Familjet hodhën ekuivalentin e një miliard vakteve ushqimore çdo ditë në mbarë botën në vitin 2022, sipas vlerësimeve të OKB-së, e cila ka denoncuar tragjedinë globale të mbetjeve ushqimore.
Këto llogaritje për ushqimin që mund të hahet, por që hidhet në plehra, janë thjesht një përllogaritje e vogël. Shifra reale mund të jetë shumë më e lartë, sipas raportit të Indeksit të Mbetjeve Ushqimore të Programit të Kombeve të Bashkuara për Mjedisin (UNEP). “Hedhja e ushqimit është një tragjedi globale. Miliona njerëz mbeten të uritur sot në mbarë botën, ndërsa ushqimi po hidhet tutje”, tha Drejtoresha Ekzekutive e UNEP, Inger Andersen. “Është thjesht skandaloze,” tha për AFP Richard Swannell nga OJQ-ja WRAP, e cila ishte bashkëautore e raportit.
“Ne mund të ushqejmë të gjithë njerëzit që vuajnë nga uria në botë – janë rreth 800 milionë – me një vakt në ditë, vetëm me ushqimin që shpërdorohet”, thekson ai. Familjet përbënin 60% të këtyre mbetjeve, pra 631 milionë tonë në botë në vitin 2022. Shërbimet ushqimore (kantina, restorante, etj.) ‘kontribuan’ 28% dhe supermarketet, kasapët dhe ushqimoret së bashku 12%. Ato barazohen me më shumë se 1 trilion dollarë në vit që humbasin padrejtësisht, sipas vlerësimeve.
Raporti, i dyti që OKB-ja ka publikuar mbi këtë çështje, paraqet pasqyrën më gjithëpërfshirëse të situatës deri më sot. Shtrirja e problemit është bërë më e qartë pasi mbledhja e të dhënave është përmirësuar. “Sa më shumë të kërkojmë mbetje ushqimore, aq më shumë gjejmë,” thotë Clementine O’Connor nga UNEP.
Pse harxhojmë kaq shumë ushqime?
Sipas Richard Swannell, pjesa më e madhe e mbeturinave në shtëpi është e lidhur me njerëzit që blejnë më shumë sesa kanë nevojë realisht, duke vlerësuar gabimet e madhësisë së porcioneve dhe duke mos ngrënë pjesën tjetër. Kështu, konsumatorët hedhin produkte që janë krejtësisht të mira për t’u ngrënë, por data e skadencës ka kaluar.
Shumë ushqim humbet gjithashtu për arsye të tjera përveç pakujdesisë së thjeshtë, veçanërisht në vendet në zhvillim, për shembull për shkak të problemeve të ftohjes. Por në kundërshtim me besimin popullor, mbetjet ushqimore nuk janë vetëm një problem i vendeve të pasura dhe mund të shihen në të gjithë botën. Nga ana e biznesit, tani kushton më pak të hedhësh ushqimin sesa të gjesh një alternativë më të qëndrueshme. “Është më e shpejtë dhe më e lehtë sepse taksat mbi mbetjet janë zero ose shumë të ulëta”, thotë Clementine O’Connor.
Mbetjet e ushqimit, të cilat përbëjnë gati një të pestën e ushqimit të disponueshëm, janë sinonim i dështimit mjedisor, thonë autorët e raportit. Ai shkakton deri në 10% të emetimeve të gazrave serrë në botë dhe kërkon sipërfaqe të mëdha toke bujqësore për të rritur prodhime të ngrënshme që nuk do të hahen kurrë.
Nëse do të ishte një vend, “do të ishte emetuesi i tretë më i madh i gazrave serrë pas Shteteve të Bashkuara dhe Kinës”, vëren Richard Swannell. “E megjithatë njerëzit nuk e mendojnë shumë atë.” “Shpresojmë që ky raport të nxjerrë në pah mundësinë për secilin prej nesh për të reduktuar emetimet e gazeve serrë dhe për të kursyer para, thjesht duke përdorur më mirë ushqimin që blejmë tashmë”, thotë ai.
