Kremlini ka hartuar një sërë planesh që përshkruajnë se si mund të ushtrojë ndikimin e tij në shtetet baltike të Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë gjatë viteve të ardhshme, ka zbuluar një hetim i cituar nga revista Newsweek.
Dokumentet e zbuluara nga administrata e presidentit rus Vladimir Putin në Moskë u morën nga gazetat suedeze Expressen, Yahoo News dhe të tjerë.
Para pushtimit të plotë të Ukrainës nga Putini, shtetet baltike kishin paralajmëruar për vite me radhë për një luftë që mund të fillonte nga Rusia.
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov në janar e quajti Poloninë dhe tre vendet, të cilat janë anëtare të BE-së, “përfaqësues të Evropës të prirur ndaj ekstremizmit”.
Strategjitë u krijuan nga Drejtoria e Administratës Presidenciale Ruse për Bashkëpunimin Ndërkufitar, e cila më parë hartoi një dokument tjetër që zbuloi se Kremlini kishte planifikuar inkorporimin e Bjellorusisë në një “Shtet Bashkimi” me Rusinë deri në vitin 2030.
Sipas Yahoo News, rreth 300,000 rusë etnikë jetojnë në Estoni, që përbëjnë rreth 24 për qind të popullsisë. Rreth 471,000 rusë etnikë jetojnë në Letoni, rreth 25 për qind e popullsisë së saj dhe Lituania është shtëpia e rreth 140,000, që përfaqëson 5 për qind të popullsisë së saj.
Çështja kryesore për Kremlinin është zvogëlimi i pranisë së aleancës ushtarake të NATO-s në vendet ish-sovjetike, duke forcuar njëkohësisht ndikimin dhe kulturën ruse, hetimi i përbashkët nga Expressen, Dossier Center me qendër në Londër, Kyiv Independent, Süddeutsche Zeitung, Yahoo News, transmetuesi lituanez LRT dhe të tjerë u gjetën.
Dokumentet thonë se duhet të krijohen shoqata dhe organizata që mund të çojnë në fshehtësi narrativat pro-ruse dhe të përhapin kulturën ruse. Propaganda duhet të pretendojë diskriminim ndaj rusfolësve dhe studentët që flasin rusisht duhet të ftohen në Rusi. Ndërkohë, prishja ose zhvendosja e monumenteve të Luftës së Dytë Botërore të epokës sovjetike duhet të parandalohet.
Në Estoni, kontrata biznesi fitimprurëse duhet t’u ofrohen biznesmenëve, thuhet në një dokument.
“Punoni me biznesmenë estonezë për të shpjeguar gatishmërinë e Federatës Ruse për të hapur tregun rus për ta, me kusht që Talini të ndryshojë politikën e tij të jashtme për të qenë më pro-Moskës”, thuhet në deklaratë.
Sipas Expressen, një dokument strategjik sugjeron që Rusia synon të përdorë varësinë e shteteve baltike nga rrjeti i saj elektrik si levë, duke vënë në dukje rrezikun e shkëputjes së Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë nga rrjeti elektrik i Rusisë.
Shtetet baltike janë pjesë e BRELL, një rrjet elektrik i kontrolluar nga Moska. Megjithatë, vendet po përgatiten të sinkronizojnë sistemet e tyre me Evropën kontinentale në fillim të vitit 2026.
Një dokument për Lituaninë thotë se Rusia do të krijojë “kushte në të cilat udhëheqja lituaneze do të detyrohet të njohë dëmin e mundshëm të sigurisë së saj kombëtare nga ndërtimi i pranisë ushtarake të NATO-s në rajon”.
Lituania duhet të bllokohet nga marrja e mbrojtjeve ajrore që janë të lidhura me NATO-n, ndërsa “numri dhe shtrirja e aktiviteteve të stërvitjes operative dhe luftarake të NATO-s” në vend duhet të reduktohet, thuhet në dokument.
Darius Jauniškis, kreu i shërbimit të sigurisë të Lituanisë, tha për Expressen se Rusia shpesh përpiqet të përdorë fuqinë e saj ushtarake për të ushtruar presion ndaj kombeve të tjera.
“Qëllimi i Rusisë është të bindë komunitetin ndërkombëtar se është gati për konfrontim ushtarak, nëse kërkesat e saj nuk merren parasysh”, tha Jauniškis.
Planet e Kremlinit në Letoni përmendin “frenimin e NATO-s” dhe krijimin e një shkolle në një institucion rus në kryeqytetin Riga, “e cila do të bëhet një qendër për forcimin e pozitës së gjuhës, letërsisë dhe kulturës ruse” deri në vitin 2025.
Deri në vitin 2030, gjuha ruse duhet të konsolidohet si gjuhë shtetërore, thuhet në të.
Yahoo News vë në dukje se Estonia dhe Letonia kanë miratuar së fundmi reforma gjuhësore që përfundimisht do të rezultojnë në ndalimin e mësimit në gjuhën ruse në kopshte dhe shkolla.
Në shkurt, shërbimi i inteligjencës së jashtme të Estonisë tha se besonte se Rusia mund të ushtronte “presion të besueshëm ushtarak” mbi shtetet baltike. Ai vlerësoi se Rusia i konsideron ata si “pjesën më të cenueshme të NATO-s”.
Kjo “do t’i bënte ata një fokus të presionit ushtarak në rast të një konflikti NATO-Rusi,” tha shërbimi i inteligjencës.
Gazeta Shqiptare
