Raporti tremujor i politikës monetare për tremujorin e katërt të vitit konstaton se pasiguritë për të ardhmen janë shtuar dhe rreziqet ndaj inflacionit janë rritur.
Banka e Shqipërisë vlerëson se, ashtu si edhe në ekonomitë partnere, kthimi i inflacionit në objektiv pritet të jetë një proces gradual, në kushtet kur presionet e brendshme mbi çmimet, veçanërisht nga tregu i punës, shfaqen të qëndrueshme.
Inflacioni në Shqipëri zbriti në një nivel mesatar prej 4.1% në tremujorin e tretë, nga nivelet respektive prej 6.5% dhe 4.6% në tremujorin e parë dhe të dytë të vitit. Trendi rënës i inflacionit është ndikuar nga rënia e çmimeve të naftës dhe inflacioni më i ulët i ushqimeve, në pasqyrim të rënies së këtyre çmimeve në tregjet globale dhe mbiçmimit të kursit të këmbimit. Por, nga ana tjetër, inflacioni bazë dhe, në veçanti, inflacioni i shërbimeve vijojnë të qëndrojnë në nivele të larta, duke dhënë një kontribut të qëndrueshëm në inflacion dhe duke frenuar reduktimin e mëtejshëm të tij.
Informacioni i ri ekonomik tregon se kërkesa në ekonomi po rritet më shpejt se aftësia e ekonomisë për t’i shërbyer asaj. Kështu, rritja ekonomike u përshpejtua në 3.2% në tremujorin e dytë dhe të dhënat indirekte sugjerojnë një rritje më të shpejtë në gjysmën e mbetur të vitit.
Rritja ekonomike është ushqyer nga rritja e konsumit, investimeve dhe eksportit të shërbimeve, si dhe është mbështetur nga shëndeti i mirë financiar i sektorit privat, nivelet e larta të besimit të tij dhe rritja e shpejtë e turizmit. Në të njëjtën kohë, ajo ka gjeneruar një kërkesë të lartë për punësim, kërkesë e cila po has vështirësi të plotësohet nga tregu i punës.
Kushtet në këtë treg vijojnë të jenë të shtrënguara, të shfaqura në nivelet e ulëta historike të shkallës së papunësisë, në nivele të larta historike të mungesës së fuqisë punëtore dhe në rritjen e shpejtë të pagave. Këto të fundit përshpejtuan normën rritëse në 16.9% në nivel ekonomie dhe 15% në sektorin privat, në tremujorin e dytë. Rritja e pagave siguron mbështetje për të ardhurat e familjeve, por ajo rrit kostot e prodhimit dhe mban të larta presionet e brendshme inflacioniste.
Edhe në nivel global, pasiguritë për të ardhmen janë shtuar, në prani të tensioneve të reja gjeopolitike, qëndrueshmërisë së inflacionit dhe shtrëngimit të kushteve të financimit.
“Në këto rrethana, Banka e Shqipërisë gjykon se vendosja e një raporti më të balancuar midis kërkesës dhe ofertës është e nevojshme për të mundësuar kthimin e inflacionit në objektiv. Inflacioni i lartë është i dëmshëm për familjet dhe bizneset, sepse ai gërryen fuqinë blerëse të të ardhurave, zhvlerëson kursimet, vështirëson planifikimin e të ardhmes dhe rrezikon të shoqërohet me një shpërndarje joefektive të burimeve prodhuese dhe financiare të ekonomisë.
Në këtë mjedis, vendimet e ardhshme të politikës monetare do të vijojnë të orientohen nga të dhënat e reja dhe nga përmbushja e objektivit tonë të stabilitetit të çmimeve,” thuhet në raportin e politikës monetare.
Parashikimet e Bankës së Shqipërisë tregojnë se inflacioni do të vijë në rënie gjatë tremujorëve në vijim, duke u kthyer në objektivin prej 3%, duke filluar nga gjysma e dytë e vitit 2024. Ky parashikim faktorizon reduktimin e presioneve inflacioniste nga jashtë, si dhe normalizimin e qëndrimit të politikës monetare. Ky normalizim, i cili nënkupton një reduktim gradual të stimulit monetar në ekonomi dhe kthimin e politikës monetare në një pozicion më neutral, synon të krijojë një mjedis të përshtatshëm financiar për ruajtjen e stabilitetit monetar dhe financiar të vendit.
