga konflikti dhe shtypja, siç parashikohet në Konventën e Refugjatëve të vitit 1951″, tha Enver Solomon, shef. ekzekutiv i Këshillit për Refugjatë.
“Trajtimi i njerëzve që janë në kërkim të sigurisë si ngarkesa njerëzore dhe dërgimi i tyre në një vend tjetër është një politikë mizore që do të shkaktojë vuajtje të mëdha njerëzore”, shtoi Solomon. “Skema është e gabuar në parim dhe e pazbatueshme në praktikë.”
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka argumentuar se Ruanda ishte vendi i një gjenocidi që vrau më shumë se 800,000 njerëz në 1994, por që ky shtet e ka ngritur reputacionin për stabilitet dhe përparim ekonomik. Kritikët thonë se stabiliteti vjen me çmimin e represionit politik. Më shumë se 44,000 njerëz kanë shkuar në Britaninë e Madhe këtë vit me gomone, mes tyre janë 10 mijë shqiptarë. Udhëtimet, jo gjithmonë kanë qenë të suksesshme, pasi vetëm javën e kaluar u shënua një tragjedi. Gomonia u përmbyt dhe 4 persona humbën jetën.
