Ndërsa lufta kundër Hamasit është futur në muajin e tretë, kryeministri izraelit është rrallë në shtëpi dhe në vend të kësaj, ai e ndan kohën e tij midis Knesset dhe Hakirya, ose “Kampus”, një zonë në Tel Aviv ku ka selinë e ushtrisë.
Benjamin Netanyahu ka fituar gjashtë zgjedhje elektorale. Si kryeministri më jetëgjatë i vendit, ai ka mbajtur këtë post prej 16 vitesh, me ambicie për të vazhduar më gjatë.
Gjatë gjithë kohës, si udhëheqës i Izraelit, Netanyahu, 74 vjeç nuk ka pasur kurrë më shumë pushtet. Është ai, vetë një ish-ushtar i forcave speciale, i cili do të vendosë se sa fort e shtyn Izraeli fazën tjetër të luftës së tij në Gaza. Është ai që do të bëjë thirrjen për të përfunduar operacionin. Dhe, nëse ai mbijeton mjaft gjatë në këtë post, ai do të vendosë se si do të duket “të nesërmen” lufta.
“Ai është në kontroll”, thotë Richard Pater, drejtor i Qendrës së Komunikimit dhe Kërkimit të Britanisë së Izraelit. Ai e di se “gjëja më e keqe që mund të bësh në politikë është të heqësh duart nga timoni”.
Deri më tani, Izraeli pretendon se ka vrarë gjithsej 5,000 luftëtarë të Hamasit nga krahu i armatosur i grupit prej 30,000 personash. Por drejtuesit e lartë të operacionit të 7 tetorit mbeten gjallë.
Ndërkohë, presioni global po rritet mbi numrin e vdekjeve palestineze, tani në 18,000, sipas ministrisë së shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi në Gaza.
Shumë gjëra vihen re pjesërisht nga temperatura e politikës kombëtare.
Para se të shpërthente lufta, Netanyahu ishte duke u bërë gati të bëhej sërish kryeministër falë një marrëveshjeje me të djathtën e fortë të Izraelit, duke krijuar një koalicion të përçarë. Ai ishte dhe ende është i përfshirë në një gjyq korrupsioni prej vitesh.
Qindra mijëra njerëz në fillim të këtij viti dolën në rrugë për të protestuar kundër një rishikimi gjyqësor, shumë menduan se i dha qeverisë shumë pushtet mbi gjykatën supreme të vendit.
“Kjo ndodhi në orën e tij”
Kur terroristët e Hamasit sulmuan përtej kufirit më 7 tetor, duke vrarë 1200 njerëz dhe duke kapur 240 pengje, shumë fajësuan mosfunksionimin e qeverisë së Netanyahut për dështimin e sigurisë.
“Është një zhgënjim i madh, që ai e lejoi këtë të ndodhte, dhe që ndodhi në kohën e tij”, tha Dahlia Scheindlin, një strateg politik dhe eksperte e opinionit publik në Century Foundation, një institut kërkimi në Tel Aviv.
“Ai ka përgjegjësinë të jetë lider kur ndodhi kjo.”
Udhëheqësit e kohës së luftës shpesh përfitojnë nga tubimi publik pas flamurit. Mbetet shumë skepticizëm për zotin Netanyahu, por shumë qytetarë duken të gatshëm të lënë mënjanë ndjenjat e tyre derisa të përfundojë lufta më e rëndë.
“Ai duhet të vazhdojë, për të zhdukur Hamasin”, tha Avram Levy, 73 vjeç, një shitës frutash në një treg qendror në Jerusalem.
“Nëse ka një djalë të Hamasit, pa këmbë dhe pa krah të djathtë, por me dorën e majtë bën një shenjë fitoreje, ne humbëm.”
Netanyahu “ka durimin e një lideri të fortë”, tha Levy, djali i të cilit, 42 vjeç, po lufton në luftë.
“Ai nuk thyhet.”
Mbi të gjitha, shumë izraelitë mendojnë se një tjetër sulm si 7 tetori duhet të parandalohet.
Tetëdhjetë e shtatë për qind e hebrenjve izraelitë thanë se mbështesin rifillimin e luftimeve pas armëpushimit të fundit, sipas një sondazhi me 600 persona të publikuar javën e kaluar nga Instituti i Demokracisë së Izraelit. Në të kundërt, vetëm rreth 20 për qind e të anketuarve arabë izraelitë mbështesin vazhdimin e luftimeve.
“Ne nuk mund të ndalojmë së vepruari”, tha Yoav Gallant, ministri i mbrojtjes i Izraelit, këtë javë.
“Ne nuk mund të ndalemi, për sigurinë e Izraelit, rajonit dhe botës.”
“Ushtarët tanë po zgjerojnë operacionin tokësor kundër Hamasit në të gjithë Rripin e Gazës”, tha Netanyahu të enjten, ndërsa familjet në të gjithë Izraelin u mblodhën për të ndezur qirinjtë e tyre të parë për festën e Hanukkës.
“Nuk ka asnjë vend ku nuk mund të arrijmë.”
Më 18 nëntor, familjet e pengjeve arritën në portat e zyrës së Netanyahut në Jerusalem pas një marshimi nga Tel Avivi për të kërkuar që ai të ndërmarrë më shumë veprime për të sjellë të dashurit e tyre në shtëpi.
Marrëdhëniet e tij me këta qytetarë, më të pambrojturit në vend, kanë qenë të vështira.
Kërkesat e tyre për t’i dhënë përparësi fatit të familjarëve të tyre në vend të rrafshimit të Gazës, nuk janë aq të lehta për t’u zbritur sa thirrjet e jashtme për përmbajtje.
Shumë nga ata që u morën dhe u masakruan atë ditë në tetor erdhën nga rajoni i krahut të majtë që tashmë ishin thellësisht kundër sundimit të Netanyahut.
“Doja që ai të largohej më parë, tani dua që ai të largohet edhe më shumë”, tha Ayelet Hakim, 55 vjeç, një banore e kibbutz Be’eri, ku më shumë se 100 njerëz u masakruan më 7 tetor.
Atë ditë, ajo kaloi 17 orë me bashkëshortin dhe dy fëmijët, 4 dhe 11 vjeç, të fshehur në dhomën e tyre të sigurt ndërsa sulmuesit rrethuan shtëpinë e tyre. Ajo i dërgoi ato që mendonte se do të ishin mesazhet e saj të fundit me tekst djalit të saj 29-vjeçar, duke i kujtuar atij që të kujdesej për veten.
Ndërsa familja mbijetoi, motra e saj, Raz Ben-Ami, 57 vjeç, u mor nga Hamasi.
Ajo u lirua në shkëmbimin e fundit të pengjeve pasi u mbajt për 54 ditë. Por bashkëshorti i saj, Ohad Ben-Ami, është në mesin e 137 pengjeve që mbeten në robëri.
Me lirimin e Raz, ajo filloi menjëherë fushatën e ashpër për lirinë e burrit të saj.
“Por, ajo është zemëruar aq shumë nga mungesa e veprimeve të qeverisë, saqë u largua nga një takim grupor mes familjeve të pengjeve dhe zotit Netanyahu të mërkurën e kaluar”, tregoi zonja Hakim.
Netanyahu duhet “duhet t’i japë çelësat dikujt tjetër dhe të lërë dikë tjetër ta trajtojë këtë”, tha zonja Hakim nga një hotel në Ein Bokek, një qytet turistik i Detit të Vdekur ku banorët Be’eri kanë jetuar që nga sulmi.
Pasi pengjet të lirohen, shumë nga viktimat e mizorive të Hamasit në kibuci pajtohen me dëshirën e madhe të zotit Netanyahu për të rishkruar të gjithë natyrën e Rripit të Gazës.
Zonja Hakim pranon se nuk mund të ketë rrugë tjetër përpara, përveç përfshirjes në luftë.
“Unë mendoj se palestinezët dhe unë, [ne] jemi të njëjtë tani; ne të dy nuk jemi të sigurt”, tha ajo.
“Jeta jonë do të jetë më e mirë nëse nuk do të ketë Hamas – këtë dua unë.”
“Hamasi është një grup terrorist që duhet eliminuar”, tha ajo.
“Dëshiroj që Hamasi të largohet nga kjo botë dhe më pas palestinezët të jetojnë të sigurt në Gaza, ashtu si unë dua të jetoj të sigurt në Be’eri.”
Miriam Gad-Messika, 45 vjeç, gjithashtu një banore Be’eri, tha se do të ndihej e sigurt pasi ushtria izraelite “do të përfundojë atë që filloi – që ne të shohim detin, bregun”, duke iu referuar vijës bregdetare përgjatë Gazës – një pamje nga shtëpia e saj e bllokuar nga Rripi.
“Ndoshta nuk do të ketë më Gaza.”
“Palestinezët kanë shumë vende që mund t’i përqafojnë ata”, tha ajo.
“Izraeli është aq i vogël, saqë nëse nuk duan të jetojnë me ne, nëse nuk duan të jenë në paqe me ne, pra, shko! Ata nuk kanë nevojë të jenë këtu.”
Ndoshta ata që do të donin më shumë që zoti Netanyahu të largohej janë dy milionë palestinezë që jetojnë në Gaza, shumica e të cilëve po luftojnë për mbijetesë mes përleshjeve të egra midis ushtarëve izraelitë dhe militantëve të Hamasit.
Për ta, toka palestineze ka qenë e pushtuar ilegalisht për 75 vjet, që kur Izraeli shpalli pavarësinë, një veprim që shkaktoi luftën arabo-izraelite të vitit 1948, sipas disa vlerësimeve duke zhvendosur një milion njerëz nga shtëpitë e tyre.
Në Gaza sot, shumë palestinezë po gjejnë se nuk kanë ku të shkojnë. Sipas Kombeve të Bashkuara, lufta ka zhvendosur rreth 80 për qind të popullsisë.
Bomba shurdhuese tani bien nëpër qytetet kryesore në të gjithë Gazën, shumë duke synuar jugun, pasi faza e parë e operacionit rrafshoi pjesën më të madhe të veriut.
Rrënojat, papastërtitë dhe pluhuri janë gjithçka që ka mbetur nga ato që dikur ishin furra buke dhe shtëpi.
Ushqimi, karburanti dhe uji janë të pakta; Sëmundja është e përhapur, kanë paralajmëruar organizatat humanitare. Dhjetëra njerëz janë varrosur në varre masive.
“Përpiqem të shmang shikimin në sytë e fëmijëve të mi”
“Përpiqem të shmang shikimin në sytë e fëmijëve të mi”, thotë Sami Abu Salem, 52 vjeç, baba i katër fëmijëve, në Gazën qendrore, i cili është detyruar të flejë jashtë disa netë pa asnjë strehë.
“Më shikojnë me sy të fortë. Ndjej se po më thonë, ‘të lutem bëj diçka për ne, kemi ftohtë, jemi të uritur’.”
Ashtu si zoti Abu Salem, Umm Osama Haneya, nënë e tre fëmijëve, është zhvendosur disa herë që nga shpërthimi i luftës, duke përfunduar tani në qytetin jugor të Khan Younis, ku Izraeli është përfshirë tani në luftime të rënda derë më derë kundër Hamasit.
“Nuk është e sigurt të lëvizësh”, tha zonja Haneya, 34 vjeçe për The Telegraph.
“Vajza ime trevjeçare dridhet kur ka sulme ajrore.”
Ushtria izraelite ka lëshuar urdhra evakuimi duke udhëzuar zonjën Haneya dhe të tjerët që të lëvizin më në jug në Rafah, një qytet që shtrihet në kufirin midis Gazës dhe Egjiptit. Por pa të afërm apo miq atje, ajo heziton.
Opsioni ideal do të ishte të ktheheshit në shtëpi në Gazën veriore – një e pamundur ndërsa lufta po shpërthen.
“Gjatë armëpushimit, u përpoqa të zbuloja nëse shtëpia ime në veri ishte ende në këmbë”, tha ajo.
“Por thjesht nuk mund të merrja asnjë informacion.”
Familja e saj gjithashtu nuk mund të përballojë 1000 sikla izraelite (215 £) që nevojiten për të blerë një tendë, megjithëse kjo nuk do të ofronte asnjë mbrojtje kundër bombave dhe pak kundër temperaturave të dimrit që bien në 10C gjatë natës.
“Unë jam bllokuar”, thotë zonja Haneya.
Pak në Gaza kanë kohë për t’u ndalur në politikë në betejën për mbijetesë. Ka tërbim kundër shkatërrimeve të luftës së Netanyahut, duke u rritur me numrin e të vdekurve.
Dhe për disa, ndërsa kontrolli i Hamasit në territor prishet, ka një mospajtim të brendshëm në rritje.
Një ndjenjë e përbashkët shtrihet në shoqërinë izraelite – pavarësisht nga vijat e tyre politike – se së pari, lufta duhet të përfundojë.
Më pas, politika mund të kthehet në pamje – një kohë për të mbajtur zotin Netanyahu dhe të gjithë qeverinë përgjegjëse.
Nëse zoti Netanyahu po mendon se çfarë të bëjë “një ditë pas” luftës, votuesit izraelitë po peshojnë gjithashtu se çfarë të bëjnë me të.
Boaz Tzidkiyahu, pronari i një ushqimi të njohur me emër në Jerusalem, humbi besimin te Netanyahu pas 7 tetorit.
“Unë nuk po e mbështes më atë, për shkak të rrëmujës kolosale të luftës”, tha 62-vjeçari i rrethuar nga një grup.
Ai beson se shumë zyrtarë të qeverisë do të duhet të japin dorëheqjen.
Por, “pse të mos presim momentin e duhur? Pse duhet ta bëjmë tani, për të treguar se po urrejmë njëri-tjetrin, në vend që të bashkohemi?”
